In het kort
- Bij verkoudheid zijn de slijmvliezen in je neus en keel ontstoken.
- Je kunt klachten krijgen als een verstopte neus, niezen, hoesten, keelpijn, hees zijn en oorpijn.
- Verkoudheid komt door een virus.
- Medicijnen zijn bij verkoudheid niet nodig.
- Je kunt misschien neusdruppels of neusspray gebruiken.
Film
Download deze film
- Filmbestand .mp4, 64mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent .mp3, 4,6mb
- Ondertitelingsbestand .srt, 3 kb en vtt 3kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is verkoudheid?
Een verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in de neus, keel en bijholtes. Het komt door een virus.
Slijmvlies is huid met een laagje slijm. Normaal maakt het slijmvlies in de neus en keel een beetje slijm en vocht.
Als het slijmvlies ontstoken is, wordt het dikker en gaat het veel slijm (snot) maken.
De neus kan daardoor dicht zitten. Het snot kan uit de neus komen of in de keel komen.
Wat merk je van een verkoudheid?
Door de ontsteking wordt het slijmvlies in je neus en keel dikker. Het gaat veel slijm (snot) maken.
Je kunt deze klachten krijgen:
- een dichte neus
- een snotneus: het snot loopt uit je neus of naar achter in je keel
- minder ruiken
- niezen
- hoesten
- keelpijn
- hees zijn
- koorts
- oorpijn
De neus en de keel zijn verbonden met het oor via een smal gangetje (de buis van Eustachius). Virussen kunnen door de buis van je neus naar je oor. Daardoor kun je ook oorpijn krijgen. - oorsuizen
Door de ontsteking kan de buis van Eustachius dicht gaan zitten. Hierdoor kun je last krijgen van oorsuizen.
Waardoor word je verkouden?
Verkoudheid komt door een virus. Er zijn veel virussen die een verkoudheid kunnen geven.
Als je een paar keer achter elkaar verkouden bent, is dat steeds door een ander virus.
Virussen verspreiden zich gemakkelijk:
Via de adem
Als iemand uitademt, komen er druppeltjes in de lucht. Bij een verkoudheid zit er virus in die druppeltjes. Als je dichtbij staat, adem je de druppeltjes in. Je kunt dan zelf het verkoudheidsvirus krijgen. Dit gebeurt vooral als mensen ergens dicht bij elkaar zitten waar weinig frisse lucht komt. Bijvoorbeeld in de trein, op school of in een kinderdagverblijf.
Via de handen
Iemand kan het virus ook via de handen doorgeven. Mensen die verkouden zijn, zitten bijvoorbeeld aan hun neus of doen hun hand voor de mond om te niezen of te hoesten. En daarna raken ze iemand aan, bijvoorbeeld als ze een hand geven. Of ze raken iets aan wat anderen daarna ook aanraken.
Wat kun je zelf doen tegen verkoudheid?
Er zijn een aantal dingen die je kunt doen tegen de klachten van verkoudheid:
Stomen
Door te stomen met warm water word je niet sneller beter. Maar je klachten kunnen door het stomen wel minder worden. Doe dit bijvoorbeeld 3 keer per dag een kwartier.
- Stomen kan boven een kom heet water. Adem de stoom in.
Gebruik geen kokend heet water. Pas op voor verbranding door te hete stoom of het omstoten van een kom heet water. - Stoom nooit bij een keukenkraan met kokend water. Het risico op verbranding is dan erg groot.
- Iets in het water doen (zoals menthol) heeft geen zin.
- Let op: jonge kinderen mogen niet stomen, omdat zij een groter risico hebben op verbranding (zie Mijn kind is verkouden).
Zout water in de neus
Als je neus dicht zit, kunnen neusdruppels met zout water soms een beetje helpen.
Je kunt zout water zelf maken: los een theelepel zout op in een limonadeglas met lauw water. Doe een paar keer per dag een paar druppels in ieder neusgat (doe dit alleen bij volwassenen).
Je kunt ook een spray of druppels met zoutoplossing kopen bij de drogist of apotheek. Een recept is niet nodig.
Snuiten
Het is niet bekend of snuiten of je neus ophalen beter is. Snuit je neus in elk geval niet te hard. Als je te hard snuit, komt het snot ook in de bijholtes.
Niet roken
Als je rookt, hou je langer klachten.
Als je gestopt bent met roken, gaat een verkoudheid sneller over.
Hoe kun je zorgen dat je je verkoudheid niet aan anderen doorgeeft?
Verkoudheid is besmettelijk. Het virus zit in je speeksel, slijm en snot.
Dit kun je doen om je verkoudheid niet aan andere mensen te geven:
- Hou afstand van anderen. Als je hoest of praat, komt het virus in druppeltjes in de lucht. Anderen kunnen deze druppeltjes inademen en zo verkouden worden.
- Nies en hoest in je elleboog.
- Gebruik papieren zakdoekjes om je neus te snuiten. Gooi de zakdoekjes gelijk weg.
- Was regelmatig je handen. Ook als je een papieren zakdoekje hebt gebruikt.
- Was kopjes, glazen en bestek goed af nadat je ze gebruikt hebt.
Medicijnen bij verkoudheid
Medicijnen zijn bij verkoudheid niet nodig. De verkoudheid gaat vanzelf over.
Heb je veel last van een dichte neus, bijvoorbeeld 's nachts? Dan kun je xylometazoline gebruiken (neusdruppels of neusspray). Dit maakt het slijmvlies in de neus tijdelijk wat dunner. Je kunt dan makkelijker door je neus ademen.
Xylometazoline koop je bij de apotheek of drogist. Kijk op de verpakking hoeveel druppels of spray je per keer mag gebruiken.
Je mag het niet vaker dan 3 keer per dag gebruiken. Wacht minstens 8 uur voordat je het opnieuw gebruikt.
Let op: gebruik xylometazoline niet langer dan 1 week. Als je het langer gebruikt, werkt het steeds korter en kun je verslaafd worden.
Geen medicijnen tegen bacteriën (antibiotica)
Medicijnen tegen ontstekingen door een bacterie helpen niet tegen een verkoudheid. Verkoudheid komt door een virus, niet door een bacterie.
Hoe gaat het verder bij verkoudheid?
Een gewone verkoudheid gaat vanzelf over. Soms blijven de klachten wel een paar weken.
Wanneer contact opnemen bij verkoudheid?
Voor een gewone verkoudheid hoef je niet naar je huisarts.
Neem direct contact op met je huisarts of huisartsen-spoedpost als 1 of meer van deze dingen voor jou kloppen:
- Je ademt snel of moeilijk.
- Je maakt een piepend of gierend geluid bij het ademen.
- Je voelt je steeds zieker.
Bel op werkdagen je huisarts als 1 of meer van deze dingen voor jou kloppen:
- Je klachten worden na een paar weken niet minder.
- Je twijfelt of de klachten door een verkoudheid komen.
- Je hebt langer dan 5 dagen koorts (boven de 38 °C, meet via de anus).
- Je hebt koorts gehad en na een paar dagen krijg je opnieuw koorts.
Let op: voor verkouden kinderen of kinderen met koorts gelden andere adviezen.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over verkoudheid.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.