In het kort
- Malaria is een ernstige ziekte die voorkomt in Afrika, Azië en Zuid-Amerika.
- U kunt daar gestoken worden door de malariamug.
- Adviezen om malaria te voorkomen zijn
- Draag kleding die uw huid zoveel mogelijk bedekt.
- Smeer niet-bedekte huid als gezicht, hals, handen en enkels in met DEET.
- Slaap onder een muskietennet (klamboe).
- Doe dit allemaal ook als u medicijnen slikt tegen malaria.
- Klachten bij malaria zijn een grieperig gevoel, moe zijn, meestal met koorts, hoofdpijn en spierpijn.
- Laat meteen uw bloed testen als u deze klachten krijgt en in een gebied bent (geweest) waar malaria voorkomt.
DEET
DEET houdt insecten, zoals muggen, teken, stekende vliegen, bloedzuigers, vlooien en mijten, op een afstand.
Het is te gebruiken bij insecten die het op mensenbloed hebben gemunt.
- Gewone muggen en de muggen die malaria of infecties met virussen, zoals gele koorts of dengue (knokkelkoorts), kunnen verspreiden.
- Teken, de verspreiders van de ziekte van Lyme.
- Andere insecten, zoals steekvliegen en bloedzuigers.
Film
Download deze film
- Filmbestand .mp4
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent .mp3
- Ondertitelingsbestand .srt
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is malaria?
Malaria is een ernstige ziekte die in Afrika, Azië en Zuid-Amerika voorkomt. Van de mensen die in die landen zijn geweest komen er ieder jaar 200 tot 300 thuis met malaria.
Er zijn verschillende soorten malaria. De gevaarlijkste soorten zijn malaria tropica en apenmalaria.
Klachten bij malaria
De klachten kunnen een week na een steek van de malariamug beginnen. Maar het kan ook een maand duren voor u iets merkt.
- U voelt zich grieperig en moe, meestal met koorts, hoofdpijn en spierpijn.
- U kunt ook gaan hoesten.
- U kunt het heel warm of juist koud krijgen en u kunt gaan rillen.
- U kunt ook misselijk worden met overgeven en diarree.
Op de steekplek zit niet altijd een bultje. Veel mensen met malaria kunnen zich niet herinneren dat ze gestoken zijn.
Hoe ontstaat malaria?
Malaria wordt veroorzaakt door de malariaparasiet. Deze parasiet kunt u niet zien. Het is een klein 'beestje' dat in uw bloed komt als u gestoken bent door de malariamug.
De parasiet gaat in uw lever zitten en in de rode bloedcellen.
Malariamuggen zijn klein. U hoort ze meestal niet. Ze steken vanaf het begin van de avond tot de volgende ochtend als het weer licht wordt.
Hoe weet u of u malaria heeft?
Of u malaria heeft, is te testen met een bloedtest.
Laat meteen uw bloed testen als u:
- in een gebied bent geweest (of bent) waar malaria voorkomt
- én griepachtige klachten krijgt (koorts, rillen, spierpijn, hoofdpijn en soms ook misselijkheid en diarree).
Met een sneltest wordt gekeken of u malaria heeft. Heeft u malaria, dan wordt nog een bloedtest (bloeduitstrijk) gedaan om te zien welke soort malaria u heeft.
Wat kunt u zelf doen om malaria te voorkomen?
Doe de volgende dingen om te voorkomen dat muggen u prikken:
- Draag kleding die uw huid bedekt: als dat kan lange mouwen, een lange broek, schoenen en sokken.
's Avonds tegen malariamuggen, overdag tegen andere muggen. -
Smeer onbedekte lichaamsdelen (gezicht, hals, handen, enkels en voeten) in met DEET.
Zorg dat u DEET niet in uw mond of ogen krijgt. Smeer daarom bij kinderen geen DEET op de handen.
DEET 30% tot 40% werkt het beste.
Zwangeren en kinderen onder de 2 jaar mogen niet hoger dan 30%. -
Voorkom dat er muggen in uw kamer komen: door horren voor de ramen of gesloten ramen met airco.
-
Gebruik een muskietennet (klamboe). In de meeste slaapkamers in tropische landen hangt al een muskietennet boven het bed. Het is het beste als er in het net een middel tegen muggen zitten (zoals permethrine of deltamethrine).
Koopt u zelf een net, controleer dan hoelang het middel tegen muggen erin blijft zitten. Dit staat op de verpakking of op internet. Bij het ene net is het er al na een half jaar of 4 keer wassen uit. Bij andere netten bijvoorbeeld na 3 jaar of 20 keer wassen.
DEET
DEET houdt insecten, zoals muggen, teken, stekende vliegen, bloedzuigers, vlooien en mijten, op een afstand.
Het is te gebruiken bij insecten die het op mensenbloed hebben gemunt.
- Gewone muggen en de muggen die malaria of infecties met virussen, zoals gele koorts of dengue (knokkelkoorts), kunnen verspreiden.
- Teken, de verspreiders van de ziekte van Lyme.
- Andere insecten, zoals steekvliegen en bloedzuigers.
Medicijnen tegen malaria
U kunt tabletten slikken tegen malaria. Die helpen om te voorkomen dat u malaria krijgt. Ze beschermen u niet altijd helemaal. Daarom is het heel belangrijk dat u ook voorkomt dat u door muggen geprikt wordt.
Als u naar een gebied gaat waar de kans op malaria groot is, krijgt u meestal een van de volgende medicijnen mee:
- Atovaquon met proguanil (Malarone):
- Begin 1 dag voor u in het malariagebied komt.
- Slik elke dag 1 tablet.
- Bent u uit het malariagebied, slik dan nog 1 week door.
- Dit middel kan bijwerkingen geven, zoals misselijkheid, diarree, buikpijn of hoofdpijn.
- Mefloquine (Lariam)
- Begin 3 weken voor u in het malariagebied komt.
- Slik 1 tablet per week.
- Bent u uit het malariagebied, slik dan nog 1 maand door.
- Dit middel kan heftige bijwerkingen geven, zoals slapeloosheid, onrust en gejaagdheid.
- Doxycycline
- Begin op de dag dat u in het malariagebied komt.
- Slik elke dag 1 tablet.
- Bent u uit het malariagebied, slik dan nog een maand door.
- Dit middel kan bijwerkingen geven, zoals droge mond, misselijkheid en huiduitslag.
U moet deze middelen nog doorslikken als u al uit het gebied bent waar malaria voorkomt, omdat de malariaparasiet nog langere tijd in uw bloed kan blijven zitten.
Als u naar een gebied gaat waar de kans op malaria klein is, slikt u niet elke dag malariamedicijnen maar krijgt u wel een noodbehandeling mee. Deze medicijnen gaat u pas slikken:
- als een bloedtest laat zien dat u malaria heeft.
- als u al 2 dagen grieperig bent met koorts, hoofdpijn, spierpijn, hoesten en/of misselijkheid en er geen bloedtest gedaan kan worden.
U krijgt hiervoor meestal een van de volgende middelen mee:
- Atovaquon met proguanil (Malarone)
- Slik 1 keer per dag 4 tabletten.
- Doe dit 3 dagen lang.
- Neem de tabletten in met een maaltijd waar ook vet inzit (zoals pindasaus, olie, boter en mayonaise)
- Artemether met lumefantrine (Riamet)
- Neem meteen 4 tabletten in. Dit noemen we tijdstip nul.
- Neem 8 uur na tijdstip nul weer 4 tabletten in.
- Neem 24, 36, 48 en 60 uur na tijdstip nul weer 4 tabletten in.
- Neem de tabletten steeds in met een maaltijd waar ook vet inzit.
Bent u gestart met deze noodmedicijnen, dan moet de koorts en het grieperige gevoel binnen 2 dagen weg zijn. Is dit niet zo, dan moet u direct naar een ziekenhuis.
Bent u zwanger, dan heeft u andere medicijnen nodig. Overleg hierover met uw arts voordat u uw reis boekt.
mefloquine
Mefloquine is een malariamiddel. Het doodt de malariaparasieten in het bloed.
Artsen schrijven het voor bij malaria.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Hoe gaat het verder met de bescherming tegen malaria?
Ook als u de medicijnen tegen malaria trouw slikt, dan nog kunt u malaria krijgen.
- Heeft u een grieperig gevoel tijdens uw reis of zelfs enkele maanden na thuiskomst.
Ga naar een plaatselijk arts of bel uw huisarts als u al thuis bent.
Vertel dat u in een malariagebied bent geweest.
Als malaria niet op tijd wordt behandeld, kunnen bloedarmoede en geelzucht ontstaan.
In sommige gevallen ontstaan ernstige problemen, zoals hersenmalaria en shock. Dit kan levensbedreigend zijn.
Meer informatie over malaria
U vindt ook informatie over malaria bij het RIVM.
De informatie over malaria is gebaseerd op de richtlijn malaria van de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI).