Heb ik kans op COPD?

In het kort

COPD is een ziekte van de longen die niet kan genezen.
Het komt meestal door roken. Soms door fijnstof of prikkelende deeltjes in de lucht.
Als u niet rookt of gerookt heeft, is de kans dat u COPD krijgt heel klein.
COPD geeft klachten zoals: veel hoesten, benauwd zijn, slijm ophoesten en moe zijn.
Rookt u of heeft u gerookt, en heeft u 1 of meer van deze klachten? Maak een afspraak met uw huisarts.
De huisarts onderzoekt of u COPD heeft.

Wat is COPD?

COPD is een ziekte van de longen die niet kan genezen. Dit komt meestal door roken.

Als u rookt, ademt u rookdeeltjes in. Deze komen via de longbuisjes bij de longblaasjes.
Deze rookdeeltjes zorgen dat uw longen altijd een beetje ontstoken zijn. De longbuisjes worden smaller (nauwer) en er komt meer slijm.
Hierdoor komt er schade in de longbuisjes en longblaasjes. Bij COPD gaat deze schade niet meer weg. Uw longen gaan hierdoor minder goed werken. De longblaasjes kunnen minder zuurstof opnemen in uw lichaam. U krijgt vaak last van hoesten, benauwdheid en slijm ophoesten.

Deze klachten worden meestal erger als u ouder wordt. Vooral als u blijft roken.

Op de afbeelding staan normale, ontstoken en kapotte longblaasjes bij de longziekte COPD.

COPD is een afkorting voor het Engelse: Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Vroeger noemden we dit chronische bronchitis of longemfyseem.

Wat merk ik bij COPD?

Bij COPD kunt u 1 of meer van deze klachten hebben:

U moet vaak hoesten en u hoest slijm op.
Bij het ademen hoort u een piepend of brommend geluid. Vooral als u uitademt.
Als u meer beweegt wordt u snel benauwd. Bijvoorbeeld bij traplopen.

Soms worden deze klachten van COPD tijdelijk erger:

bij een verkoudheid, griep of andere ontsteking van uw luchtwegen.
als u ergens bent met prikkelende lucht, zoals rook.
als u meer beweegt zoals bij sporten.

Heb ik meer kans op COPD?

Als u lang of veel heeft gerookt, heeft u meer kans om COPD te krijgen. Van elke 10 rokers krijgen er 1 of 2 COPD.

Deze dingen kunnen ook meer kans geven op COPD:

Jarenlang inademen van stofdeeltjes zoals fijnstof, gassen, dampen en (hout)rook. Bijvoorbeeld als schilder, chauffeur, kapper of bakker. En bij werken in een omgeving met fijnstof van steen(gruis), metaal of graan. Of jarenlang vaak een houtkachel aan hebben thuis.
Vaak in de rook van een ander zitten. Bijvoorbeeld als uw partner thuis rookt.
Gebruik van een waterpijp en inademen van (hard)drugs.

Er kan ook een erfelijke oorzaak voor COPD zijn, zoals bij Alpha-1. Dit komt bijna nooit voor.

Hoe onderzoekt de huisarts of ik COPD heb?

De huisarts vraagt eerst naar uw klachten. Daarna onderzoekt de huisarts met de praktijkondersteuner of u COPD heeft:

Uw huisarts luistert naar uw longen en hart. Soms wordt ook de zuurstof in uw bloed en uw bloeddruk gemeten. Ook kijkt de huisarts of er vocht in uw benen zit.
Uw lengte en gewicht worden gemeten. Hiermee berekent de huisarts of de praktijkondersteuner uw BMI. Zo weet de huisarts of u een gezond gewicht hebt.
Uw huisarts of praktijkondersteuner doet een longfunctie-test bij u.

Wat kan ik zelf doen bij klachten van COPD?

Deze dingen kunt u doen om uw klachten minder te maken. Ook als u geen COPD heeft, helpen deze adviezen om u goed te voelen:

Stoppen met roken is het belangrijkst, als u rookt.

Het beste voor uw longen is om te stoppen met roken. Ook als u al heel lang rookt. Zo komt er minder schade in uw longen. Vaak gaat u zich ook beter voelen.
Heeft u COPD? Ook dan is stoppen met roken het beste wat u kunt doen. Uw longen worden dan minder snel slechter.
Uw huisarts of praktijkondersteuner helpen u om te stoppen met roken.
Vraag aan andere mensen om niet te roken als u bij hen bent.
Het kan een paar maanden duren voordat u merkt dat het beter gaat. U gaat dan minder hoesten en minder slijm ophoesten. Als u verkouden bent of een luchtwegontsteking heeft, zal dit misschien ook minder klachten geven.

Meer bewegen is een goede manier om u beter te voelen. Zorg dat u in ieder geval 150 minuten per week beweegt. Bijvoorbeeld 5 keer per week 30 minuten. Vaker bewegen is nog beter.

Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen.
Misschien wordt u benauwd als u gaat bewegen. Blijf dan toch oefenen, dit helpt u om meer energie te krijgen. En met meer energie, voelt u zich beter.

Gezond eten helpt u om een gezond gewicht te krijgen en te houden.

Als u mager bent of wordt, is het belangrijk dat u genoeg eet. Eet in ieder geval 3 keer per dag een gezonde maaltijd.
Bij overgewicht is het belangrijk gezond te eten, en extra belangrijk om meer te bewegen.

Wanneer moet ik de huisarts bellen?

Maak een afspraak met uw huisarts als 1 of meer van de volgende dingen voor u kloppen:

U heeft klachten die bij COPD horen en u rookt of heeft gerookt.
U heeft klachten die bij COPD horen en u heeft bijvoorbeeld op uw werk of thuis jarenlang stofdeeltjes ingeademd.

Hoe gaat het verder bij kans op COPD?

Uw huisarts bespreekt de uitslag van het onderzoek met u.

Als u COPD heeft, maakt u samen een plan om te zorgen dat u minder klachten heeft.

U beslist samen met uw huisarts wat voor u het beste is. Het helpt om dit gesprek met uw huisarts goed voor te bereiden.

Meer informatie over kans op COPD

We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over COPD.