In het kort
- Bij psoriasis heb je plekken met schilfers op je huid en jeuk.
- Psoriasis geneest niet. Wel kunnen de plekken tijdelijk wegblijven.
- Smeer 's ochtends een vette crème en 's avonds een vette zalf.
- Helpt dit niet genoeg? Dan kun je ook een crème of zalf met medicijnen smeren.
- Was jezelf met vette zeep of olie.
- Ga niet te vaak, te lang of te heet douchen of in bad.
Wat is psoriasis?
Psoriasis is een ziekte van je huid. Je huid maakt te snel nieuwe cellen. Daardoor zijn de cellen niet goed. Ze gaan dood en blijven in je huid zitten. Zo krijg je dikke plekken met schilfers.
Ook kun je ontstekingen in of rond je gewrichten krijgen. En je nagels kunnen er anders uitzien.
Je kunt psoriasis op elke leeftijd krijgen. Maar vooral volwassenen krijgen de ziekte. Ongeveer 8 van de 1000 mensen heeft psoriasis.
Psoriasis is niet besmettelijk. Je kunt de ziekte niet van een ander krijgen. Of aan een ander geven. Het is veilig om iemand met psoriasis aan te raken.
Wat merk je van psoriasis?
Deze klachten kun je bij psoriasis hebben:
Huid met dikke plekken met schilfers
- Je hebt dikke plekken met schilfers.
- Bij een lichte huid zijn de plekken rood. Bij een getinte of donkere huid meestal niet.
- De schilfers zijn wit of lichtgrijs. En gaan makkelijk los.
- De plekken jeuken. Vooral als je ze net hebt.
- De plekken kunnen een paar weken blijven. Soms blijven ze je hele leven.
- Gaan de plekken weg? Op de plaats van de plekken krijgt je huid soms even een lichtere of donkere kleur.
De plekken kunnen overal op je lichaam zitten:
- Vaak: op je elleboog, knie, op je hoofd tussen je haren of onder op je rug.
- Soms: in je liezen, oksels, onder je borsten of tussen je billen.
- Bijna nooit: in je gezicht.
Andere klachten
- Je nagels kunnen dik zijn. Of er gaan makkelijk stukjes nagel los. Ook kun je witte vlekken of kleine deukjes in je nagels krijgen.
- Je kunt ontstekingen in of rond je gewrichten krijgen. Meestal in de vingers, tenen of knieën. Je gewricht wordt dan dik en vaak warm. Ook doet het pijn. Heb je een lichte huid, dan zie je dat je huid bij het gewricht rood wordt.
Huid met alleen ronde kleine plekjes
- Soms zijn er alleen ronde plekjes: kleiner dan 1 centimeter. Deze speciale vorm van psoriasis heet psoriasis guttata.
- Vooral kinderen en jongeren krijgen deze plekken.
- Vaak: op de borst, buik, rug, bovenarmen en bovenbenen.
- Bij kinderen gaan de plekjes meestal binnen ongeveer 5 weken weg.
Waardoor komt psoriasis?
Het is niet duidelijk waardoor psoriasis komt. Dit weten we wel:
- Er is een ontsteking die je huid sneller hard maakt.
- Psoriasis is niet besmettelijk.
- De ziekte komt vaker voor bij mensen die roken. Of regelmatig alcohol drinken. Er is geen goed onderzoek gedaan om te weten of de psoriasis beter wordt als mensen stoppen met roken en alcohol drinken.
Psoriasis kan erfelijk zijn:
- Van de 100 mensen die 1 ouder met psoriasis hebben, krijgen 10 mensen zelf ook psoriasis.
- Van de 100 mensen die 2 ouders met psoriasis hebben, krijgen 50 mensen zelf ook psoriasis.
De plekken kunnen beginnen of erger worden door 1 of meer van deze dingen:
- kapotte huid, zoals een wond
- stress
- een ontsteking in je lichaam
- sommige medicijnen
Bijvoorbeeld lithium, medicijnen tegen hoge bloeddruk, pillen tegen malaria en pijnstillers zoals ibuprofen en diclofenac. - licht van de zon
Soms maakt het licht van de zon de plekken erger. Maar meestal is het licht juist goed voor de plekken.
diclofenac
Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht).
Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose (het kraakbeen in uw gewrichten wordt dunner), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ibuprofen
Ibuprofen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij migraine, hoofdpijn en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose, spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.lithium
Lithium vermindert hevige stemmingsschommelingen.
Artsen schrijven het voor bij depressie en clusterhoofdpijn. Ook wanneer u te veel energie heeft waardoor u bijvoorbeeld niet genoeg slaapt. Dit wordt een manie genoemd.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wat kun je zelf doen bij psoriasis?
Je kunt zelf een aantal dingen doen om de psoriasis niet erger te maken.
- Zorg dat je huid niet kapot gaat. Bijvoorbeeld door stoten.
- Krab niet. Hou je nagels kort.
- Zorg dat je huid niet uitdroogt. Ga niet te vaak, te lang of te heet douchen of in bad.
- Gebruik weinig of geen zeep, shampoo of badschuim. Vette zeep of olie mag wel.
- Als je rookt: probeer te stoppen en kijk of je minder klachten krijgt.
- Als je regelmatig alcohol drinkt: stop een tijdje en kijk of je minder klachten krijgt.
- Licht van de zon kan helpen. Maar laat je huid niet verbranden.
Ga niet meteen lang in de zon. Eerst kort en dan steeds iets langer.
Schrijf op wanneer je meer en minder klachten hebt. Dan herken je misschien welke dingen de psoriasis erger of beter maken.
Je leest meer bij de adviezen om goed met psoriasis om te gaan.
Behandeling van psoriasis
De ziekte gaat nooit helemaal over. Wel kun je je klachten minder maken door de plekken in te smeren. Dit doe je elke dag.
Je begint met een vette crème of vette zalf. Hier zitten geen medicijnen of parfum in.
Heb je ook schilfers tussen de haren op je hoofd? Dan kun je een shampoo met koolteer op de huid van je hoofd gebruiken.
Heb je meer jeuk, rode plekken en schilfers? Dan kun je ook medicijnen op je huid smeren. Bijvoorbeeld een zalf, crème, gel, lotion of schuim met medicijnen. Hiervoor heb je een recept van je huisarts nodig.
Lees meer over de behandeling bij de huisarts bij smeren bij psoriasis.
koolteer op de huid
Koolteer remt ontstekingen, vermindert schilfering, stilt de jeuk, werkt licht ontsmettend en vermindert zwelling.
Koolteer wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven, zijn psoriasis, chronisch eczeem en seborroïsch eczeem.
Hoe gaat het verder met psoriasis?
Psoriasis geneest niet door een behandeling. Het is belangrijk dat je met psoriasis leert leven. Dit is goed om te weten:
- De plekken kunnen een tijdje wegblijven.
- Het gebeurt heel soms dat de plekken opeens verdwijnen en niet meer terugkomen.
- Smeren met crèmes of zalven maakt vaak je klachten minder.
- Psoriasis met kleine ronde vlekken kan na ongeveer 5 weken genezen. Vooral kinderen en jongeren hebben deze soort psoriasis.
Erover praten
Schaam je je voor je plekken? Of ben je onzeker, angstig of somber door je ziekte? Praat erover. Bijvoorbeeld met je huisarts, de praktijkondersteuner of een psycholoog. Lees ook wat je nog meer kunt doen om goed met je ziekte om te gaan.
Naar de huid-therapeut
Je huisarts kan je doorsturen naar een huid-therapeut. Die legt veel uit over je ziekte. En helpt om goed met je huid om te gaan.
Naar de huid-arts
Je huisarts kan je doorsturen naar een huid-arts. Bijvoorbeeld als je veel of grote plekken hebt. Of de plekken worden niet beter na een behandeling met zalf met medicijnen.
Naar de arts die veel weet over ontstekingen in gewrichten
Sommige mensen hebben ook een ontsteking in of rond hun gewrichten. Dan kan de huisarts je doorsturen naar een arts die veel weet van ontstekingen in gewrichten. Deze arts is een reumatoloog.
Een ontsteking zit vaak in je vingers, tenen of knieën. Je gewricht wordt dan dik en vaak warm. Ook doet het pijn. Heb je een lichte huid, dan zie je ook dat je huid bij het gewricht rood wordt. Soms heb je ook ontstekingen in de rug of het bekken.
Andere behandelingen
Sommige mensen proberen een andere behandeling. Zoals kruiden, acupunctuur of een dieet. Er is nog niet genoeg onderzoek gedaan om te weten of deze behandelingen veilig zijn. En of ze helpen. Wil je 1 van deze behandelingen proberen? Bespreek dit met je huisarts.
Wanneer bellen bij psoriasis?
Bel de arts van wie je de behandeling krijgt in deze situaties:
- Je moet een afspraak maken om je huid en medicijnen te controleren.
- Je klachten worden erger.
- Je krijgt ook andere klachten, zoals stijve of pijnlijke gewrichten.
- Je voelt je onzeker, somber of angstig.
Meer informatie over psoriasis
- Meer informatie: vereniging van huid-artsen (dermatologen)
- Informatie en andere mensen met psoriasis leren kennen: Psoriasispatiënten Nederland
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over psoriasis.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.