In het kort
- Bij droge macula-degeneratie gaan cellen in het midden van je netvlies kapot.
- Je gaat hierdoor langzaam steeds minder goed zien.
- Gezond leven is belangrijk.
- Droge macula-degeneratie kan veranderen in natte macula-degeneratie.
- Bel je oogarts als je binnen een paar dagen slechter gaat zien. Of als je rechte lijnen ziet alsof ze krom of golvend zijn.
Wat is droge macula-degeneratie?
Bij droge macula-degeneratie gaan cellen in je oog langzaam kapot. Deze cellen zitten midden in je netvlies.
Het midden van je netvlies heet de macula of gele vlek. Met dit deel van het netvlies zie je details.
Door droge macula-degeneratie ga je langzaam steeds een beetje slechter zien.
Artsen noemen het ook wel leeftijdsgebonden macula-degeneratie of LMD. Degeneratie betekent dat iets steeds slechter wordt.
Wat merk je van droge macula-degeneratie?
Je kunt deze klachten hebben bij droge macula-degeneratie:
- minder goed details kunnen zien
Meestal begint droge macula-degeneratie hiermee. - dingen in het midden van je beeld steeds waziger zien
Het lijkt soms alsof je een donkere of wazige vlek in het midden ziet. Vaak kun je daaromheen nog wel een beetje scherp zien. - minder goed verschil tussen kleuren en tussen licht en donker kunnen zien
Hierdoor kun je moeilijk zien in het donker. Waardoor je bijvoorbeeld moeilijk kunt schatten hoe diep iets is in het donker. Je hebt dan meer licht nodig om goed te kunnen zien.
Hierdoor kun je ook moeilijker kleuren uit elkaar houden. Bijvoorbeeld als je gekleurde tekst op een gekleurde achtergrond moet lezen.
Macula-degeneratie kan veel gevolgen hebben voor dingen die je elke dag doet:
- Je kunt moeite krijgen met lezen, televisie kijken of gezichten van mensen herkennen.
- Winkelen kan lastiger zijn, omdat je bijvoorbeeld de prijzen niet goed kunt lezen.
- Meedoen in het verkeer is moeilijker. Bijvoorbeeld fietsen of autorijden.
- Je bent eerder moe, omdat alles waarbij je moet kijken meer moeite kost.
Welke behandelingen kun je krijgen bij droge macula-degeneratie?
Er is geen behandeling tegen droge macula-degeneratie.
Meestal krijg je adviezen van je oogarts voor een gezonde manier van leven. Dit is om te zorgen dat de kans kleiner wordt dat de ziekte snel erger wordt. Adviezen zijn bijvoorbeeld gezond eten en drinken, met vette vis. En stoppen met roken.
Lukt het niet om 1 keer per week vette vis te eten? Je krijgt dan het advies om pillen met omega-3-vetzuren te nemen. Zoals pillen met visolie.
Soms kan het voor jou nodig zijn om speciale vitaminepillen te slikken. Je arts bespreekt dit dan met je. Ga niet zelf zomaar beginnen met vitaminepillen.
omega-3-vetzuren
Omega-3-vetzuren heten ook wel visolie-vetzuren. Ze komen voor in vette vis en hebben een gunstig effect op de vetsamenstelling van het bloed.
Het wordt gebruikt bij te veel vet in het bloed, als een dieet onvoldoende helpt en andere cholesterolverlagers niet gebruikt kunnen worden. Het effect is echter niet zo groot.
Artsen adviseren het soms als voedingssupplement na een hartinfarct, samen met andere medicijnen om het cholesterol te verlagen.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wat kun je zelf doen bij macula-degeneratie?
Met gezond leven kun je de kans kleiner maken dat de macula-degeneratie snel erger wordt:
Eet gezond
Eet gezond: elke dag tussen de 250 en 400 gram groente. En eet 2 of 3 stuks fruit per dag. Probeer regelmatig een andere groente of ander fruit. Wissel af.
Eet 1 of 2 keer per week vette vis. Voorbeelden van vette vis zijn haring, heilbot, zalm en makreel.
Beweeg genoeg
Zorg voor genoeg beweging. Beweeg langer dan 2,5 uur per week. Bijvoorbeeld wandelen, fietsen, dansen of fitness. Doe ook oefeningen om je spieren en botten sterker te maken.
Rook niet
Stop met roken als je rookt. Je kunt hulp krijgen om te stoppen. Je huisarts, praktijkondersteuner of een stoppen-met-roken-coach kan je helpen.
Drink geen of weinig alcohol
Geen alcohol is het beste voor je gezondheid. Drink je toch? Drink dan niet meer dan 1 glas alcohol op een dag en niet iedere dag.
Zorg voor een gezond gewicht
Probeer af te vallen als je te zwaar bent. Een paar kilo afvallen is al heel goed voor je gezondheid.
Zelf je ogen testen
Je kunt zelf je ogen testen om te weten of je slechter gaat zien. Je kunt dit zo vaak doen als je wilt. Bijvoorbeeld 1 keer per maand of 1 keer per week.
- Soms heb je van de oogarts een kaart met een Amsler-test gekregen om jezelf te testen. Op deze kaart staat een patroon van ruitjes.
- Je kunt ook kijken naar bijvoorbeeld de lijnen van tegels in je badkamer. Of de kozijnen van je ramen. Of naar een bladzijde in een boek.
Merk je dat je de rechte lijnen of regels niet meer recht ziet? Zie je kromme of golvende lijnen? Bel dan je oogarts.
Tips voor omgaan met slecht zien
- Er zijn hulpmiddelen voor als je minder goed ziet.
Heb je bijvoorbeeld hulp nodig bij lezen of televisie kijken? Er zijn speciale vergrotings-apparaten of telescoop-brillen. Er zijn boeken met extra grote letters (grootletter) of luisterboeken. - Er zijn organisaties met informatie over hulp bij de dingen die je elke dag doet. Bijvoorbeeld de Maculavereniging, Oogvereniging, Bartiméus en Visio. Hier vind je ook tips en adviezen over hoe je kunt omgaan met minder goed zien. Bijvoorbeeld door dingen in je huis aan te passen of te verbeteren. Zoals je werkplek of het licht in je huis. Of hoe je beter kunt lezen op je computer, tablet of telefoon.
- Lukt het jou niet zelf om te leren omgaan met slecht zien? Je oogarts kan je doorsturen naar een revalidatie-centrum voor een cursus of een training.
Hoe gaat het verder als je droge macula-degeneratie hebt?
Het is niet te voorspellen hoe de ziekte bij jou gaat. Je klachten kunnen jarenlang hetzelfde blijven, maar ze kunnen ook langzaam steeds een beetje erger worden. Bij sommige mensen gaat het ineens veel slechter en verandert droge macula-degeneratie in natte macula-degeneratie.
Daarom krijg je controles bij de oogarts. Je oogarts bekijkt hoe vaak de controles bij jou nodig zijn.
Wanneer bellen bij droge macula-degeneratie?
Bel dezelfde dag of de volgende werkdag je oogarts als 1 of meer van deze klachten binnen een paar dagen erger worden:
- Je ziet rechte lijnen alsof ze krom zijn.
Bijvoorbeeld rechte lijnen die gebogen of golvend lijken. Of regels van een tekst die krom lijken te lopen. - Je ziet plotseling minder goed.
- Je ziet een wazige of donkere vlek in je beeld.
Dit kan betekenen dat droge macula-degeneratie veranderd is in natte macula-degeneratie. Er kunnen dan bloedvaatjes lekken onder je netvlies. Bij natte macula-degeneratie heb je binnen een week behandeling nodig.
Maak een afspraak bij je oogarts als je langzaam steeds slechter gaat zien.
Meer informatie over macula-degeneratie
- Contact met anderen die ook macula-degeneratie hebben: MaculaVereniging of 030 298 07 07. Op de site vind je ook een voorbeeld van een Amsler-test.
- Je kunt ook de Ooglijn bellen: 030 294 54 44.
- Informatie over erfelijkheid bij macula-degeneratie vind je bij het Erfocentrum.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over macula-degeneratie.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.