In het kort
- Pillen of prikken tegen psoriasis kunnen de plekken op je huid minder maken.
- Door de pillen of prikken gaat je afweer anders werken.
- Hierdoor heb je een grotere kans op ontstekingen door een virus of bacterie. Zoals een verkoudheid of een longontsteking.
- Je krijgt het advies elk jaar een griepprik en coronaprik te halen. En elke 5 jaar een prik tegen pneumokokken.
- Bescherm je huid goed tegen de zon.
Wat zijn pillen of prikken tegen psoriasis?
Er zijn veel verschillende pillen of prikken tegen psoriasis. Hierin zitten medicijnen die in je hele lichaam werken. Je kunt deze medicijnen krijgen van de huid-arts (dermatoloog). Heb je tegelijk ook ontstekingen in je gewrichten? Dan kun je de medicijnen ook krijgen van een arts die veel weet over ontstekingen in gewrichten (reumatoloog).
Door de medicijnen gaat bijvoorbeeld je afweer anders werken. Hierdoor kunnen ontstekingen minder worden en daardoor worden de plekken op je huid minder.
Je kunt deze medicijnen krijgen als pil die je moet slikken. Of als prik in je huid of spier. Of via een slangetje in je bloedvat (infuus).
De kans dat je klachten minder worden kan per persoon en per medicijn verschillen. Het is niet van tevoren te voorspellen hoe de medicijnen bij jou werken. En hoe lang ze zullen werken. Sommige medicijnen werken goed bij 2 van de 10 mensen. Andere medicijnen werken goed bij 7 van de 10 mensen.
Hoe bereid je je voor op pillen of prikken tegen psoriasis?
Voor je begint met pillen of prikken tegen psoriasis, zal je arts een aantal dingen onderzoeken. Bijvoorbeeld:
- je lichaam
De arts kijkt samen met jou hoe erg je psoriasis nu is. En of je misschien ergens een ontsteking hebt. - je bloed of urine (plas)
Sommige medicijnen mag je niet gebruiken als je lever of nieren niet goed werken. In je bloed of urine is te zien hoe goed je lever of nieren werken. - of je zwanger bent
Sommige medicijnen kunnen schade geven aan de baby in je buik. Bepaalde delen van je baby kunnen dan niet goed groeien in de buik. Zoals de hersenen of het gezicht, of armen of benen. Je mag daarom sommige medicijnen niet gebruiken als je zwanger bent. - of je andere ziektes hebt
Bijvoorbeeld huidkanker of multiple sclerose. Of een darmziekte, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Of als je hart minder goed pompt (hartfalen). Of een ontsteking van je lever door een virus (hepatitis B).
Prikken tegen andere ziektes
Samen met je arts kijk je ook of je prikken tegen andere ziektes nodig hebt.
Voor je begint met pillen of prikken tegen psoriasis, krijg je het advies om een prik tegen pneumokokken te halen (vaccinatie). Deze prik moet je daarna elke 5 jaar halen.
Ook krijg je het advies een griepprik te halen. En een coronaprik. Voor het begin van de behandeling en daarna elk jaar.
Door de pillen of prikken tegen psoriasis gaat je afweer namelijk anders werken. Hierdoor is de kans groter dat je erg ziek wordt van griep, corona of pneumokokken. Door de vaccinatie wordt deze kans kleiner.
Hoe gebruik je pillen of prikken tegen psoriasis?
Het ligt aan de pillen of prikken hoe je ze moet gebruiken. Je hoort van je arts of apotheker wat voor jou geldt:
Pillen
Het ligt aan de soort pillen hoe vaak je ze moet slikken. Sommige pillen slik je 1 keer per dag. Andere pillen slik je 1 keer week.
Het is belangrijk dat je de pillen elke keer op hetzelfde moment van de dag slikt. Bijvoorbeeld in de ochtend of in de avond.
Op apotheek.nl vind je meer informatie over hoe je je pillen kunt slikken. Zoek op de naam van jouw pillen.
Prikken
Je kunt jezelf prikken. Of een verpleegkundige in het ziekenhuis kan het doen.
Soms kan iemand bij je thuis komen om je te prikken. Bijvoorbeeld een wijkverpleegkundige.
Het ligt aan de soort prikken hoe vaak je moet prikken. Sommige prikken moeten bijvoorbeeld 1 keer in de 2 weken. Andere prikken moeten bijvoorbeeld 1 keer in de 8 weken.
Prik je jezelf?
De eerste keer krijg je uitleg van de arts of verpleegkundige hoe je dit moet doen.
Als je het vervelend vindt om jezelf te prikken, kun je een ander vragen dit te doen. Bijvoorbeeld je partner, een familielid of vriend of vriendin. Zij krijgen dan ook uitleg van de arts of verpleegkundige.
Let bij het prikken op deze dingen:
- Prik niet in de plekken op de huid die door de psoriasis komen.
- Kies steeds een andere plek in je buik, bovenarm of bovenbeen.
- Prik niet in strepen in je huid (striae) of littekens.
- Prik niet in blauwe plekken.
Slangetje in bloedvat (infuus)
Voor medicijnen die je via een infuus krijgt, moet je naar het ziekenhuis.
Het slangetje van het infuus blijft 1 of 2 uur in je bloedvat. Daarna blijf je nog 1 of 2 uur in het ziekenhuis.
Het ligt aan de soort medicijnen hoe vaak je naar het ziekenhuis moet. Sommige medicijnen krijg je bijvoorbeeld 1 keer in de 2 weken. Andere medicijnen krijg je bijvoorbeeld 1 keer in de 6 of 12 weken.
Welke bijwerkingen hebben pillen of prikken tegen psoriasis?
Pillen of prikken tegen psoriasis kunnen verschillende bijwerkingen hebben. De bijwerkingen kunnen verschillen per medicijn en per persoon.
Bijwerkingen komen op verschillende plekken voor:
- plek van de prik
Zoals een bult, pijn of jeuk. - huid
Zoals een droge huid.
Bij sommige prikken heb je een iets grotere kans op huidkanker. - neus, keel en longen
Zoals verkouden worden of een longontsteking krijgen. - maag en darmen
Zoals diarree, misselijk zijn, buikpijn of overgeven. - hoofdpijn
- spieren en botten
Zoals spierpijn of pijn in je gewrichten. - bloed
Zoals minder bloedplaatjes of minder witte bloedcellen.
Als je minder witte bloedcellen hebt, heb je een grotere kans op ontstekingen door een virus of bacterie.
De kans op bijwerkingen is groter als je tegelijk andere medicijnen gebruikt die je afweer minder maken. Bijvoorbeeld als je nog een andere ziekte hebt.
Op apotheek.nl vind je ook de bijwerkingen van jouw medicijn.
Waar moet je op letten als je pillen of prikken tegen psoriasis gebruikt?
Hier moet je op letten als je pillen of prikken tegen psoriasis gebruikt:
Contact met je arts bij koorts
Bel direct je arts bij koorts (38 graden of hoger).
Door de medicijnen kun je sneller ziek worden van een virus of bacterie. Dit komt doordat je afweer anders werkt. Het is daarom belangrijk dat je snel behandeling krijgt bij koorts.
Huid beschermen tegen zon
Bescherm je huid goed tegen de zon. Controleer je huid regelmatig op plekjes en vlekjes.
Vertellen dat je de medicijnen gebruikt
Sommige medicijnen tegen psoriasis werken minder goed als je ook andere medicijnen erbij gebruikt. Vertel het daarom altijd aan je huisarts, arts en apotheek als je medicijnen tegen psoriasis gebruikt. Zo kunnen zij zorgen dat je de juiste medicijnen krijgt als je ziek bent.
Zorgen dat je niet zwanger wordt
Gebruik voor voorbehoedmiddelen om te zorgen dat je niet zwanger wordt.
Sommige medicijnen zijn schadelijk zijn voor je zwangerschap of je baby. Bespreek met je arts welke medicijnen je wel en niet mag gebruiken als je zwanger bent of wilt worden.
Medicijnen goed bewaren
Het is belangrijk dat je de medicijnen op een goede manier bewaart. Je moet de prikpennen altijd in de koelkast bewaren. Ook als je bijvoorbeeld op vakantie gaat. Zo blijven de medicijnen goed werken.
Vertellen als je een prik tegen een ziekte (vaccinatie) nodig hebt
Bespreek het altijd met je arts als je een prik tegen een ziekte (vaccinatie) nodig hebt. Bijvoorbeeld als je op vakantie gaat naar een ver land. Je mag namelijk bij een aantal medicijnen tegen psoriasis sommige prikken tegen ziektes niet krijgen. Bijvoorbeeld geen prikken tegen bof, rode hond, mazelen of gele koorts. Soms is het dan nodig om even te stoppen met de pillen of prikken tegen psoriasis.
Je mag wel prikken tegen griep, corona en pneumokokken krijgen.
Belangrijk als je op reis gaat
Neem je medicijnen mee in je handbagage als je op reis gaat. Bewaar de medicijnen zoals thuis. Als je naar het buitenland gaat, neem dan een lijst van je medicijnen mee. Dit heet een medicijnpaspoort. Dit paspoort kun je krijgen bij je apotheek.
Welke controles krijg je als je pillen of prikken tegen psoriasis gebruikt?
Om te zien of de behandeling goed werkt, krijg je regelmatig controles in het ziekenhuis.
Je krijgt meestal 1 of meer van deze controles:
- gesprek met de arts
Je bespreekt samen met de arts hoe je je voelt en hoe het met de behandeling gaat. - onderzoek van je lichaam
Bijvoorbeeld om te zien of de plekken op je huid minder zijn geworden. - onderzoek van je bloed
- onderzoek van je urine
- zwangerschapstest
Je krijgt bij sommige medicijnen een test om te zien of je zwanger bent. Je mag namelijk sommige medicijnen niet gebruiken als je zwanger bent. Die medicijnen kunnen schade geven aan de baby in je buik. Bepaalde delen van je baby kunnen dan niet goed groeien in de buik. Zoals de hersenen of het gezicht, of armen of benen.
Hoe gaat het verder als je pillen of prikken tegen psoriasis gebruikt?
Psoriasis gaat nooit helemaal over, maar je klachten kunnen wel veel minder worden door behandeling. Veel mensen hebben bijna helemaal geen plekken meer na behandeling met pillen of prikken.
Samen met arts bespreek je hoe vaak je controles krijgt in het ziekenhuis. En welke controles. Deze controles zijn om te zien hoe de behandeling bij jou werkt.
Werkt de behandeling niet goed bij jou? Samen met de arts kijk je wat je hierna kunt doen. Bijvoorbeeld:
- meer van hetzelfde medicijn gebruiken
- vaker medicijnen gebruiken
- verschillende medicijnen tegelijk gebruiken
Bijvoorbeeld pillen en een zalf. Of 2 verschillende soorten pillen of prikken. - een ander medicijn gebruiken
Wanneer bellen als je pillen of prikken tegen psoriasis gebruikt?
Bel direct je arts in het ziekenhuis of de huisartsen-spoedpost als je koorts hebt (38 graden of hoger).
Maak een afspraak met de arts in het ziekenhuis bij 1 of meer van deze dingen:
- Je hebt veel last van de bijwerkingen.
- Je wilt overstappen naar andere medicijnen of een andere behandeling.
- Je hebt een prik tegen een andere ziekte nodig (vaccinatie). Bijvoorbeeld omdat je verre reis gaat maken.
- Je wilt proberen een kind te krijgen.
- Je bent zwanger.
Meer informatie over psoriasis
- Contact met andere mensen die ook psoriasis hebben: Psoriasispatiënten Nederland.
- Meer informatie over psoriasis vind je op de website van huid-artsen.
- Informatie over ziekenhuizen die psoriasis behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over psoriasis.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.