In het kort
- Bij verstopping gaat poepen moeilijk.
- U poept minder dan 3 keer per week.
- Mogelijke klachten zijn buikpijn, buikkrampen, pijn bij het poepen en harde, droge poep.
- Verstopping komt vaak door weinig drinken, te weinig vezels eten en te weinig bewegen.
- Dit helpt: drink 1,5 tot 2 liter per dag, eet genoeg vezels en beweeg elke dag.
- Soms zijn medicijnen nodig.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 2:16 minuten, 21mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 2:16 minuten, 3mb
- Ondertitelingsbestand srt, 3kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is verstopping?
Bij verstopping lukt het niet goed om te poepen. U poept minder dan 3 keer per week. De poep blijft te lang in uw dikke darm en wordt daardoor hard en droog. Soms zijn het losse keutels.
Een ander woord voor verstopping is obstipatie.
Wat merk ik van verstopping?
Door verstopping kunt u deze klachten krijgen:
- U poept minder vaak.
- De poep is hard en droog. Soms zijn het keutels.
- Het poepen doet pijn.
- U heeft buikpijn of buikkrampen. Dat komt omdat er veel poep in uw dikke darm blijft zitten.
- U moet hard persen om er wat uit te krijgen.
- Na het poepen heeft u het gevoel dat u nog niet klaar bent.
- Dunne poep lekt soms langs de harde poep naar buiten (diarree).
- Soms zitten er scheurtjes aan de binnenkant van uw anus (poepgat). Daardoor doet het poepen pijn.
Waardoor komt verstopping?
Meestal komt verstopping niet door een ziekte.
Verstopping kan komen door 1 of meer van deze dingen:
- weinig drinken
- te weinig vezels eten
- te weinig bewegen
- aanleg: bij sommige mensen werken de darmen minder goed
- spanning
- u gaat niet meteen naar de wc als u moet poepen
- zwanger zijn
- de spieren onder in uw bekken werken niet goed
- u gebruikt medicijnen met als bijwerking verstopping, bijvoorbeeld:
- morfine
- ijzerpillen
- medicijnen tegen depressie
- medicijnen tegen botontkalking
- medicijnen tegen allergie
- plaspillen
- medicijnen bij de ziekte van Parkinson
- medicijnen tegen epilepsie
- medicijnen tegen psychose
Soms komt verstopping door iets anders, bijvoorbeeld een ziekte:
- prikkelbare darm syndroom
- een langzaam werkende schildklier
- diabetes (suikerziekte)
- overgevoelig zijn voor gluten (coeliakie)
- depressie
- ziekte van Parkinson
- multiple sclerose (MS)
Heel soms komt verstopping door een gezwel in de dikke darm.
morfine
Morfine is een sterke pijnstiller. Het hoort bij een groep stoffen genaamd opiaten. Deze stoffen lijken allemaal op morfine.
Artsen schrijven het voor bij plotselinge ernstige pijn, zoals pijn na een operatie, ernstige verwonding, pijn na een hartinfarct of koliekpijn. Ook bij langdurige hevige pijn, zoals pijn bij kanker.
Artsen schrijven het ook voor bij ernstige benauwdheid door een hart dat minder goed pompt (hartfalen) en bij zorg voor mensen die niet meer beter worden (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Onderzoeken bij verstopping
Als u naar uw huisarts gaat voor verstopping, onderzoekt uw huisarts uw buik. Uw huisarts kijkt naar uw buik, luistert en voelt. Soms voelt de huisarts in uw anus.
Bij de meeste mensen met verstopping zijn verder geen onderzoeken nodig.
Een röntgenfoto van de buik en een echo van de buik zijn niet nodig om te kijken of u verstopping heeft. Uw huisarts kan wel uw bloed en uw plas (urine) laten onderzoeken. Dit is soms nodig om te kijken of er iets anders is. Bijvoorbeeld overgevoeligheid voor gluten of een langzaam werkende schildklier.
Wat kunt u zelf doen bij verstopping?
Eten en drinken
Drink minstens 1,5 tot 2 liter per dag. Drink vooral water, thee en koffie zonder suiker. Liever geen vruchtensap en frisdrank.
Eet gezond, met genoeg vezels. Vezels houden vocht vast in de darmen. U krijgt hierdoor meer en zachtere poep en uw darmen gaan beter werken. Vezels zitten vooral in:
- volkoren producten zoals volkoren brood, volkoren pasta en zilvervliesrijst
- groente
- fruit
- peulvruchten zoals bruine bonen, kikkererwten en linzen
- noten
Bewegen
Beweeg minstens een halfuur per dag actief. Ga bijvoorbeeld wandelen, rennen, fietsen, zwemmen of tuinieren. Daardoor komen uw darmen ook in beweging en kunt u beter poepen.
Naar de wc gaan
Ga naar de wc als u voelt dat u moet poepen. Ga meteen, ook al heeft u het druk. Als u dit niet doet, voelt u na een tijd niet meer goed dat u moet poepen. De poep blijft dan langer in uw darmen en wordt droger en harder.
Andere medicijnen?
Sommige medicijnen hebben verstopping als bijwerking. Gebruikt u zulke medicijnen? Bespreek dan met uw huisarts of u minder of andere medicijnen kunt gebruiken.
Medicijnen bij verstopping
Er zijn verschillende medicijnen die kunnen helpen tegen verstopping. Als het goed is gaan uw darmen sneller werken als u deze middelen neemt. Ook krijgt u zachtere poep. Let er dus op dat u soms wat sneller bij een wc moet zijn.
Bespreek het met uw huisarts als u medicijnen wilt gebruiken. De huisarts kan een medicijn voorschrijven. Lactulose kunt u ook zonder recept bij drogist of apotheek kopen.
Medicijnen om door te slikken
- psylliumzaad of sterculiagom
Dit zijn natuurlijke vezels die ervoor zorgen dat er meer vocht in uw darm blijft. Daardoor wordt uw poep zachter. Neem deze middelen elke dag bij uw ontbijt. Meng ze bijvoorbeeld door de yoghurt. Na 1 tot 3 dagen merkt u dat u beter gaat poepen. Zorg dat u genoeg drinkt (1,5 tot 2 liter per dag) als u deze middelen inneemt, anders kan de verstopping erger worden. - lactulose of macrogol
Als de natuurlijke vezels niet genoeg helpen, kunt u lactulose of macrogol gebruiken. Ook deze medicijnen zorgen voor meer vocht in uw darm. Daardoor wordt uw poep zachter. En uw darm gaat beter ‘kneden’. Lactulose is er als stroop en als poeder. Macrogol is er als poeder.
Neem deze medicijnen elke dag bij uw ontbijt. Vaak moet u er 2 tot 3 maanden mee doorgaan. U hoeft niet bang te zijn dat uw darmen ‘lui’ worden van deze middelen. - medicijn dat de darm prikkelt
Soms heeft u korte tijd een extra middel nodig om uw darm te prikkelen. Bijvoorbeeld bisacodyl, sennosiden of magnesiumoxide. Deze middelen kunnen goed werken, maar de bijwerkingen na lange tijd zijn niet bekend. Neem deze middelen dus niet te vaak. Bespreek het met uw huisarts. - medicijnen samen gebruiken
Bij erge verstopping kunt u sommige middelen samen nemen. Bijvoorbeeld lactulose samen met bisacodyl. - probiotica
Van probiotica is niet bewezen dat ze helpen tegen verstopping.
Medicijnen voor in de anus
- zetpil bisacodyl
Soms is een zetpil bisacodyl nodig om de eerste harde poep weg te krijgen. Een zetpil doet u in uw anus. Na een kwartier tot een uur komt de poep eruit. - klysma
Een klysma werkt nog sneller dan een zetpil bisacodyl. Een klysma is een kleine tube waarmee u een vloeistof in uw anus brengt. De vloeistof maakt de harde poep zacht en werkt als een soort glijmiddel. Na een klysma moet u meestal snel poepen. Probeer de poep een kwartier op te houden, dan kan het klysma goed inwerken.
Medicijnen bij scheurtjes bij de anus
- Soms doet een scheurtje bij de anus pijn tijdens het poepen. Er zijn verschillende medicijnen die kunnen helpen: crème of gel met lidocaïne of met diltiazem. Bespreek dit met uw huisarts.
bisacodyl
Bisacodyl is een laxeermiddel. Het is te gebruiken bij verstopping. Het wordt door artsen ook voorgeschreven om de darmen leeg te maken voor een darmonderzoek of operatie.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.diltiazem
Diltiazem behoort tot de calciumblokkers. Het verwijdt de bloedvaten, verlaagt de bloeddruk, verbetert de zuurstoftoevoer naar het hart en beïnvloedt de hartslag.
Artsen schrijven het voor bij angina pectoris, hartritmestoornissen en hoge bloeddruk. Ze schrijven het soms ook voor bij pulmonale arteriële hypertensie .
lactulose
Lactulose is een laxeermiddel.
Het is te gebruiken bij obstipatie (verstopping). Artsen schrijven het ook voor bij een ernstige leverziekte met bewusteloosheid.
macrogol
Macrogol is een laxeermiddel.
Het is te gebruiken bij verstopping (in de laatste levensfase), of om het laatste deel van de darm leeg te maken voor een darmonderzoek of darmoperatie. Het wordt soms gebruikt bij vergiftiging, om de darmen snel leeg te maken, bij prikkelbaredarmsyndroom met verstopping en een verstopping of darmafsluiting in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.magnesiumoxide
Magnesiumoxide bindt maagzuur en neutraliseert hierdoor de maaginhoud. Het werkt ook laxerend doordat het water vasthoudt.
Het wordt gebruikt bij verstopping, zoals bij het prikkelbaredarmsyndroom en bij maagklachten.
Het wordt soms gebruikt bij spierkrampen in kuit tijdens de zwangerschap en bij een darmafsluiting in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.sennosiden
Sennoside-drank heeft een laxerende werking.
Het wordt gebruikt bij:
- verstopping (obstipatie), om de ontlasting op gang te brengen, bijvoorbeeld bij plotseling optredende verstopping;
- om de darmen te legen voor een darmonderzoek of darmoperatie.
sterculiagom
Sterculiagom heeft een laxerende werking. Het wordt gebruikt bij verstopping en bij aambeien.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Hoe gaat het verder bij verstopping?
- Ook als u medicijnen gebruikt tegen verstopping is het belangrijk dat u genoeg drinkt, vezels eet en beweegt.
- 2 weken nadat u met de medicijnen bent begonnen, kunt u uw huisarts bellen om te bespreken hoe het gaat. Ook bekijkt u samen of u de medicijnen moet aanpassen.
- Bedenk dat u middelen zoals psyllium, lactulose en macrogol soms wat langer moet gebruiken voordat ze gaan werken (minstens 2 maanden).
- Wilt u minder medicijnen nemen? Bespreek dit dan met uw huisarts. U moet langzaam steeds minder medicijnen gebruiken. Uw darmen moeten eraan wennen om het zonder medicijnen te doen.
- Als u opnieuw last krijgt van verstopping, bel dan weer uw huisarts.
lactulose
Lactulose is een laxeermiddel.
Het is te gebruiken bij obstipatie (verstopping). Artsen schrijven het ook voor bij een ernstige leverziekte met bewusteloosheid.
macrogol
Macrogol is een laxeermiddel.
Het is te gebruiken bij verstopping (in de laatste levensfase), of om het laatste deel van de darm leeg te maken voor een darmonderzoek of darmoperatie. Het wordt soms gebruikt bij vergiftiging, om de darmen snel leeg te maken, bij prikkelbaredarmsyndroom met verstopping en een verstopping of darmafsluiting in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wanneer bel ik de huisarts bij verstopping?
Bel uw huisarts als u last heeft van verstopping en u heeft 1 of meer van deze klachten:
- buikpijn
- een vol of misselijk gevoel
- overgeven
- pijn bij het poepen
- bloedverlies uit uw anus
- ziek voelen.
- koorts
- weinig trek of geen trek in eten en drinken
- afvallen
- diarree
Bel ook uw huisarts in deze situaties:
- U heeft 2 weken de adviezen geprobeerd, maar uw klachten worden niet minder.
- U wilt medicijnen tegen verstopping gaan nemen.
- U heeft medicijnen tegen verstopping genomen, maar ze helpen niet (genoeg).
- U wilt minder medicijnen tegen verstopping gaan nemen.
- U gebruikt medicijnen voor iets anders die verstopping als bijwerking hebben.
Meer informatie over verstopping
Kijk voor meer informatie over verstopping en adviezen bij het Voedingscentrum.
Wij hebben de informatie over obstipatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over verstopping.