In het kort
- Na de behandeling voor darmkanker kunt u klachten houden, zoals vermoeidheid en problemen met eten.
- Leren omgaan met een stoma kan moeilijk zijn.
- U kunt hiervoor begeleiding krijgen van een psycholoog en diëtist.
- U heeft misschien baat bij lotgenotencontact.
- U blijft 5 jaar onder controle.
Welke gevolgen heeft de behandeling van darmkanker?
De gevolgen van de kanker en de behandeling kunt u nog lang merken. Sommige problemen gaan niet meer over.
Lichamelijke klachten
- Pijn
U kunt pijn hebben na de operatie. Bespreek dit met uw arts. U krijgt dan pijnstillers of andere pijnbestrijding. Soms heeft de pijn niet echt een duidelijke oorzaak. Ook dan kunt u dat met uw arts bespreken. - Vermoeidheid
Nadat u kanker heeft gehad, kunt u heel moe zijn. Dit kan jarenlang duren. Uitrusten helpt meestal niet. Overleg met uw arts als u hier last van heeft. Soms is er een lichamelijke oorzaak, zoals een ontsteking. Ook door pijn en psychische klachten kunt u erg moe worden.
U kunt leren omgaan met de vermoeidheid. Een psycholoog kan u daarbij helpen.
Klachten door de behandeling
Welke klachten u krijgt, hangt onder andere af van de operatie en andere behandelingen die u heeft gehad. U kunt bijvoorbeeld last houden van:
- Dunnere ontlasting of diarree na een darmoperatie.
- Ongewild verlies van urine of ontlasting (incontinentie) door zenuwbeschadiging bij een operatie aan de endeldarm.
- Heel vaak naar de wc moeten. Dit is vooral na de operatie waarbij geen stoma is geplaatst.
- Pijn of een doof gevoel als u zit na verwijdering van de anus en de endeldarm.
- Seksuele problemen door een operatie aan de endeldarm, chemotherapie of bestraling.
- Bij mannen: impotentie of een minder harde erectie, verminderde vruchtbaarheid of een zaadlozing die niet meer naar buiten maar in de blaas terecht komt.
- Bij vrouwen: een drogere, nauwe vagina waardoor vrijen pijn doet, vervroegde overgang, onvruchtbaarheid.
Klachten door de aanleg van een stoma
- Uitpuilende stoma (prolaps) als er druk op de buik komt. De darm wordt als het ware naar buiten gedrukt. Dit komt doordat er te veel druk op staat. Bijvoorbeeld door hoesten, persen of te zwaar tillen.
- Een breuk in de buikwand bij de stoma. Door een zwakke plek in de buikwand komt de inhoud van de buik naar buiten. Daardoor krijgt u een bult of zwelling dichtbij de stoma.
- Een vernauwing door littekenweefsel.
- Irritatie of ontsteking van de huid rond de stoma. Dit komt doordat er ontlasting op uw huid komt of doordat de huid geïrriteerd raakt door het zakje.
Psychische klachten
Kanker hebben is een enorme klap. Na de behandeling heeft u misschien veel te verwerken. En misschien bent u bang dat de ziekte weer terugkomt. Ook het leren omgaan met verlies van urine of ontlasting, een stoma of seksuele problemen kan psychische klachten veroorzaken.
Adviezen om te herstellen na de behandeling van darmkanker
Het duurt nog een tijd voordat u hersteld bent van de behandeling. U kunt bijvoorbeeld nog maanden tot jaren moe zijn. Er zijn veel organisaties en hulpverleners die u door deze periode heen kunnen helpen.
Psychische klachten
- U kunt uw klachten bespreken met de praktijkondersteuner GGZ in de huisartspraktijk of een psycholoog.
- Er zijn centra voor leven met en na kanker waar u psychische hulp kunt krijgen en met lotgenoten kunt praten. Op de website van IPSO vindt u een centrum bij u in de buurt.
- Voor contact met lotgenoten kunt u ook terecht bij de Stichting Darmkanker.
Lichamelijke klachten
Het is belangrijk dat u uw klachten met uw huisarts of de behandelend arts in het ziekenhuis bespreekt. De arts kan onderzoeken wat de oorzaak van uw klachten is. Er is vaak een oplossing of een manier om er mee om te leren gaan.
- Bij blijvende pijn kunt u bijvoorbeeld een verwijzing krijgen naar een pijnpoli.
- Ook zijn er speciale revalidatieprogramma’s voor mensen die kanker hebben gehad, bijvoorbeeld Herstel en Balans. Uw arts kan u daar een verwijzing voor geven.
Seksuele klachten kunt u met uw arts of een seksuoloog bespreken. Ook daarvoor is vaak een oplossing. Bijvoorbeeld medicijnen om een erectie te krijgen of glijmiddelen bij een droge vagina.
Klachten door de darmoperatie
De adviezen van een diëtist kunnen goed helpen om problemen met eten tegen te gaan. Ook lotgenoten hebben vaak goede tips. Lotgenoten vindt u bij de Stichting Darmkanker.
Bent u incontinent geworden? Bespreek dit met uw arts. Er is misschien iets aan te doen. Bij erge incontinentie voor ontlasting kiezen mensen soms voor een stoma.
Klachten door de stoma
Problemen met een stoma kunt u met de stomaverpleegkundige bespreken. Soms helpt het om andere materialen te proberen. Bijvoorbeeld als u vaak lekkage heeft of als de huid rond de stoma erg geïrriteerd is.
Heeft u een breuk, een uitpuilende stoma of een vernauwing door littekenweefsel? Bespreek dit dan met uw arts. Een breuk en een uitpuilende stoma kunnen soms met een operatie verholpen worden. Een vernauwing kan soms opgerekt worden met speciale staafjes.
Lotgenoten vindt u bij de Stomavereniging. Deze vereniging heeft ook veel informatie over leven met een stoma.
Controles na een behandeling bij darmkanker
Na de behandeling van darmkanker blijft u 5 jaar onder controle. Darmkanker kan terugkomen. Er kan een nieuwe tumor in de darm komen of nieuwe uitzaaiingen.
De controles zijn:
- in het 1e jaar na de operatie: 2 keer
- in het 2e jaar na de operatie: 1 of 2 keer
- daarna 1 keer per jaar, tot 5 jaar na de operatie
U krijgt de volgende onderzoeken:
- Bloedonderzoek. De hoeveelheid CEA in uw bloed wordt bepaald. Sommige tumoren maken dit stofje aan.
- Echografie van de lever of een CT-scan van uw buik.
U krijgt de rest van uw leven minstens 1 keer in de 5 jaar een kijkonderzoek in de darm (coloscopie).
Wanneer contact opnemen na de behandeling voor darmkanker?
Neem contact op met de arts:
- Als u zich zorgen maakt.
- Als u afvalt of veel moeite heeft met eten.
- Bij problemen met de stoma, zoals een uitpuilende stoma, een bult naast de stoma of een vernauwing.
- Als u klachten heeft die kunnen passen bij darmkanker, zoals:
- bloed en/of slijm bij de ontlasting
- wekenlang andere ontlasting dan u gewend bent: opeens veel dunnere, dikkere of juist wisselende ontlasting
- opeens heel vaak ontlasting of juist maar 1 keer per week
- minder trek in eten
- gewichtsverlies
- buikproblemen, zoals pijn, krampen en een opgeblazen gevoel
- loze aandrang: u heeft het gevoel dat u moet poepen, maar er komt niks
- het gevoel alsof de darm niet helemaal leeg is na de stoelgang
- constante heftige vermoeidheid, terwijl u toch voldoende of zelfs veel slaapt
Meer informatie over darmkanker
- Meer informatie over darmkanker vindt u op de websites van:
- Informatie over ziekenhuizen die darmkanker behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over darmkanker en endeldarm-kanker.