In het kort
- Voor verre landen zijn vaak prikken nodig om u tegen ziekten te beschermen.
- Een prik bevat bacteriën of virussen, maar dan in een onschadelijke vorm.
- Welke prikken u het beste kunt krijgen, hangt af van het land waar u heen gaat.
- De prikken kunt u halen bij uw huisarts of bij een vaccinatiebureau.
- U krijgt de prikken in een spier of onder de huid.
- Begin minstens 2 maanden voor vertrek met uw voorbereidingen.
Welke prikken als u op reis gaat?
Voor reizen naar veel warme landen (in Afrika, Azië, het Midden-Oosten, Midden- en Zuid-Amerika, Oost-Europa) zijn prikken nodig. Ook voor Turkije, Marokko en Tunesië worden prikken aangeraden.
Als u minder dan 6 weken op reis gaat, gezond bent en geen binnenlanden, oerwouden of sloppenwijken bezoekt, raden artsen meestal de volgende prikken aan:
- DTP (difterie, tetanus, polio)
- Hepatitis A
- Gele koorts
- Buiktyfus
Let er op of u tijdens uw reis in bepaalde landen moet overstappen. Ook voor een overstap moet u soms prikken krijgen.
In binnenlanden, oerwouden of sloppenwijken kan de situatie onhygiënisch zijn: geen schoon water, vervuiling, geen riolering, zieke honden of katten. Dan kunnen extra prikken nodig zijn.
Andere woorden voor prikken zijn inentingen en vaccinaties.
Zorg ook voor andere voorbereidingen om ziektes op reis te voorkomen.
Hoe werken prikken voor reizigers?
Prikken beschermen u tegen ziekten die u door bacteriën en virussen kunt krijgen.
- Via de prik wordt een vloeistof in uw spier gespoten, of onder de huid. In de vloeistof zitten stukjes bacteriën of virussen (die onschadelijk zijn).
- Uw lichaam gaat na de prik afweerstoffen maken.
- Daardoor kunt u een tijd lang niet meer ziek worden van de echte bacterie of het echte virus.
Prik tegen difterie, tetanus en polio (DTP)
De DTP-prik is 1 prik tegen 3 ziekten: difterie, tetanus en polio. De meeste kinderen in Nederland krijgen in hun eerste levensjaar de veel uitgebreidere DKTP-Hib-HepB-prikken. Daar zit dan dus al difterie, tetanus en polio bij. DTP-prikken beschermen 10 jaar.
- Was uw laatste DTP-prik meer dan 10 jaar geleden, dan is het verstandig om weer 1 DTP-prik te halen.
- Heeft u deze prikken nooit gekregen? Dan heeft u een serie van 3 DTP-prikken nodig.
Difterie (kroep) komt door een bacterie. U kunt de bacterie binnenkrijgen via druppeltjes speeksel in de lucht.
De bacterie maakt gifstoffen waardoor de keel heel dik wordt. Ademen kan dan moeilijk worden. U kunt zelfs stikken. De gifstoffen kunnen ook ontsteking van het hart en zenuwen veroorzaken. Ook dit kan dodelijk zijn.
Tetanus komt door een bacterie die in zand, mest en straatvuil zit. De bacterie komt het lichaam binnen via wondjes.
De bacterie maakt een gifstof die ernstige spierkrampen veroorzaakt. Zulke krampen in de spieren van de ademhaling kunnen dodelijk zijn.
Polio (kinderverlamming) komt door een virus. Het virus zit in de ontlasting van iemand die het virus bij zich draagt.
Prikken tegen hepatitis A
Hepatitis A komt door een virus. Het virus zit in de poep van iemand met hepatitis A. Je kunt het virus krijgen bij slechte hygiëne (poep komt via spullen, voedsel of handen in de mond).
Door het virus raakt de lever ontstoken en kunt u geel worden (geelzucht).
De prikken:
- U krijgt 2 prikken met hepatitis A virusdeeltjes.
- Tussen de 2 prikken moet mininaal een half jaar zitten.
- Hierna bent u minstens 25 jaar beschermd.
- De eerste prik kan ook vlak voor vertrek worden gegeven. De tweede prik kunt u dan na uw reis krijgen om 25 jaar lang beschermd te zijn.
Prik tegen gele koorts
Gele koorts komt door een virus dat u kunt krijgen via een mug.
Klachten zijn bijvoorbeeld koorts, hoofdpijn, geelzucht, stuipen en bloedingen in de mond en darm. In een aantal gevallen is de ziekte dodelijk.
Met de prik tegen gele koorts blijft u uw hele leven tegen gele koorts beschermd.
Prik tegen buiktyfus
Buiktyfus komt door een bacterie. U krijgt de bacterie via besmet voedsel of vervuild water.
Het is een ernstige darmziekte met hoge koorts, veel waterdunne diarree en kans op uitdroging.
- Om buiktyfus te voorkomen zijn er prikken.
- Eén prik beschermt meestal 3 jaar.
- Capsules slikken kan ook. Een serie van 3 capsules beschermt meestal 1 jaar.
Wanneer moet ik contact opnemen om prikken te krijgen?
Vraag minstens 2 maanden voor vertrek welke prikken u nodig heeft en wanneer. Dat kan bij uw huisarts of bij een vaccinatiecentrum.
Kijk voor adressen van vaccinatiecentra en huisartsen die prikken geven op lcr.nl. Daar vindt u ook de prikken per land.
Of kijk op de website van de GGD.
Als u een ziekte heeft of zwanger bent, is een goede voorbereiding extra belangrijk. Prikken en medicijnen voor op reis kunnen anders zijn. Bijvoorbeeld als u:
- diabetes (suikerziekte) heeft
- een afweerstoornis (verminderde weerstand) heeft
- astma, COPD of hartfalen heeft
- epilepsie heeft
- een psychische ziekte heeft
- dagelijks medicijnen gebruikt
Bespreek dan met uw huisarts of met het vaccinatiecentrum hoe u zich goed kunt voorbereiden.
Meer informatie over ziektes op reis voorkomen
Kijk bij het RIVM voor meer informatie over reizigersziekten.
Of ga naar de website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR).