In het kort
- Er zijn verschillende medicijnen voor MS. Er is niet 1 medicijn dat voor iedereen werkt.
- Je bespreekt met je arts welk medicijn voor jou het beste is.
- Je kunt pillen krijgen, of prikken. Of medicijnen die je in het ziekenhuis krijgt via een slangetje in je bloedvat (infuus).
- Je kunt ook medicijnen krijgen om beter te gaan lopen.
Welke medicijnen kun je krijgen bij MS?
Er zijn verschillende medicijnen voor MS. Er is niet één medicijn dat voor iedereen werkt. Welk medicijn voor jou het beste is, hangt af van deze dingen:
- welke vorm van MS je hebt
- welke klachten je hebt door MS
- hoeveel schade er aan je zenuwen is door MS
- welke bijwerkingen de medicijnen kunnen hebben
- hoe je de medicijnen wilt nemen, en hoe vaak. Er zijn pillen en prikken. En medicijnen waarvoor je naar het ziekenhuis moet. Daar krijg je de medicijnen dan via een slangetje in een bloedvat (infuus).
Als je met medicijnen begint, kun je meestal kiezen uit deze medicijnen:
Pillen
dimethylfumaraat of diroximelfumaraat
- Je slikt 2 keer per dag een pil.
- Van de pillen kun je gaan blozen of opvliegers krijgen. Je kunt ook last krijgen van je maag en darmen.
- Je kunt deze medicijnen niet gebruiken als je zwanger bent. Wil je zwanger worden, bespreek dit dan met je neuroloog.
fingolimod, ozanimod, ponesimod of siponimod
- Je slikt 1 keer per dag een pil.
- Na de 1e pil kan je hart wat langzamer gaan kloppen. Dit gaat vanzelf over.
- Heb je prikken nodig voor een reis naar het buitenland? Overleg dan met je neuroloog wanneer je deze het beste kunt nemen.
- Je kunt deze medicijnen niet gebruiken als je zwanger wilt worden of zwanger bent.
teriflunomide
- Je slikt 1 keer per dag een pil.
- Het 1e half jaar kan je haar wat dunner worden. Dit gaat meestal vanzelf over.
- Je kunt dit medicijn niet gebruiken als je zwanger wilt worden of zwanger bent.
Prikken
glatirameer
- Je geeft jezelf elke 1 of 2 dagen een prik.
- Van de prik kun je benauwd worden of een opvlieger krijgen.
- Je kunt dit medicijn veilig gebruiken als je zwanger wilt worden of zwanger bent.
interferon beta
- Je geeft jezelf een prik. De arts vertelt je hoe vaak.
- Na de prik kun je je een paar uur grieperig voelen.
- Je kunt dit medicijn veilig gebruiken als je zwanger wilt worden of zwanger bent.
Welk medicijn het beste bij jou past, bespreek je met een arts die veel weet over MS (neuroloog).
dimethylfumaraat
Dimethylfumaraat is een ontstekingsremmer.
Artsen schrijven het voor bij multipele sclerose (MS) en soms bij de huidziekte psoriasis.
diroximelfumaraat
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.fingolimod
Fingolimod onderdrukt de afweerreacties van het lichaam.
Artsen schrijven het voor bij multiple sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.glatirameer
Glatirameer beïnvloedt de lichaamseigen afweer. Het remt de ontsteking en beschadiging van de beschermende laag rond de zenuwen.
Artsen schrijven het voor bij Multiple Sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.interferon beta
Interferon-bèta behoort tot de interferonen. Interferonen komen van nature voor in het lichaam. Zij spelen een rol in het afweersysteem.
Artsen schrijven het voor bij Multiple Sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ozanimod
Ozanimod remt de afweerreacties van het lichaam.
Artsen schrijven het voor bij multiple sclerose (MS) en bij de chronische darmziekte colitis ulcerosa.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ponesimod
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.siponimod
Siponimod onderdrukt de afweerreacties van het lichaam.
Artsen schrijven het voor bij multiple sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.teriflunomide
Teriflunomide onderdrukt afweerreacties van het lichaam. Het remt de ontsteking en beschadiging van de beschermende laag rond de zenuwen.
Artsen schrijven het voor bij Multiple Sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Keuzekaart MS: welke medicijnen
In de keuzekaart MS: welke medicijnen vind je meer informatie over medicijnen voor relapsing remitting MS (RRMS) of clinically isolated syndrome (CIS). Bijvoorbeeld over hoe je een medicijn gebruikt. En waar je op moet letten als je dit medicijn gebruikt. Ook kun je lezen wat de voordelen en nadelen van de medicijnen zijn.
Welke sterkere medicijnen kun je krijgen bij MS?
Is jouw MS heel actief of werken de minder sterke medicijnen niet genoeg, dan kun je deze sterkere medicijnen krijgen:
ofatumumab
- Je geeft jezelf 1 keer per maand een prik.
- Je kunt sneller griep krijgen of verkouden worden.
- Heb je prikken nodig voor een reis naar het buitenland? Overleg dan met je neuroloog wanneer je deze het beste kunt nemen.
- Je kunt dit medicijn niet gebruiken als je zwanger wilt worden of zwanger bent. 6 maanden na de laatste prik kun je veilig zwanger worden.
ocrelizumab
- Je gaat voor dit medicijn elk half jaar naar het ziekenhuis. Daar krijg je dit medicijn via een slangetje in je bloedvat (infuus).
- Je kunt sneller griep krijgen of verkouden worden.
- Heb je prikken nodig voor een reis naar het buitenland? Overleg dan met je neuroloog wanneer je deze het beste kunt nemen.
- Je kunt dit medicijn niet gebruiken als je zwanger bent. Wil je zwanger worden, bespreek dit dan met je neuroloog.
cladribine
- Je slikt 2 jaar achter elkaar een aantal pillen. Je hoort van de arts precies hoeveel en wanneer. Daarna stop je met dit medicijn. Als de MS na een paar jaar weer actief wordt, kun je opnieuw met dit medicijn beginnen. Of met een ander medicijn.
- Je kunt van dit medicijn tijdelijk sneller griep krijgen of verkouden worden. Of bloedarmoede krijgen. Je kunt ook last krijgen van je maag en darmen. Of hoofdpijn krijgen en duizelig zijn.
- Wil je zwanger worden of een vrouw zwanger maken, bespreek dit dan met je neuroloog. 6 maanden na de laatste pil kun je veilig zwanger worden.
alemtuzumab
- Je gaat voor dit medicijn een paar dagen achter elkaar naar het ziekenhuis. Daar krijg je het medicijn via een slangetje in je bloedvat (infuus). Een jaar later krijg je het medicijn weer een paar dagen achter elkaar.
- Direct nadat je dit medicijn hebt gehad, kun je koorts krijgen. Of hoofdpijn of huid-uitslag. Je kunt ook misselijk zijn.
- Je kunt van dit medicijn een andere ziekte van je afweer krijgen. Bijvoorbeeld een ziekte van je schildklier.
- Dit medicijn geeft vrij veel bijwerkingen. Bijvoorbeeld dat je hart sneller gaat kloppen of dat je gewrichten pijn doen. Of dat een spier plots beweegt of stijf wordt.
- Je kunt dit medicijn niet gebruiken als je binnenkort zwanger wilt worden of zwanger bent. 4 maanden na het laatste infuus kun je veilig zwanger worden.
natalizumab
- Je gaat 1 keer in de 4 weken naar het ziekenhuis. Of 1 keer in de 6 weken als je het medicijn langer gebruikt.
- In het ziekenhuis krijg je het medicijn via een slangetje in je bloedvat of onder je huid (infuus).
- Bespreek met je arts of je dit medicijn kunt gebruiken als je zwanger wilt worden of zwanger bent.
alemtuzumab
Alemtuzumab is een afweerremmer (immunosuppresivum). Het remt ontstekingen en afweerreacties van het lichaam. Het is ook een doelgericht kankerremmend medicijn ('targeted therapy'). Het remt de groei van kankercellen. Alemtuzumab is een zogenaamde biological. Dit betekent dat het door levende cellen in celkweken wordt gemaakt.
Artsen schrijven het soms voor bij multiple sclerose (MS), bij een niertransplantatie om afweerreacties te voorkomen en bij bepaalde vormen van bloedkanker (leukemie).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.cladribine
Cladribine remt kanker (cytostaticum). Het remt ook de lichaamseigen afweer.
Artsen schrijven het voor als chemotherapie (chemokuur) bij sommige vormen van leukemie (kanker) in bloed en beenmerg en bij ziekten waarbij het afweersysteem per ongeluk uw eigen lichaamscellen aanvalt. Namelijk bij Multiple Sclerose (MS).
Het wordt ook gebruikt bij overgevoeligheid voor het eiwit gluten (coeliakie).
natalizumab
Natalizumab onderdrukt de afweerreacties van het lichaam en remt ontstekingen. Het remt bepaalde witte bloedcellen die betrokken zijn bij de afweer. Natalizumab is een zogenaamde biological. Dit betekent dat het door levende cellen in celkweken wordt gemaakt.
Artsen schrijven het voor bij multiple sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ocrelizumab
Ocrelizumab onderdrukt afweerreacties van het lichaam. Het remt de ontsteking en beschadiging van de beschermende laag rond de zenuwen.
Artsen schrijven het voor bij Multiple Sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ofatumumab
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Welke andere behandelingen zijn er voor MS?
Voor sommige patiënten bestaan er nog andere behandelingen.
Stamceltherapie
Heel soms kun je stamceltherapie krijgen. Dit is een behandeling voor zeer actieve MS. De behandeling is bedoeld voor mensen die voortdurend MS-aanvallen krijgen. En bij wie zelfs de sterkste medicijnen niet of niet genoeg helpen. Deze behandeling is niet bedoeld voor mensen die een progressieve vorm van MS hebben, of weinig MS-aanvallen.
In het ziekenhuis worden eerst stamcellen uit je bloed of beenmerg gehaald. Daarna krijg je medicijnen die je afweer uitschakelen (chemotherapie). Na de chemotherapie krijg je je stamcellen weer terug via een slangetje onder je huid (infuus). Je lichaam bouwt je afweer dan weer op. Dit kan een paar maanden duren.
De behandeling kent veel risico's en bijwerkingen. Tijdens de chemotherapie heb je tijdelijk geen afweer. Daardoor heb je een grote kans op infecties. Chemotherapie is zwaar voor je lichaam en ook psychisch zwaar. Je kunt je haar verliezen, misselijk zijn en overgeven. Na de behandeling kun je misschien moeilijker kinderen krijgen.
Het is nog niet bekend hoe lang je MS rustig blijft na de behandeling. Het kan zijn dat je na de behandeling toch weer MS-medicijnen nodig hebt.
De behandeling herstelt geen schade die er al was voor de behandeling. Klachten die je al voor de stamceltherapie had, gaan meestal niet meer weg.
Medicijnen om beter te gaan lopen
Bij sommige mensen met MS helpt het medicijn fampridine om beter te gaan lopen. Je kunt dit medicijn krijgen als je problemen hebt met lopen, maar nog wel een paar meter kunt lopen. Met of zonder steun.
Om dit medicijn te krijgen, doe je een looptest bij de neuroloog. Na een paar weken doe je deze looptest opnieuw. De neuroloog kijkt dan of je door het medicijn beter bent gaan lopen. Is dat zo, dan kun je doorgaan met het medicijn. Als er geen verschil is, stop je weer met het medicijn. Het komt ook voor dat het medicijn eerst voor je werkt en later niet meer.
Een fysiotherapeut of revalidatie-arts kan je ook helpen om beter te gaan lopen.
fampridine
Fampridine versterkt de signalen die de hersenen naar de spieren sturen.
Artsen schrijven het voor bij multipele sclerose (MS).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Hoe gaat het verder nadat je met een behandeling bent begonnen?
Krijg je niet meer klachten? En ziet de arts op de MRI geen nieuwe ontstekingen in je hersenen of ruggenmerg? Dan werken de medicijnen goed voor je. Ga door met de medicijnen als je weinig last hebt van de bijwerkingen. Heb je wel last van de bijwerkingen, bespreek dan met je arts of je een ander medicijn kunt gaan gebruiken.
Krijg je meer klachten? Of ziet de arts op de MRI nieuwe ontstekingen? Dan bespreek je met de arts of het beter is om een ander medicijn te gaan gebruiken.
Wanneer bellen bij MS?
Maak een afspraak met je MS-verpleegkundige bij deze dingen:
- Je hebt een MS-aanval (schub). Je voelt bijvoorbeeld een arm of been niet of niet goed meer. Of je ziet ineens niet meer goed.
- Je hebt last van de bijwerkingen van medicijnen.
- Je maakt je zorgen over nieuwe klachten.
Meer informatie over MS
- Informatie over MS: MS.nl.
- Contact met andere mensen met MS: MS Vereniging Nederland.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de nieuwste richtlijn voor artsen over MS.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees hier wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.