In het kort
- Kinkhoest begint met verkoudheid. Daarna kun je erge hoestbuien krijgen.
- Het hoesten kan lang duren: tot 4 maanden.
- Kinkhoest kan gevaarlijk zijn voor baby's jonger dan 1 jaar.
- Heb jij of iemand thuis misschien kinkhoest? Bel dan je huisarts als 1 van deze dingen voor jou klopt:
- Jij of iemand thuis is meer dan 34 weken zwanger en heeft geen kinkhoest-prik gekregen tijdens de zwangerschap.
- Een kind thuis is jonger dan 1 jaar en heeft niet alle kinkhoest-prikken gekregen voor die leeftijd. Of de moeder heeft de prik niet gekregen in de zwangerschap.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 3:10 minuten, 45mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 3:10 minuten, 4mb
- Ondertitelingsbestand srt, 4kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is kinkhoest?
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte. De oorzaak is een bacterie.
Kinkhoest begint met een verkoudheid. Daarna kun je heftige hoestbuien krijgen.
In Nederland komt kinkhoest regelmatig voor bij kinderen en volwassenen. De meeste mensen worden niet erg ziek, omdat ze als kind kinkhoest-prikken hebben gekregen.
Wat merk je bij kinkhoest?
Kinkhoest begint met een verkoudheid.
Na 2 weken ga je erg hoesten. Jongeren en volwassenen hebben meestal niet de heftige hoestbuien zoals bij kinderen, maar het kan wel. Je kunt dan ook dit merken:
- na een hoestbui lang inademen met een gierend geluid
- overgeven door het hoesten
- veel slijm ophoesten
- erg moe zijn door het hoesten
Na een paar weken wordt het hoesten minder erg. Maar het kan wel 2 tot 4 maanden duren totdat het hoesten over is.
Hoe krijg je kinkhoest?
Als iemand met kinkhoest niest of hoest, komen er kleine druppeltjes met de kinkhoest-bacterie in de lucht. Als je die druppeltjes inademt, kun je kinkhoest krijgen.
Nadat je besmet bent, word je na 1 tot 3 weken verkouden. Als je verkouden bent, ga je na 1 of 2 weken hoesten.
Vanaf het moment dat je verkouden bent, kun je anderen al besmetten. Dit kan tot ongeveer 5 weken daarna. Kinkhoest is dus al besmettelijk voordat het hoesten begint.
Kun je kinkhoest krijgen als je een prik tegen kinkhoest hebt gehad?
Als je ooit kinkhoest-prikken hebt gekregen, kun je toch weer kinkhoest krijgen.
De bescherming na een prik blijft namelijk niet voor altijd. Na een paar jaar kun je weer kinkhoest krijgen. Je wordt dan wel minder ziek.
Voor wie is kinkhoest gevaarlijk?
Jongeren en volwassenen worden meestal niet erg ziek door kinkhoest. Zij kunnen wel anderen besmetten voor wie kinkhoest wel een risico is:
- kinderen jonger dan 1 jaar
Baby's kunnen erg ziek worden door kinkhoest als de moeder geen kinkhoest-prik heeft gekregen in de zwangerschap. Of als de baby zelf geen kinkhoest-prikken heeft gekregen. - vrouwen die meer dan 34 weken zwanger zijn en tijdens de zwangerschap geen kinkhoest-prik hebben gekregen
Zij kunnen de ziekte aan de baby geven na de geboorte.
Adviezen bij kinkhoest
Adviezen voor jezelf
- Door het hoesten kun je erg moe zijn. Zorg dat je genoeg rust. In bed blijven is niet nodig.
- Lees de adviezen bij hoesten.
Adviezen om anderen te beschermen
Je hoeft niet thuis te blijven. Als je gaat hoesten, is de meest besmettelijke periode al voorbij. De mensen om je heen zijn dan vaak al besmet. Vertel de mensen om je heen wel dat je kinkhoest hebt. Dan kunnen zij kinkhoest sneller herkennen als ze het ook krijgen.
Ga niet op bezoek bij een nieuwe baby als je kinkhoest hebt.
Medicijnen bij kinkhoest
Medicijnen helpen meestal niet bij kinkhoest. De hoestbuien worden er niet minder door. Ook ben je niet korter ziek. En de bacterie is meestal al weg als duidelijk is dat je kinkhoest hebt. Medicijnen hebben dan geen nut meer.
Soms krijgen jij en iedereen thuis wel medicijnen (antibiotica). Medicijnen maken de kans kleiner dat een baby of zwangere kinkhoest krijgt. In deze situaties krijg je meestal medicijnen:
- Er is thuis een baby jonger dan 1 jaar die niet is beschermd door kinkhoest-prikken.
- Iemand thuis is meer dan 34 weken zwanger en heeft tijdens de zwangerschap geen kinkhoest-prik gekregen.
De zwangere kan het beste ook een kinkhoest-prik halen bij de GGD.
Moet ik getest worden op kinkhoest?
Meestal geen test
Een test op kinkhoest is meestal niet nodig. De adviezen bij kinkhoest zijn hetzelfde als bij hoesten door bijvoorbeeld een verkoudheidsvirus. Medicijnen helpen niet.
Zwangere of baby thuis: soms wel een test
Bij een baby of zwangere thuis is het wel belangrijk om te weten of het kinkhoest is. Soms zijn dan medicijnen nodig die de kans kleiner maken dat de zwangere of baby ook kinkhoest krijgt.
In deze situaties zal je huisarts daarom vaak wel een test doen:
- Iemand thuis is meer dan 34 weken zwanger en heeft tijdens de zwangerschap geen kinkhoest-prik gekregen.
- Een kind thuis is jonger dan 1 jaar en heeft niet alle kinkhoest-prikken gekregen voor die leeftijd. Of de moeder heeft de prik niet gekregen in de zwangerschap.
Hoe gaat de test op kinkhoest?
Heb je kort klachten? Dan haalt de huisarts met een watje wat slijm uit je neus of keel.
Heb je al langer klachten? Dan is een bloedonderzoek beter.
Je huisarts bekijkt wat bij jou het beste is.
Hoe gaat het verder bij kinkhoest?
Na een paar weken wordt het hoesten minder erg. Het kan wel 2 tot 4 maanden duren totdat het hoesten helemaal over is. Daarna ben je een paar jaar beschermd tegen de ziekte.
Opnieuw besmet
Na een paar jaar kun je wel weer kinkhoest krijgen, maar je krijgt dan weinig klachten.
Ook als kinkhoest-prikken hebt gehad, kun je na een paar jaar weer kinkhoest krijgen. Ook dan krijg je meestal weinig klachten.
Wanneer moet je de huisarts bellen bij kinkhoest?
Spoed: Bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost bij hoestbuien met 1 of meer van deze klachten:
- snel of moeilijk ademen
- piepen bij het ademen
- soms stoppen met ademen
- suf zijn of in de war zijn: je reageert niet of niet zoals normaal.
Denk je dat jij of iemand thuis kinkhoest heeft? Bel dan je huisarts als 1 van deze dingen klopt:
- Jij of iemand thuis is meer dan 34 weken zwanger en heeft geen kinkhoest-prik gekregen in de zwangerschap.
- Een kind thuis is jonger dan 1 jaar en heeft niet alle kinkhoest-prikken gekregen voor die leeftijd. Of de moeder heeft geen kinkhoest-prik gekregen in de zwangerschap.
Kijk wanneer je nog meer de huisarts moet bellen bij hoesten.
Meer informatie over kinkhoest
Meer informatie over prikken voor kinderen: rijksvaccinatieprogramma.nl.
Informatie over de kinkhoest-prik tijdens de zwangerschap (22 wekenprik): website van het RIVM.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over hoesten en de richtlijn over kinkhoest van het RIVM.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.