In het kort
- Met een ernstig vernauwde halsslagader heb je een grotere kans op een herseninfarct.
- Daarom is het belangrijk om gezond te leven en medicijnen te slikken. Zo maak je de kans op een herseninfarct kleiner.
- Sommige mensen kunnen ook een operatie krijgen om de kans op een herseninfarct kleiner te maken.
- Samen met je arts kijk je welke behandeling het beste bij je past.
Wanneer bellen bij een vernauwde halsslagader?
Bel direct 112 als je opeens, binnen een minuut, 1 of meer van deze klachten krijgt:
- minder kracht in je arm of been
- een verlamde arm of verlamd been
- minder gevoel of een doof gevoel in je arm of been
- een scheve mond
- niet goed praten
- niet goed slikken
- niet goed zien
Deze klachten kunnen komen door een TIA of herseninfarct. Dan is snel behandeling nodig.
Wat is een vernauwde halsslagader?
Je hebt 4 slagaders in je hals: 2 aan de voorkant en 2 aan de achterkant. Dit zijn je halsslagaders. Hierdoorheen stroomt het bloed naar je hersenen.
Als een halsslagader binnenin nauwer wordt, kan er minder bloed naar je hersenen stromen.
Je merkt meestal niets van een vernauwde halsslagader. Dit komt omdat er nog genoeg bloed naar je hersenen stroomt door de andere slagaders.
Een vernauwde halsslagader heet ook wel carotisstenose.
Is een vernauwde halsslagader gevaarlijk?
Een ernstig vernauwde halsslagader kan gevaarlijk zijn.
Een bloedpropje aan de binnenkant van de slagader kan loskomen. Dat propje gaat dan met het bloed mee naar de hersenen. Daar kan het propje in een kleiner bloedvat vast gaan zitten en het bloedvat dichtmaken. Dan krijg je een TIA, een herseninfarct of afsluiting van een bloedvat in je oog (TIA van je oog).
Wat kun je zelf doen als je een vernauwde halsslagader hebt?
Gezond leven is belangrijk om je risico op ziektes van hart en bloedvaten kleiner te maken.
Dit zijn adviezen om gezond te leven:
- Zorg voor een gezond gewicht. Gezond eten en genoeg bewegen helpen hierbij.
Ben je te zwaar en vind je het moeilijk om af te vallen? Misschien is meedoen aan een leefstijl-programma iets voor je. - Rook niet. Stop met roken als je rookt. Je kunt hulp krijgen om te stoppen. Je huisarts, praktijkondersteuner of een stoppen-met-roken-coach kan je helpen.
- Geen alcohol drinken is het beste voor je gezondheid. Drink je toch? Drink dan niet meer dan 1 glas alcohol op een dag en niet iedere dag.
Je huisarts kan je hierbij helpen. Je krijgt dan adviezen en regelmatig controle. Zo maak je de kans op een TIA of herseninfarct kleiner. En ook de kans op een hartinfarct wordt kleiner.
Welke behandelingen kun je krijgen bij een vernauwde halsslagader?
Je krijgt adviezen om gezond te leven.
Heb je al een keer een TIA of herseninfarct gehad? Dan kun je verschillende medicijnen krijgen. Ook kun je soms kiezen voor een operatie om je halsslagader schoon te maken. Of voor een behandeling waarbij je halsslagader binnenin weer wijder wordt gemaakt. Dit heet een dotter-behandeling.
Medicijnen bij een vernauwde halsslagader
Heb je een vernauwde halsslagader en eerder een TIA of herseninfarct gehad? Dan krijg je medicijnen om de kans op nog een TIA of herseninfarct kleiner te maken. Bijvoorbeeld deze medicijnen:
- medicijnen die je cholesterol verlagen
Je krijgt deze medicijnen ook als je cholesterol goed is. Ze maken je kans op een herseninfarct kleiner, ook bij een goed cholesterol. - medicijnen die je bloed dunner maken
Meestal is dat clopidogrel. Soms krijg je acetylsalicylzuur of carbasalaatcalcium, meestal samen met dipyridamol. Deze medicijnen maken de kans op een herseninfarct of hartinfarct kleiner. - medicijnen die je bloeddruk verlagen
Deze medicijnen krijg je alleen als je bloeddruk te hoog is.
Misschien gebruikte je deze medicijnen al en heb je toch een TIA of herseninfarct gehad. Dan bespreek je met de arts in het ziekenhuis of een operatie zinvol is voor jou.
clopidogrel
Clopidogrel is een anti-stollingsmiddel. Het voorkomt dat er bloedstolsels in de bloedvaten ontstaan.
Artsen schrijven het voor na een hartinfarct en bij niet-stabiele angina pectoris (hartkramp). Verder na een beroerte (herseninfarct) en om de kans op trombose te verminderen, bijvoorbeeld bij de hartritmestoornis atriumfibrilleren en bij verminderde bloeddoorstroming in de benen.
Artsen schrijven het soms voor bij stabiele angina pectoris en een lichte beroerte (TIA), als u acetylsalicylzuur in lage dosering niet kunt gebruiken omdat u er overgevoelig voor bent.
dipyridamol
Dipyridamol is een antistollingsmiddel. Het gaat de vorming van bloedstolsels in de bloedvaten tegen.
Artsen schrijven dipyridamol voor om trombose te voorkomen, bijvoorbeeld na hartklepoperaties, na een beroerte (herseninfarct) of na een TIA (lichte beroerte).
Operatie bij een vernauwde halsslagader
Heb je een TIA of een herseninfarct gehad? En is je halsslagader erg vernauwd? Dan kan een operatie van je halsslagader helpen. Bij deze operatie maakt de arts je halsslagader schoon.
Deze operatie heeft wel risico's. Tijdens de operatie kan een bloedpropje loskomen en in de hersenen een klein bloedvat dichtmaken. Je krijgt dan een herseninfarct door de operatie. Je arts bekijkt wanneer je risico op een herseninfarct het grootst is: met operatie of zonder operatie.
De operatie is niet bedoeld om genoeg bloed naar je hersenen te laten stromen. Je hersenen krijgen bloed via de andere slagaders in je hals. Ook helpt de operatie niet tegen klachten door een eerder herseninfarct.
Geen operatie als je halsslagader helemaal dicht zit
Zit je halsslagader helemaal dicht? Dan stroomt er geen bloed meer door die halsslagader. Je hersenen krijgen bloed via de andere slagaders in je hals. Je krijgt dan geen operatie van de halsslagader die dicht zit. Er kan namelijk geen bloedpropje van die halsslagader naar je hersenen gaan.
Dotter-behandeling bij een vernauwde halsslagader
In deze situaties is een dotter-behandeling beter dan een operatie via je hals:
- Je hebt ook problemen met je hart of longen.
- De operatie via de hals kan niet bij jouw hals. Bijvoorbeeld omdat je hals eerder is geopereerd of bestraald.
Wat is een dotter-behandeling?
Bij een dotter-behandeling wordt je halsslagader binnenin weer wijder gemaakt. Dit heet ook wel dotteren.
De behandeling gebeurt via een kleine snee in de slagader in je lies. Je lies is de plek tussen je bovenbeen en je buik.
De arts schuift een opgevouwen ballonnetje via je liesslagader naar je halsslagader. In je halsslagader wordt het ballonnetje opgeblazen. Zo rekt je halsslagader van binnenuit op.
Daarna krijg je een metalen buisje op de plek van de vernauwing. Dit heet een stent. De stent houdt de halsslagader open.
Risico van een dotter-behandeling
Dotteren heeft wel een risico: een bloedpropje in de halsslagader kan loslaten en in de hersenen komen. Je krijgt dan een herseninfarct door de behandeling. Dit risico is wat groter dan bij de operatie via de hals.
Je arts bekijkt wanneer je risico op een herseninfarct het grootst is: bij wel dotteren of bij niet dotteren.
Wie kunnen je helpen bij een vernauwde halsslagader?
Maak je je zorgen over de vernauwing in je halsslagader? Praat erover met je huisarts of de arts in het ziekenhuis. Ook vragen over de behandelingen kun je bespreken met je arts.
Het kan ook helpen om erover te praten met je partner, familie of vrienden. Of met mensen die hetzelfde meemaken. Bij Harteraad kun je contact krijgen met lotgenoten.
Meer informatie over een vernauwde halsslagader
- Contact met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt: Harteraad.
- Chat of bel met een voorlichter van de Hartstichting.
- Informatie over ziekenhuizen die een vernauwde halsslagader behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over een vernauwde halsslagader.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.