In het kort
- Bij het prikkelbare darm syndroom (PDS) kunnen deze behandelingen helpen:
- medicijnen tegen verstopping, diarree of buikpijn
- oefeningen om te ontspannen
- behandeling bij een psycholoog
- behandeling bij een diëtist
- probiotica
- Bespreek met je huisarts welke behandeling bij je past.
- Als een behandeling niet goed helpt, kun je een andere proberen.
Behandelingen voor het prikkelbare darm syndroom (PDS)
Je kunt zelf veel doen tegen klachten van het prikkelbare darm syndroom. Helpen de adviezen niet genoeg, dan kun je een behandeling proberen.
Kies samen met je huisarts een behandeling die bij je past.
Elke behandeling helpt maar bij een deel van de mensen.
Als een behandeling bij jou niet goed helpt, kun je een andere proberen. Zo kun je een behandeling vinden die bij jou helpt.
Medicijnen tegen verstopping bij het prikkelbare darm syndroom
Heb je vooral last van moeilijk poepen (verstopping)? Dan kun je deze medicijnen proberen.
- Ze zorgen ervoor dat er meer vocht in je darm blijft.
- Daardoor wordt je poep zachter en gaat het poepen makkelijker.
- Je darm wordt niet lui van deze medicijnen.
Psyllium-vezels of psyllium-zaad
- Dit zijn natuurlijke vezels.
- Doe de vezels bijvoorbeeld door de yoghurt. Of meng ze met water (met een beetje vruchtensap voor de smaak) en drink dit op.
- Neem dit een halfuur voordat je gaat eten.
- Drink nog 1 extra glas water nadat je de vezels hebt genomen.
- Drink daarnaast in totaal 1,5 tot 2 liter per dag.
- Als je te weinig drinkt, kan de verstopping juist erger worden.
- Psyllium-vezels kun je zonder recept bij de drogist of apotheek kopen. Kies voor psyllium-vezels zonder toevoegingen.
- Je huisarts kan je ook een recept voor psyllium-zaad geven.
Macrogol
- Macrogol is een poeder. Los de poeder op in een groot glas water.
- Zorg dat je daarnaast genoeg drinkt: 1,5 tot 2 liter per dag.
- Macrogol kun je zonder recept bij de drogist of apotheek kopen.
- Je huisarts kan je ook een recept voor macrogol geven.
Magnesiumhydroxide
- Dit zijn pillen. Neem de pillen met een half glas water.
- Je mag de pillen kauwen of heel doorslikken.
- Je kunt magnesiumhydroxide zonder recept bij de apotheek kopen.
- Gebruik je andere medicijnen? Bespreek met je huisarts of je magnesiumhydroxide dan wel kunt nemen.
Linaclotide
- Misschien helpen bij jou alle andere medicijnen en aanpassen van je voeding niet goed tegen verstopping. Dan kan de huisarts met je bespreken of je linaclotide wilt proberen.
- Linaclotide helpt ook tegen buikpijn.
- Slik 1 pil per dag. Neem deze een halfuur voor het ontbijt.
- Je kunt vervelende bijwerkingen krijgen, zoals diarree. Dit gaat meestal na een paar weken vanzelf over.
- Gebruik het niet als je zwanger bent.
- Je huisarts kan je een recept geven.
- Na 4 weken kom je op controle bij je huisarts. Je bespreekt dan of het helpt en of je het langer wilt gebruiken.
linaclotide
Linaclotide stimuleert de beweging van de darmen en heft darmkrampen op. Het werkt ook laxerend.
Artsen schrijven het voor bij het prikkelbaredarmsyndroom, als u ook verstopping heeft. Ook schrijven artsen het soms voor bij verstopping in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
macrogol
Macrogol is een laxeermiddel.
Het is te gebruiken bij verstopping (in de laatste levensfase), of om het laatste deel van de darm leeg te maken voor een darmonderzoek of darmoperatie. Het wordt soms gebruikt bij vergiftiging, om de darmen snel leeg te maken, bij prikkelbaredarmsyndroom met verstopping en een verstopping of darmafsluiting in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Medicijnen tegen diarree bij het prikkelbare darm syndroom
Heb je vooral klachten van diarree? Dan kun je deze medicijnen proberen:
Psyllium-vezels of psyllium-zaad
- Dit zijn natuurlijke vezels.
- Doe de vezels bijvoorbeeld door de yoghurt. Of meng ze in water (met een beetje vruchtensap voor de smaak) en drink dit op.
- Drink niet te veel als je de vezels neemt. Drink niet meer dan de helft van een klein glaasje (ongeveer 50 milliliter). De vezels binden zich aan het diarree-vocht waardoor je poep dikker wordt.
- Neem dit een halfuur voordat je gaat eten.
- Drink overdag wel genoeg: 1,5 tot 2 liter per dag.
- Psyllium-vezels kun je zonder recept bij de drogist of apotheek kopen. Kies voor psyllium-vezels zonder toevoegingen.
- Je huisarts kan je ook een recept voor psyllium-zaad geven.
Loperamide
- Dit is een soort 'stopmiddel'. Het zorgt ervoor dat je minder vaak moet poepen.
- Door loperamide kun je last van verstopping krijgen. Probeer het daarom zo weinig mogelijk te gebruiken. Bijvoorbeeld alleen als je op reis gaat of ergens moet zijn waar geen toilet in de buurt is. Of als je een keer lang moet doorwerken zonder naar de wc te moeten.
- Gebruik het niet langer dan 1 of 2 dagen achterelkaar.
- Heb je elke dag diarree? Overleg met je huisarts of je loperamide langer kunt gebruiken.
- Gebruik het niet als je zwanger bent.
- Je kunt loperamide zonder recept bij de drogist of apotheek kopen.
- Je huisarts kan je ook een recept voor loperamide geven.
loperamide
Loperamide vermindert diarree. Het wordt gebruikt bij acute en bij chronische diarree. Het wordt soms gebruikt bij het prikkelbaredarmsyndroom met veel diarreeklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Medicijnen tegen buikpijn bij het prikkelbare darm syndroom
Heb je vooral last van buikpijn? Dan kun je deze medicijnen proberen:
Pepermuntolie in pillen die niet in de maag opengaan
- Dit kan zorgen voor minder buikpijn en buikkrampen.
- Let op: Neem pepermuntolie in pillen die niet in de maag opengaan. Op het doosje staat dan 'maagsap-resistente capsules', of de afkorting MSR. Zo komt de olie pas vrij waar het nodig is: in de darm. Anders helpt pepermuntolie niet bij PDS.
- Neem deze pillen in met een groot glas koud water. Doe dit een halfuur voordat je gaat eten.
- Je kunt pepermuntolie MSR zonder recept bij de drogist of apotheek kopen.
- Probeer de pillen 8 weken. Helpen ze goed? Dan kun je ze blijven nemen. Helpen ze niet? Of heb je veel last van bijwerkingen? Stop dan met de pillen.
- Zie ook pepermuntolie om in te nemen.
Pijnstillers
- Je kunt paracetamol nemen als je veel pijn hebt.
- Neem geen sterkere pijnstillers. Door sterkere pijnstillers kun je juist meer klachten krijgen.
Medicijnen die zenuwen minder gevoelig maken voor pijn
- Deze medicijnen hebben invloed op hoe je de pijn ervaart.
- De zenuwen in je buik en de hersenen worden minder gevoelig voor pijn. De buikpijn en darmklachten kunnen hierdoor minder worden.
- Ben je vaak somber of bang? Deze klachten kunnen ook minder worden.
- Na 12 weken weet je of deze medicijnen helpen.
- Deze medicijnen kunnen ook bijwerkingen hebben. Daardoor helpen ze soms ook tegen verstopping of diarree.
- Bespreek met je huisarts of je deze medicijnen kunt proberen.
- Je huisarts kan je een recept hiervoor geven. Bijvoorbeeld voor amitriptyline of citalopram.
amitriptyline
Amitriptyline hoort tot de groep tricyclische antidepressiemiddelen. Het regelt in de hersenen de hoeveelheid natuurlijk voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties.
Artsen schrijven het voor bij depressie, posttraumatische stressstoornis, pijn door een zenuw en bedplassen. Ook bij spierpijn bij fibromyalgie, hoofdpijn. En soms bij maagklachten, prikkelbare-darmsyndroom met veel pijn, en slapeloosheid bij iemand die niet meer beter wordt (palliatieve zorg). En bij migraine en te veel speeksel bij ALS.
citalopram
Citalopram behoort tot de serotonineheropnameremmers ofwel SSRI's. Het regelt in de hersenen de hoeveelheid serotonine.
Deze lichaamseigen stof speelt een rol bij emoties en stemmingen. SSRI's verbeteren de stemming en verminderen angsten.
Artsen schrijven het voor bij depressie en bij angststoornissen, zoals een dwangstoornis, paniekstoornis, specifieke fobie (angst) en posttraumatische stressstoornis. Soms wordt citalopram ook gebruikt bij voortijdige zaadlozing, premenstrueel syndroom en bij prikkelbare-darmsyndroom.
pepermuntolie om in te nemen
Pepermuntolie is een kruidenmiddel. Het wordt bereid uit de bladeren van de pepermuntplant (mint).
Het wordt gebruikt bij winderigheid en buikpijn, zoals bij gasophoping in maagdarmkanaal en bij maagdarmkrampen en buikpijn, zoals bij het prikkelbaredarmsyndroom. Het wordt ook gebruikt als smaakstof in diverse drankjes.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Oefeningen om te ontspannen bij het prikkelbare darm syndroom
Als je je beter kunt ontspannen, kunnen je klachten minder worden.
Oefeningen kunnen je hierbij helpen. Bekijk de oefeningen die je kunt doen en andere tips om beter te ontspannen.
Oefeningen om te ontspannen kun je ook leren van een oefen- en fysiotherapeut of psycholoog.
Hypnotherapie
Een andere manier om beter te leren ontspannen is door hypnotherapie. Dit kan bij een hypnotherapeut. Door oefeningen leer je diep te ontspannen en je aandacht op je lichaam te richten. Zo kun je invloed hebben op de werking van je darm. Je darmklachten worden hierdoor minder.
Behandeling bij een psycholoog bij het prikkelbare darm syndroom
Samen met een psycholoog kijk je hoe je op de klachten reageert. En welke gedachten en gevoelens de klachten erger maken.
Met gesprekken en oefeningen leer je om anders over je klachten te denken. Ook leer je op een andere manier met je klachten om te gaan. Doordat je anders denkt en doet, kunnen de zenuwen in je darm en je hersenen minder gevoelig worden voor buikpijn.
Deze veranderingen kunnen helpen om je darmklachten minder te maken. Deze behandeling heet cognitieve gedragstherapie. De huisarts kan je doorsturen naar een psycholoog.
Ook kun je bij een psycholoog hulp krijgen als je je door je klachten bang, somber of machteloos voelt. Kijk wat je kunt doen bij psychische klachten.
Naar de diëtist bij het prikkelbare darm syndroom
Ook bij het prikkelbare darm syndroom is gezond eten belangrijk, met eten waar veel vezels in zitten.
Merk je dat je elke keer klachten krijgt na een bepaald soort eten of drinken? Als het maar om 1 of 2 dingen gaat, kun je proberen hoe het gaat als je die een paar weken minder of niet meer eet of drinkt.
Krijg je meer klachten bij meer soorten eten of drinken? Of vind je het moeilijk om gezond te eten of genoeg vezels te eten? Maak dan een afspraak bij een diëtist.
- De diëtist kan je helpen met gezonder eten.
- Ook kun je samen uitzoeken of je van bepaald soort eten of drinken meer klachten krijgt.
- De diëtist bespreekt met je wat je een tijdje niet moet eten en drinken. Je krijgt advies wat je dan wel extra kunt eten en drinken. Zodat je genoeg voedingsstoffen binnen krijgt.
Soms is het niet duidelijk van welk eten je klachten krijgt. Om dit uit te zoeken kun je een speciaal dieet volgen: het FODMAP-dieet. Dit dieet duurt meestal een paar maanden.
- Doe het FODMAP-dieet alleen met hulp van een diëtist. Anders bestaat de kans dat je te weinig voedingsstoffen krijgt, zoals vitamines en mineralen.
- Het FODMAP-dieet is niet bedoeld om af te vallen.
Probiotica bij het prikkelbare darm syndroom
Je kunt ook een behandeling met probiotica proberen.
Probiotica zijn drankjes, poeders of pillen met goede bacteriën. Ze brengen meer goede bacteriën in de darm. Maar we weten niet of darmklachten hierdoor minder worden. Sommige mensen zeggen dat ze door probiotica minder klachten hebben.
Er zijn verschillende probiotica:
- Het verschilt per persoon welke probiotica kunnen helpen.
- Het is onzeker of probiotica bij jou kunnen helpen, en hoe lang ze helpen.
- We weten niet of probiotica bijwerkingen hebben als je ze lang gebruikt.
- In sommige probiotica zitten veel suikers, zoetstoffen of melkproducten die zelf ook darmklachten kunnen geven.
Probiotica kun je zelf kopen in een supermarkt, drogist of apotheek.
- Als je wilt kun je probiotica voor 8 weken proberen.
- Als je klachten niet minder zijn, stop je.
- Na een paar weken stoppen kun je een ander soort probiotica proberen.
- Als je darmklachten wel minder zijn, kun je doorgaan met probiotica.
Hoe gaat het verder na een behandeling voor het prikkelbare darm syndroom?
Als je een behandeling met medicijnen probeert, spreek je met je huisarts af wanneer je op controle komt.
Helpen de medicijnen goed? Spreek dan af hoe lang je ze kunt gebruiken.
Ook met een behandeling kunnen de klachten blijven of terugkomen.
Door verschillende behandelingen te proberen, merk je wat bij jou het beste helpt.
Kijk voor adviezen ook bij pijn die langer blijft (chronische pijn).
Meer informatie over het prikkelbare darm syndroom (PDS)
Meer informatie: Patiëntenorganisatie voor mensen met het prikkelbare darm syndroom (PDSB).
Daar kun je ook andere mensen met PDS leren kennen.
We hebben deze tekst gemaakt met: