In het kort
- Elk kind heeft soms psychische klachten, zoals bang of onrustig zijn.
- Praat erover met je kind.
- Blijf ook samen leuke dingen doen. En zorg dat je kind contact met andere kinderen heeft.
- Blijven de klachten? Bel je huisarts. Die kijkt of er hulp nodig is.
Hoe merk je dat je kind psychische klachten heeft?
Psychische klachten bij je kind kun je merken aan deze dingen:
- Je kind is bang.
- Je kind is somber.
- Je kind is agressief of onrustig.
- Je kind hoort geluiden die jij niet hoort.
- Je kind heeft nare gedachten.
- Je kind moet van zichzelf steeds dingen doen.
Ook kan je kind lichamelijke klachten hebben. 'Ik heb buikpijn', zegt je kind bijvoorbeeld. Dat kan door angst komen.
Misschien gaan er dingen op school niet goed. Of met andere mensen. Ook dit kan door psychische klachten komen.
Er verandert veel als je kind opgroeit en volwassen wordt. Je weet dan misschien niet of de klachten bij de leeftijd horen. Of dat de klachten door psychische problemen komen. Ook praat je kind waarschijnlijk minder met jou over wat het voelt, denkt of meemaakt.
Adviezen als je kind psychische klachten heeft
Deze adviezen kunnen helpen als je kind psychische klachten heeft. Kijk wat het beste bij jouw kind past, want elk kind is anders.
Samen praten
- Praat met je kind over de klachten. Laat weten dat je wilt helpen.
- Laat merken dat je je kind begrijpt.
- Zeg geen negatieve dingen over de klachten van je kind. Of over de dingen die je kind vertelt.
- Vraag wat je kind graag wil. En wat jij kunt doen.
- Vraag ook aan de leraar hoe het op school gaat met je kind.
Positief blijven
- Geef complimenten over dingen die goed gaan.
Contact met elkaar en andere kinderen
- Doe leuke dingen met elkaar.
- Zorg dat je kind ook met andere kinderen contact heeft.
Gezond leven
- Hou regelmaat in de dag. Bijvoorbeeld: op dezelfde tijden naar bed gaan en opstaan. Dat geeft rust en duidelijkheid.
- Zorg dat je kind gezond eet, genoeg ontspant en genoeg slaapt.
- Laat je kind fietsen, buiten spelen en sporten.
- Let erop dat je kind geen alcohol of drugs gebruikt.
Wanneer heeft je kind hulp nodig bij psychische klachten?
Vraag hulp voor je kind als je 1 of meer van deze dingen merkt:
- Je kind zegt zelf dat het niet goed gaat.
- Je kind durft bepaalde dingen niet meer.
- Je kind heeft geen zin meer om iets te doen.
- Je kind laat gedrag zien dat niet past bij de leeftijd van je kind.
- Je kind lijkt geen plezier meer te hebben.
- Je kind gedraagt zich al een paar weken anders.
- Je kind is erg bezig met afvallen.
- Je kind slaapt al een paar weken slecht.
- Je kind wil of gaat niet meer naar school.
Soms zie je dit zelf niet, maar een ander wel. Bijvoorbeeld de leraar op school. Praat er dan samen over. Doe dit het liefste samen met je kind. Samen bepalen jullie of er hulp nodig is.
Maak je je zorgen? Vraag dan altijd hulp. Samen met jou en je kind kijkt de behandelaar of er een behandeling nodig is.
Bij wie kan je kind hulp krijgen?
Je kunt op twee manieren hulp krijgen.
- Maak een afspraak met je huisarts. De huisarts praat met je kind en kijkt welke hulp er nodig is. Ook kan je kind hulp krijgen van de praktijkondersteuner.
- Of ga naar het wijkteam bij jou in de buurt. In het wijkteam zitten bijvoorbeeld psychologen en sociaal werkers. Zoek online een wijkteam dichtbij huis. Je kunt ook kijken op de website van de gemeente waar je woont.
Denken de huisarts of de behandelaars in het wijkteam dat je kind andere hulp nodig heeft? Dan sturen zij het door naar een andere behandelaar.
Behandeling als je kind psychische klachten heeft
Dit gebeurt er als je kind een behandeling krijgt:
Start van de behandeling
Is je kind jonger dan 16 jaar? Dan praat de behandelaar met jullie samen. Soms moet je ook een vragenlijst invullen. Ook kan de behandelaar naar je kind komen kijken. Bijvoorbeeld thuis. Zo probeert de behandelaar te begrijpen waarom je kind zich zo voelt of gedraagt.
Soms komen de klachten door een ziekte. Zoals depressie, een angststoornis, autisme, ADHD of een eetprobleem. Soms komen de klachten doordat je kind stress voelt. Bijvoorbeeld thuis of op school. Of door lichamelijke problemen.
Samen met jou maakt de behandelaar een behandelplan. Jullie bespreken dan deze dingen:
- Wat jij en je kind graag willen.
- Welke behandelingen er zijn. En van wie je kind die krijgt.
- De voordelen en nadelen van de behandelingen.
- Heeft je kind een ziekte? Dan krijg je hier ook uitleg over.
Hulp van anderen
Soms adviseert de behandelaar dat je kind ook hulp van anderen krijgt. Bijvoorbeeld de leraar op school.
Hulp voor ouders en verzorgers
Ook als ouder of verzorger kun je hulp krijgen. Je krijgt dan advies over hoe je het beste omgaat met je kind met psychische klachten. Is je kind jonger dan 5? Dan krijg je als ouder vaker zelf een behandeling om je kind te helpen.
Wat mag je kind beslissen over de behandeling?
Dit hangt af van de leeftijd en ontwikkeling van je kind.
Kinderen jonger dan 12 jaar
Als ouder of verzorger krijg je alle informatie. Ook beslis je over de behandeling. De behandelaar en jij moeten wel altijd aan je kind vragen wat het zelf wil.
Kinderen van 12 tot 16 jaar
Ouders, verzorgers en het kind hebben recht op alle informatie. Samen beslissen jullie over de behandeling. Als een van jullie geen hulp wil, kan er dit gebeuren:
- Wil je kind een behandeling, maar jij niet? Of wil jij geen behandeling, maar vindt de behandelaar dat het nodig is? Dan kan je kind toch hulp krijgen.
- Wil je kind geen behandeling, maar jij wel? Dan is hulp vaak niet mogelijk. Hulp kan alleen als je kind niet zelf kan beslissen. Of als de behandeling echt nodig is: zonder hulp gaat het niet goed met je kind.
Jongeren van 16 en 17 jaar
Je kind krijgt alle informatie en beslist zelf over de behandeling. Moet je kind voor een tijd in een kliniek blijven? Dan geef je als ouder of verzorger nog wel toestemming. Maar als je kind in levensgevaar is, mogen hulpverleners meteen helpen. Je kind hoeft geen toestemming te geven.
Jongeren van 18 jaar en ouder
Wanneer bellen als je kind psychische klachten heeft?
Bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost bij 1 of meer van deze dingen:
- Je kind is een gevaar voor zichzelf. Bijvoorbeeld als het zichzelf met een mesje wil snijden.
- Je kind is agressief tegen anderen.
- Je kind hoort of ziet dingen die er niet zijn. Of wil opeens veel minder contact met anderen. Ook vertrouwt je kind mensen plotseling niet meer. Dit zijn misschien klachten van een psychose.
- Je denkt dat je kind mishandeld of seksueel misbruikt is.
Maak je je zorgen over je kind en wil je advies? Maak dan een afspraak bij de huisarts of het wijkteam. Zoek online naar een wijkteam bij jou in de buurt. Of kijk op de website van de gemeente waar je woont.
Als je wilt praten, kun je ook een vrijwilliger of hulpverlener bellen. Zij luisteren naar je en geven advies.
- MIND Korrelatie
- de Luisterlijn
- 113.nl: 113 of gratis 0800 0113 (voor mensen die aan zelfmoord denken en hun familie en vrienden)
- Veilig Thuis: 0800 2000 (als je bang bent dat je kind niet veilig is. Of als je kind of jullie samen in gevaar zijn.)
Meer informatie over psychische klachten bij kinderen
- Informatie over psychische problemen bij kinderen en jongeren: kenniscentrum-kjp.nl.
- Informatie voor jongeren met psychische problemen: brainwiki.nl.
- Informatie over opvoeden: NJi.nl.
- Informatie voor ouders met kinderen die problemen hebben met hun ontwikkeling: balansdigitaal.nl.
- Informatie voor familie en vrienden van mensen met psychische klachten: MIND Naasten Centraal.
- Informatie voor kinderen en jongeren die zichzelf bijvoorbeeld snijden. Dit noemen we zelfbeschadiging: Sameninmijnschoenen.nl.
- Andere verenigingen: Wijzijnmind.nl.
We hebben deze tekst gemaakt met: