In het kort
- Je bent erg bang voor wat andere mensen van jou vinden.
- Je krijgt klachten, bijvoorbeeld paniekaanvallen.
- Daardoor durf je bepaalde dingen niet meer.
- Schrijf op wat er gebeurt, wat je denkt en voelt. En bedenk positieve dingen waaraan je kunt denken als je bang bent.
- Praten met je huisarts of de praktijkondersteuner helpt ook.
- Merk je geen verbetering? Dan helpt een behandeling bij een psycholoog of medicijnen tegen angst.
Wat is een sociale-angststoornis?
Bij een sociale-angststoornis ben je erg bang voor de reactie of de kritiek van andere mensen.
- Je bent bijvoorbeeld bang dat je iets stoms zegt. Bijvoorbeeld tijdens een telefoongesprek.
- Of je bent bang dat je gaat trillen of het warm krijgt. Bijvoorbeeld op een feestje.
- Of je bent bang om te praten voor een groep mensen. Dit heet podiumvrees.
Je weet wel dat je angst overdreven is. Toch blijf je bang. En blijf je enge situaties ontwijken. Daar wordt je angst minder van. Maar daardoor leer je niet op een gezonde manier met je angst om te gaan.
Je hebt veel last van de angst in je leven. Op school of op het werk gaat het vaak minder goed.
Bij sommige mensen is de angst er alleen in bepaalde situaties. Je hebt bijvoorbeeld podiumvrees, maar vindt eten met veel mensen geen probleem.
Andere mensen zijn bang in veel sociale situaties.
De klachten beginnen meestal als je jong bent.
Wat merk je bij een sociale-angststoornis?
Je kunt deze dingen merken bij een sociale-angststoornis:
- Je bent heel bang voor wat anderen van jou vinden. Je bent bijvoorbeeld bang dat anderen je raar vinden. Of vinden dat je je slecht gedraagt.
- Door de angst doe je sommige dingen niet meer. Bijvoorbeeld naar feestjes gaan. Of praten voor een groep mensen.
- Misschien doe je die dingen wel, maar voel je daarbij grote angst. Je voelt je hart kloppen en gaat zweten. Hierdoor wordt je angst nog groter. En je bent bang dat anderen dit merken.
- Je kunt dan een paniekaanval krijgen: je voelt je hart kloppen, je ademt snel, je kunt zweten, trillen en duizelig zijn.
- Je wordt ook bang om opnieuw een paniekaanval te krijgen. Daarom doe je misschien steeds minder sociale dingen. Of je doet dingen om minder angst te voelen: je drinkt alcohol, slikt kalmerings-pillen of gebruikt drugs.
Waardoor krijg je een sociale-angststoornis?
Een sociale-angststoornis kan komen door een combinatie van deze dingen:
- erfelijke aanleg
In sommige families komen angstproblemen daardoor vaker voor dan in andere. - je karakter
Vooral als je heel verlegen bent of heel gevoelig voor stress. - bepaalde stoffen in je bloed en in hersenen
Zoals stoffen die stress regelen. - hoe je bent opgevoed en wat je hebt meegemaakt
Adviezen bij een sociale-angststoornis
Deze adviezen kunnen je helpen om actief te blijven en je beter te voelen:
Gezonder leven
- Bewegen en sporten zorgen ervoor dat je je beter voelt. Ga bijvoorbeeld fietsen, hardlopen of naar de sportschool. Zorg dat je een half uur op een dag of meer beweegt.
- Drink geen alcohol. Kijk voor adviezen bij minder of geen alcohol meer drinken.
- Blow niet en neem geen andere drugs. Kijk voor adviezen bij stoppen met drugs.
- Slik geen kalmerings-pillen. Kijk voor adviezen bij stoppen met kalmerings-pillen.
- Probeer regelmaat in je leven te houden:
Ga op vaste, normale tijden naar bed en sta op tijd op.
Eet ook op vaste tijden.
Ga elke dag naar buiten. Buitenlucht en bewegen geven je een beter gevoel. - Probeer te ontspannen. Dat kan bijvoorbeeld door rustig te ademen, met yoga, meditatie of ontspannings-oefeningen.
Erover praten
Vertel familie en vrienden hoe je je voelt. Je voelt je dan minder alleen.
Zo veel mogelijk alles blijven doen
- Blijf de dingen doen die je eng vindt.
Zo leer je met de spanning omgaan. De angst wordt daardoor minder. - Probeer ook werk, school of studie vol te houden.
Je gedachtes veranderen
Op angstige momenten denk je vanzelf aan dingen die de angst erger maken. Dat helpt niet. Die gedachtes kun je veranderen. Je kunt dat leren:
- Maak een dagboek. Dat kan op papier of in je telefoon. Schrijf op wat er precies gebeurt op angstige momenten. Waar denk je dan aan? Waar ben je bang voor? Wat voel je? Hoe reageer je hierop? En wat doe je dan?
- Denk eens goed na: is er echt reden om zo bang te zijn?
- Bedenk daarna positieve dingen waar je rustig van wordt. Daaraan kun je voortaan proberen te denken.
Bijvoorbeeld: je durft niet meer naar feestjes. Bedenk dan wat je vroeger altijd zo leuk vond aan feestjes. - Schrijf die positieve gedachten op. Je kunt ze dan lezen op moeilijke momenten.
- Schrijf ook op wat je voortaan op angstige momenten kunt doen. Bijvoorbeeld rustig ademen.
Behandeling van een sociale-angststoornis
Je huisarts bespreekt met je hoe je met je klachten kunt omgaan. Je krijgt uitleg en adviezen. Je klachten kunnen hierdoor al minder worden.
Online cursus en gesprekken
Vaak kun je online een cursus doen. Van je huisarts of de praktijkondersteuner hoor je hoe je je kunt aanmelden.
In zo'n online cursus krijg je informatie en oefeningen.
Je bespreekt regelmatig met je huisarts of de praktijkondersteuner hoe het gaat.
Behandeling bij een psycholoog of medicijnen tegen angst
Zijn je klachten zo erg dat je er veel last van hebt in je leven?
Of wil je geen online cursus doen?
Of merk je na 6 tot 8 weken geen verbetering?
Dan kun je kiezen voor een behandeling bij een psycholoog of medicijnen tegen angst.
Hoe gaat het verder bij een sociale-angststoornis?
In het begin van de behandeling kom je ongeveer 1 keer in de 2 weken bij de huisarts of praktijkondersteuner.
Helpen de gesprekken en online cursus goed? Dan hoef je steeds minder vaak te komen, bijvoorbeeld 1 keer in de 3 maanden.
Als de klachten veel minder zijn of weg zijn, is controle niet meer nodig.
Blijf je klachten houden? Dan kun je kiezen voor een behandeling bij een psycholoog of medicijnen tegen angst.
Wanneer bellen bij een sociale-angststoornis?
Maak een afspraak met je huisarts in deze situaties:
- Je wilt een andere behandeling proberen.
- Je drinkt te veel alcohol, gebruikt drugs of slikt kalmerings-pillen.
- Je slikt medicijnen tegen angst en hebt veel last van bijwerkingen.
- Je denkt aan zelfmoord.
- Je slikt medicijnen tegen angst en wilt daarmee stoppen.
Meer informatie over angst
- Meer informatie: Wijzijnmind.nl, de Angst, Dwang en Fobie stichting en Nederlands kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD).
- Contact met mensen die ook last hebben van angst: de Angst, Dwang en Fobie stichting.
- Oefeningen en cursussen: Mentaalvitaal.nl.
- Informatie over therapie om angst minder te maken: MIND.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters: kiezenindeggz.nl.
We hebben deze tekst gemaakt met: