In het kort
- Kinkhoest begint met verkoudheid. Daarna kan je kind erge hoestbuien krijgen.
- Het hoesten kan lang duren: tot 4 maanden.
- Kinkhoest kan gevaarlijk zijn voor baby's jonger dan 1 jaar.
- Bel je huisarts als je kind kinkhoest krijgt en 1 van deze dingen klopt:
- Je kind met kinkhoest is jonger dan 1 jaar.
- Een ander kind in huis is jonger dan 1 jaar.
- Iemand in huis is meer dan 34 weken zwanger en heeft tijdens de zwangerschap geen prik tegen kinkhoest gekregen.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 3:10 minuten, 45mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 3:10 minuten, 4mb
- Ondertitelingsbestand srt, 4kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is kinkhoest?
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte. De oorzaak is een bacterie.
Kinkhoest kan heftige hoestbuien geven, vooral bij kinderen. Bij het hoesten kan er veel slijm uit de keel in de mond komen. Baby's jonger dan 1 jaar kunnen er heel erg ziek van worden.
In Nederland komt kinkhoest regelmatig voor bij kinderen en volwassenen. De meeste mensen worden niet erg ziek, omdat ze als kind prikken tegen kinkhoest hebben gekregen.
Welke klachten kan je kind krijgen door kinkhoest?
Kinkhoest begint met een verkoudheid.
Na 2 weken krijgt je kind heftige hoestbuien overdag en in de nacht. Je kind kan daarbij deze klachten hebben:
- na een hoestbui lang inademen met een gierend geluid
- overgeven door het hoesten
- veel slijm ophoesten
- erg moe zijn door het hoesten
Na een paar weken worden de hoestbuien minder erg. Maar het kan wel 2 tot 4 maanden duren tot het hoesten bij kinkhoest over is.
Baby's jonger dan 1 jaar kunnen soms kinkhoest hebben zonder hoesten. Ze kunnen dan wel deze klachten hebben:
- veel huilen
- niet drinken
- benauwd en blauw worden
Hoe krijgt je kind kinkhoest?
Als iemand met kinkhoest niest of hoest, komen er kleine druppeltjes met de kinkhoest-bacterie in de lucht. Als je kind die druppeltjes inademt, kan het kinkhoest krijgen.
Nadat je kind besmet is, wordt het na 1 tot 3 weken verkouden. Als je kind verkouden is, gaat het na 1 of 2 weken hoesten.
Vanaf het moment dat je kind verkouden is, kan het anderen al besmetten. Dit kan tot ongeveer 5 weken daarna. Kinkhoest is dus al besmettelijk voordat het hoesten begint.
Kan je kind kinkhoest krijgen als het de prikken heeft gehad?
De prikken tegen kinkhoest geven een goede bescherming. Maar ze beschermen niet helemaal en niet voor altijd. Je kind kan nog kinkhoest krijgen. De klachten zijn vaak wel veel minder erg.
Waarom is kinkhoest gevaarlijk voor je baby?
Kinkhoest kan gevaarlijk zijn voor kinderen die jonger zijn dan 1 jaar. Zij hebben nog niet alle prikken tegen kinkhoest gekregen. Hun afweer tegen kinkhoest is nog niet goed. Daardoor kan de kinkhoest-bacterie makkelijker problemen van de longen en hersenen geven.
Vooral jonge baby's kunnen door de hoestbuien erg benauwd worden. 1 van de 3 baby's met kinkhoest krijgt een longontsteking. Soms stoppen baby's met ademen. Baby’s met kinkhoest moeten daarom meestal naar het ziekenhuis.
Is het gevaarlijk als je zwanger bent en je kind kinkhoest heeft?
Je bent zwanger en hebt een kind met kinkhoest in je gezin. Je kunt dan zelf ook kinkhoest krijgen.
Kinkhoest is niet gevaarlijk voor jou of de baby die nog in je buik zit.
Kinkhoest is wel gevaarlijk voor je baby als die het krijgt bij de geboorte. Je baby kan het van jou krijgen als je zelf kinkhoest hebt bij de bevalling. Heb je langer dan 2 weken voor de bevalling de 22 wekenprik tegen kinkhoest gekregen? Dan is je baby beschermd. Je hoeft dan niets te doen.
Heb je geen prik tegen kinkhoest gehaald en ben je langer dan 34 weken zwanger? Dan geeft de huisarts deze 2 adviezen:
- Slik medicijnen die de kinkhoest-bacterie doden (antibiotica).
Het hele gezin moet deze medicijnen slikken. Hierdoor wordt de kans dat jullie elkaar besmetten kleiner. - Haal een prik tegen kinkhoest bij de GGD.
Door de prik maak je zelf afweerstoffen tegen kinkhoest. Deze afweerstoffen gaan ook naar de baby in je buik. Na de geboorte beschermen ze je baby tegen kinkhoest. De kans is dan veel kleiner dat je baby kinkhoest krijgt en erg ziek wordt.
Wat kun je doen als je kind kinkhoest heeft?
Adviezen bij baby's jonger dan 1 jaar
- Krijgt je baby kinkhoest? Bel dan de huisarts.
Adviezen bij kinderen ouder dan 1 jaar
- Door het hoesten kan je kind erg moe zijn. Zorg dat je kind genoeg rust. In bed blijven is niet nodig.
- Lees ook de adviezen bij hoesten.
- Laat een kind met kinkhoest gerust spelen als het daar zin in heeft.
- Laat je kind gewoon naar school of het kinderdagverblijf gaan als het zich verder goed voelt.
Als je kind gaat hoesten is de meest besmettelijke periode al voorbij. De mensen om je kind heen zijn dan vaak al besmet. Het is wel belangrijk om te melden dat je kind kinkhoest heeft. Dan kan de leiding van de school of het kinderdagverblijf andere ouders informeren. Zij kunnen dan opletten of hun kind ook kinkhoest krijgt.
Adviezen om anderen te beschermen
Als je kind kinkhoest heeft, kan dat een risico zijn voor anderen in huis. Bel de huisarts als 1 van deze dingen bij jou thuis klopt:
- Er is een baby jonger dan 1 jaar.
- Er is iemand die meer dan 34 weken zwanger is en die geen prik tegen kinkhoest heeft gekregen tijdens de zwangerschap.
Medicijnen bij kinkhoest
Medicijnen helpen meestal niet bij kinkhoest. De hoestbuien worden er niet minder door. Ook is je kind niet korter ziek. En de bacterie is meestal al weg als duidelijk is dat je kind kinkhoest heeft. Medicijnen hebben dan geen nut meer.
Soms krijgt je kind én iedereen in huis wel medicijnen (antibiotica). Dat gebeurt in deze situaties:
- Iemand in huis is meer dan 34 weken zwanger en heeft tijdens de zwangerschap geen prik tegen kinkhoest gekregen.
De medicijnen maken de kans kleiner dat de zwangere kinkhoest krijgt. De zwangere kan het dan ook niet aan de baby geven bij de geboorte. - Er is een baby jonger dan 1 jaar in huis.
De medicijnen maken de kans kleiner dat de baby kinkhoest krijgt.
Hoe gaat het verder bij kinkhoest?
Na een paar weken wordt het hoesten minder erg. Het kan wel 2 tot 4 maanden duren totdat het hoesten helemaal over is. Daarna is je kind een paar jaar beschermd tegen de ziekte.
Opnieuw besmet
Na een paar jaar kan je kind wel weer kinkhoest krijgen, maar het krijgt dan weinig klachten.
Ook als je kind alle prikken tegen kinkhoest heeft gehad, kan het na een paar jaar weer kinkhoest krijgen. Ook dan krijgt het weinig klachten.
Wanneer moet je de huisarts bellen bij kinkhoest?
Spoed: Bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost als je kind hoestbuien heeft met 1 of meer van deze klachten:
- snel of moeilijk ademen
- piepen bij het ademen
- blauw worden
- soms stoppen met ademen
- suf zijn of in de war zijn
Bel ook je huisarts in deze situaties:
- Je baby is jonger dan 1 jaar en heeft erge hoestbuien.
- Je kind heeft misschien kinkhoest en je hebt ook een baby die jonger is dan 1 jaar.
- Je kind heeft misschien kinkhoest en iemand in je gezin is meer dan 34 weken zwanger en heeft geen prik tegen kinkhoest gehad.
Bel ook als je merkt dat je kind steeds zieker wordt. Dat merk je bijvoorbeeld hieraan:
- niet of te weinig drinken
- steeds overgeven
- blijven huilen of kreunen
- een andere kleur huid
Meer informatie over kinkhoest
Meer informatie over prikken voor kinderen: rijksvaccinatieprogramma.nl.
Informatie over de prik tegen kinkhoest tijdens de zwangerschap (22 wekenprik): website van het RIVM.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over hoesten en de richtlijn over kinkhoest van het RIVM.