In het kort
- Oogartsen noemen maculadegeneratie ook wel LMD (leeftijdsgebonden maculadegeneratie).
- Bij maculadegeneratie ziet u het midden van uw beeld geleidelijk steeds waziger.
- Dat komt omdat er cellen in uw oog afsterven.
- De oogarts kan maculadegeneratie zien met oogonderzoek, zoals een oogscan.
- Bel direct uw oogarts als u ook vervormingen ziet. Bijvoorbeeld als rechte lijnen krom lijken. Dit is goed waar te nemen als u naar een deurpost of een raamkozijn kijkt.
Wat is maculadegeneratie?
Bij maculadegeneratie sterven cellen middenin het netvlies af. Dit gebied in het midden van het netvlies heet de macula of gele vlek. Dit is het deel van het netvlies waarmee details worden waargenomen. Maculadegeneratie begint meestal na het 50e jaar. Het is de meest voorkomende oorzaak van slecht zien bij ouderen.
Oogartsen noemen maculadegeneratie ook wel LMD (leeftijdsgebonden maculadegeneratie).
Er zijn 2 vormen van LMD:
- De droge vorm: langzaam (in jaren) wordt het midden van wat u ziet waziger.
- De natte vorm: er ontstaan nieuwe bloedvaatjes onder en/of in het netvlies. Deze bloedvaatjes zijn erg zwak. Daardoor gaan ze makkelijk vocht of bloed lekken. Binnen een paar weken kunt u slechtziend worden. Wanneer u klachten heeft die kunnen passen bij natte LMD, is een afspraak bij de oogarts binnen 1 week noodzakelijk.
De droge vorm komt veel meer voor dan de natte. De droge vorm kan overgaan in de natte vorm. Maar de natte vorm kan ook beginnen zonder dat u eerst de droge vorm heeft gehad.
Wat zijn de verschijnselen van maculadegeneratie?
Droge vorm
- Het begint met het minder goed kunnen zien van details.
- Ook heeft u misschien het gevoel dat het te donker is om goed te kunnen zien.
- Het gaat heel langzaam: in de loop van jaren wordt het midden van wat u ziet waziger. De meeste mensen met maculadegeneratie blijven daaromheen goed zien.
Natte vorm
- Bij de natte vorm vervormt het beeld binnen korte tijd. Rechte lijnen lijken bijvoorbeeld krom of golvend, de regels van een tekst lijken krom te lopen of een muurplint of raamkozijn lijkt geknikt te zijn.
Hoe stelt de oogarts vast dat ik maculadegeneratie heb?
De oogarts onderzoekt uw ogen:
- Meten hoe scherp u ziet.
- Oogspiegelen. U krijgt oogdruppels waardoor uw pupillen wijder worden. Dan bekijkt de oogarts met een lamp en een vergrootglas uw netvlies. Zolang uw pupillen nog groter zijn, is auto rijden moeilijker. Dit duurt meestal enkele uren.
Meestal is verder onderzoek nodig, zoals:
- Een oogscan (OCT). Bij dit onderzoek wordt een scan van uw oog gemaakt.
- FAG (fluorescentie angiogram). Bij dit contrast onderzoek worden foto’s van uw netvlies gemaakt met een kleurstof.
- Amsler-test. U kijkt naar een ruitjespatroon. De oogarts vraagt dan of u vervormingen ziet, zoals golvende lijnen of vlekken. Vervormingen zijn een verschijnsel van natte maculadegeneratie. Soms komen vervormingen ook bij droge maculadegeneratie voor.
Hoe gaat het verder als ik maculadegeneratie heb?
Bij een natte vorm van maculadegeneratie krijgt u meteen een injectie in uw oog om (verdere) schade aan uw ogen tegen te gaan. Na de behandeling verloopt maculadegeneratie net als bij de droge vorm.
Bij de droge vorm is geen behandeling mogelijk. U gaat dan steeds iets minder goed zien. Die achteruitgang gaat meestal langzaam.
Wanneer contact opnemen met de oogarts bij maculadegeneratie?
Neem contact op met uw oogarts:
Als u in korte tijd een toename van vervormingen of krommingen van rechte lijnen ziet. Bijvoorbeeld rechte lijnen die krom of golvend lijken of regels van een tekst die krom lijken te lopen.
Dit kan betekenen dat de droge vorm van maculadegeneratie overgegaan is in de natte vorm (met lekkage van bloedvaatjes onder het netvlies). Bij de natte vorm is een snelle behandeling nodig.
Test uw beide ogen afzonderlijk regelmatig op vervormingen in het centrale beeld, met bijvoorbeeld de lijntjes van de tegels in de badkamer. U vindt zo’n test ook op de website van de MaculaVereniging.
Merkt u dat u dat u steeds slechter gaat zien? Maak dan een afspraak bij uw oogarts.
Meer informatie over maculadegeneratie
De informatie over maculadegeneratie is gebaseerd op de richtlijn Leeftijdsgebonden maculadegeneratie van het Nederlands Oogheelkundig Genootschap en de NHG-Standaard Visusklachten.
Voor meer informatie over maculadegeneratie kunt u terecht bij:
- De MaculaVereniging. Deze patiëntenvereniging geeft voorlichting en organiseert lotgenotencontact, telefoon 030-2980707.
- U kunt ook de Ooglijn bellen: 030 2945444
- Het Erfocentrum geeft informatie over erfelijkheid bij LMD.