Ik heb COPD en wil gezond leven

Door meer te bewegen, krijgt u meer energie. Uw spieren worden sterker en u houdt het bewegen langer vol. Dit kan bijvoorbeeld door te wandelen, te fietsen of te tuinieren.

Zorg dat u in ieder geval 150 minuten per week beweegt. Bijvoorbeeld 5 keer per week 30 minuten. Vaker bewegen is nog beter.

Als u niet gewend bent aan veel beweging, moet u rustig beginnen. Als dat goed lukt, kunt u steeds iets meer gaan bewegen. Bent u snel benauwd? Dan kunt u voor u gaat bewegen een medicijn inademen dat uw longbuisjes wijder maakt (kortwerkende luchtwegverwijder). Dit kan helpen. Bespreek dit met uw huisarts of praktijkondersteuner. Dit kunt u ook opschrijven in uw zorgplan.

Hoe kunt u meer gaan bewegen?

Bijvoorbeeld:

• Begin elke dag met een wandeling van 10 minuten. Bijvoorbeeld naar een winkel in de buurt om een boodschap te doen. Of naar een bekende die in de buurt woont. Als dit goed gaat, probeer dan steeds een paar minuten langer te lopen. Totdat u het een half uur per dag kunt volhouden.
• U kunt het bewegen ook over de dag verdelen. Doe bijvoorbeeld in de ochtend 10 minuten gymnastiek, ga in de middag 15 minuten wandelen of fietsen en maak aan het einde van de dag nog een wandeling van 5 minuten.

Welke vorm van beweging is het beste voor mij?

• Kies een vorm van bewegen die u leuk vindt. En die goed in uw dagelijks leven past. Het maakt niet uit wat u doet, als u maar beweegt. Misschien kunt u elke dag de hond van de buren uitlaten. Of zit u het liefst op een hometrainer voor de televisie. Als u maar beweegt.
• Hoeveel u kunt doen, hangt af van hoe erg de COPD is. De een moet veel moeite doen om een keer extra de trap op te lopen. De ander heeft dat met een wandeling naar de brievenbus. Is uw COPD niet zo ernstig, dan kunt u misschien wat meer doen.
• Zoek iemand die met u wil meedoen. Samen bewegen is leuk en makkelijker vol te houden.
• Bewegen kan ook in een groep onder begeleiding van een fysiotherapeut of oefentherapeut.

Bent u te benauwd om hiermee te beginnen? Kijk dan samen met uw huisarts hoe u het beste meer kunt bewegen.
Dan kunt u meer energie krijgen op een manier die bij u past.

Angst voor benauwdheid

Benauwd zijn kan een gevoel van angst geven. Dit is soms de reden waarom mensen die COPD hebben niet durven te bewegen.
Als u dit herkent, hoeft u zich daar niet voor te schamen. U bent niet de enige. Bespreek dit met uw huisarts, want u kunt hier iets aan doen. Bewegen met een fysiotherapeut kan een goede oplossing zijn. De fysiotherapeut is er steeds bij en let op u tijdens het bewegen. Als u weer wat meer vertrouwen heeft, kunt u weer op eigen kracht aan uw energie werken.

Een gezond lichaamsgewicht is heel belangrijk bij COPD. Dit betekent dat uw lichaam niet te zwaar is, maar ook niet te mager is of snel mager wordt.

Wat een gezond gewicht is, is voor iedereen anders. Voor sommige mensen met COPD is het belangrijk om wat zwaarder te worden. Voor anderen is het juist beter om wat minder zwaar te worden. Of om het gewicht hetzelfde te houden.

Mensen met erge COPD hebben soms een ander gewicht nodig dan mensen met minder erge COPD. Uw huisarts bekijkt met u wat voor u het beste is.

Hoe weet u of u een gezond gewicht heeft?

U kunt dit op 2 manieren te weten komen:

1. U kunt uw BMI (Body Mass Index) berekenen. Dit getal geeft aan of uw gewicht past bij uw lengte. Ga hiervoor naar de BMI-meter en vul uw gewicht en lengte in. Dan wordt de BMI voor u berekend. Ook in de huisartsenpraktijk kan uw BMI worden berekend.
   
   Een BMI van meer dan 30 betekent dat u te zwaar bent (overgewicht).
   Een BMI van minder dan 21 betekent dat u te mager bent (ondergewicht).
   
   Let op: deze BMI-getallen gelden voor mensen met COPD.
   Voor mensen zonder COPD gelden andere BMI-getallen.
2. U kunt ook rondom uw buik meten (uw buikomvang). Dit geeft aan hoeveel lichaamsvet u ongeveer heeft. Leg hiervoor een meetlint om uw middel.
   
   Vrouwen hebben overgewicht als hun buikomvang groter is dan 80 cm.
   Mannen hebben overgewicht als hun buikomvang groter is dan 94 cm.

Overgewicht:

Als u overgewicht heeft, is uw lichaam te zwaar en heeft u meestal te veel lichaamsvet. Hierdoor kunt u meer last hebben van COPD. Ook mensen die stoppen met roken worden vaak een beetje zwaarder.

Een BMI boven de 30 betekent dat u overgewicht heeft. Maar ook als u een normaal gewicht heeft, maar snel zwaarder bent geworden, kunt u overgewicht krijgen. Bijvoorbeeld als u in 1 maand meer dan 5 procent van uw gewicht zwaarder geworden bent. Dit kan ook een reden zijn om naar een diëtiste te gaan. Uw huisarts of diëtiste bespreken met u wat in uw situatie een gezond gewicht is.

Deze dingen zijn belangrijk voor een gezond gewicht:

• Gezond eten
• Gezond bewegen
• Stress en andere problemen in uw leven aanpakken

Ondergewicht:

Sommige mensen met COPD hebben te weinig lichaamsgewicht. Bij COPD kan de manier waarop uw lichaam energie maakt anders worden. Hierdoor verliest u gewicht. Ook het gewicht van uw spieren kan minder worden. Hierdoor kunt u steeds minder en voelt u zich minder goed.

Een BMI onder de 21 betekent dat u ondergewicht heeft. Maar ook als u een normaal gewicht of overgewicht heeft, maar te snel gewicht verliest, kunt u ondergewicht krijgen. Bijvoorbeeld als u in 1 maand meer dan 5 procent van uw gewicht verliest. Of als u in een halfjaar meer dan 10 procent van uw gewicht verliest. Op de praktijk meten ze uw gewicht en vertellen ze u of dat zo is.

Uw huisarts kan u extra hulp bieden om een gezond gewicht te krijgen. Vaak is dit met hulp van een diëtiste en een fysiotherapeut of een leefstijlcoach. Als u ondergewicht bij COPD heeft, stuurt de huisarts u vaak ook door naar de longarts.

Bij alle mensen gaan de longen iets slechter werken als ze ouder worden.

Bij mensen die roken gaan de longen veel sneller slechter werken. Dit komt doordat de rookdeeltjes schade maken in de longen.

Als u rookt en COPD heeft, is het daarom belangrijk dat u stopt met roken.

Zo voorkomt u dat er extra schade in de longen komt. Uw longen worden minder snel slechter.

U kunt veel last hebben van een longaanval. U heeft dan last van meer hoesten, meer slijm en meer benauwdheid. Ook kan een longaanval meer schade maken in de longen.

Deze dingen kunnen u helpen om minder longaanvallen te hebben:

• stoppen met roken
• zo weinig mogelijk prikkelende lucht inademen, zoals rook of fijnstof
• genoeg bewegen
• elk jaar een prik tegen de griep
• een prik tegen pneumokokken
  Sommige leeftijdsgroepen krijgen voor deze prik een uitnodiging van hun huisarts.
• uw medicijnen voor COPD goed gebruiken
• snel de klachten van een longaanval herkennen
  De afspraken in uw zorgplan kunnen u hierbij helpen.