In het kort
- Dit kun je zelf doen om gezonder te leven:
- gezond eten
- veel bewegen
- genoeg ontspannen
- Als je gezond leeft, heb je een kleinere kans op ziektes.
- En voel je je vaak ook beter. Ook als je een paar kilo afvalt.
- Bespreek met je huisarts welke hulp je hierbij kunt krijgen.
Waarom is het belangrijk dat je gezonder gaat leven als je te zwaar bent?
Door gezonder te leven maak je de kans kleiner dat je klachten of ziektes krijgt.
Door gezonder te leven maak je ook de kans kleiner dat je veel te zwaar wordt (obesitas). Veel te zwaar zijn heeft nog meer nadelen voor je gezondheid. Als je veel te zwaar bent, kunnen deze dingen gebeuren:
- Je kunt een erge ziekte krijgen.
Bijvoorbeeld diabetes, problemen met je hart, kanker of een ziekte van je maag of darmen. Misschien kun je ook geen kinderen meer krijgen. - Je kunt niet meer alles doen wat je zou willen.
Zoals de trap op lopen, spelen met je kinderen of tuinieren. Omdat je bijvoorbeeld moeilijk ademt of pijn hebt aan je knieën of heupen. - Je kunt je onzeker, somber of alleen voelen.
Bijvoorbeeld omdat je je schaamt voor je gewicht. Of misschien word je gepest of buitengesloten om je gewicht. - Je hebt een grotere kans om eerder dood te gaan.
Deze dingen hebben invloed op hoe goed jij je leven vindt.
Wat kun je zelf doen als je te zwaar bent?
Je kunt zelf gezonder gaan leven als je veel te zwaar bent. Gezond leven is:
Gezond eten en drinken
Bij gezond eten eet je vooral verse dingen zoals groente en fruit. En volkoren producten zoals volkoren pasta, rijst en brood.
Eet zo weinig mogelijk bewerkt eten. Bewerkt eten is bijvoorbeeld koeken, chips en kant-en-klare maaltijden. Bewerkt eten zit vaak in pakjes of zakjes.
Drink veel water, thee of koffie zonder suiker. Drink geen dranken met suiker.
Je kunt deze apps van het Voedingscentrum gebruiken:
- KiesikGezond?
- Mijn Eetmeter
Of lees op de site over gezond eten volgens de Schijf van Vijf.
Drink minder of geen alcohol en rook niet.
Ben je veel te zwaar en heb je ook een andere ziekte? Zoek dan contact met een diëtist. Samen maken jullie een eet-plan dat precies bij jou past.
Veel bewegen
Veel bewegen betekent ook minder zitten en meer staan en lopen.
Zorg dat je elke week in ieder geval in totaal 2 en een half uur actief beweegt. Of beweeg minstens 5 dagen per week 30 tot 60 minuten. Bijvoorbeeld met wandelen of fietsen. Dat hoeft niet achter elkaar. Je kunt ook een paar keer op een dag korter bewegen.
Tips: Stap een halte eerder uit de bus. Of parkeer je auto wat verder weg zodat je nog even moet lopen. Alle kleine beetjes helpen. Bewegen helpt om af te vallen. Vaak wordt ook je humeur beter.
Train ook je spieren minimaal 2 keer per week. Bijvoorbeeld zware boodschappentassen dragen of kracht-training. Hoe beter het gaat, hoe meer je kunt gaan bewegen.
Ben je al afgevallen? Dan is het belangrijk om nog meer te gaan bewegen. Dit helpt om een gezonder gewicht te houden. Dat betekent bijvoorbeeld 5 dagen per week 40 of 60 minuten actief bewegen. Dit moet gaat horen bij de dingen die je elke dag doet.
Goed slapen
Tips om goed te slapen:
- Zorg dat je op tijd naar bed gaat. En het liefst elke dag rond dezelfde tijd.
- Leg je telefoon of tablet een uur voordat je gaat slapen weg.
Kijk voor meer adviezen bij beter slapen.
Genoeg ontspannen
Kijk voor adviezen bij beter ontspannen.
Bespreek met je huisarts welke hulp je kunt krijgen bij gezonder leven.
Wie kan jou helpen om gezonder te leven?
Gezond leven kost moeite. Je kunt hierbij hulp krijgen. Bijvoorbeeld van deze mensen:
Een diëtist of gewichts-consulent
Die kan jou helpen en advies geven bij gezond eten en bewegen.
Ben je te zwaar en heb je ook een andere ziekte? Dan bespreek je met de diëtist hoe het komt dat jij veel te zwaar bent. En je maakt samen een plan waarin staat hoe je gezonder kunt eten. Dat plan past bij jouw ziekte en wat je op een dag doet.
Een fysiotherapeut
Heb je klachten aan je gewrichten of spieren, dan kan een fysiotherapeut jou helpen. Je krijgt advies hoe je met jouw klachten kunt bewegen. En welke oefeningen voor jou geschikt zijn.
De mensen om je heen
Praat met de mensen om je heen. Bijvoorbeeld over de problemen en gevoelens door je gewicht. De mensen om je heen zullen jou dan beter begrijpen. En ze kunnen jou steunen om gezonder te leven. Of om hulp te zoeken.
Mensen met dezelfde klachten
Het kan fijn zijn om te praten met mensen die ook obesitas hebben. Zij begrijpen hoe jij je voelt en welke problemen je kunt hebben.
Je kunt ze leren kennen via de patiënten-organisatie NVOO.
De praktijkondersteuner van je huisarts of een psycholoog
Het kan helpen om met iemand te praten over je gevoelens. Bijvoorbeeld als je je somber of alleen voelt. Of als je je schaamt voor je gewicht. Je krijgt ook adviezen om te ontspannen.
Welke behandeling zijn er als je te zwaar bent?
Er zijn behandelingen als je veel te zwaar bent.
Bijvoorbeeld met een leefstijl-programma (GLI). Een leefstijl-coach kan jou dan helpen om gezonder te leven.
Kijk bij veel te zwaar (obesitas) om te zien welke andere behandelingen er zijn.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen en andere zorgverleners over overgewicht en obesitas.