In het kort
- Antidepressiva zijn medicijnen die kunnen helpen bij een depressie of angststoornis, vooral bij ernstige klachten.
- U merkt pas na 4 tot 6 weken of de medicijnen bij u goed werken.
- U kunt al wel eerder bijwerkingen krijgen, zoals slaperigheid en duizeligheid.
- Sommige mensen worden eerst tijdelijk meer angstig of somber.
- Werkt het medicijn bij u? Slik het dan minimaal 6 maanden.
- Als u hersteld bent, kunt u in overleg met uw arts geleidelijk minder medicijnen gaan gebruiken (afbouwen).
Wat zijn medicijnen tegen angst?
Antidepressiva zijn medicijnen die de klachten van een depressie of angststoornis kunnen verminderen. Ze werken vooral bij ernstige klachten.
Uw arts kan deze medicijnen in overleg met u voorschrijven bij ernstige klachten of als behandeling zonder medicijnen te weinig helpt.
Voorbeelden van medicijnen tegen angst (antidepressiva) zijn:
citalopram , fluoxetine , paroxetine , sertraline , amitriptyline , nortriptyline
Hoe werken medicijnen tegen angst?
Medicijnen tegen angst (antidepressiva) beïnvloeden het evenwicht tussen bepaalde stoffen in de hersenen.
- Daardoor kunnen angstklachten verminderen.
- Medicijnen tegen angst kunnen ook goed werken tegen een depressie, vooral bij ernstige klachten.
U merkt meestal pas na 3 of 4 weken dat de medicijnen gaan werken.
Bij de behandeling van een angststoornis werken medicijnen en psychotherapie even goed. Op lange termijn werkt psychotherapie beter.
Bespreek het met uw arts als u kruiden of zelfzorgmiddelen gebruikt zoals NSAIDs, passiflora, valeriaan of sint-janskruid (hypericum). Deze kunnen invloed hebben op de medicijnen die u slikt en gaan daar vaak niet goed mee samen.
sint-janskruid
Sint-janskruid heeft een antidepressieve werking.
Net als de andere medicijnen tegen depressiviteit beïnvloedt sint-janskruid de lichaamseigen stoffen in de hersenen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. Hoe het precies werkt is nog niet helemaal bekend.
Let op! Alleen bij de medicijnen die zijn geregistreerd als geneesmiddel, is de werkzaamheid onderzocht. De kruidenmiddelen met sint-janskruid niet (zie ook de rubriek 'Hoe te verkrijgen; recept nodig en welke toedieningsvormen' onderaan deze tekst).
Sint-janskruid wordt gebruikt bij depressie.
valeriaan
Valeriaan heeft een licht rustgevende werking. De samenstelling van de beschikbare producten wisselt sterk.
Het wordt gebruikt bij lichte vormen van nervositeit, stress en spanning en bij slapeloosheid. Hoe het precies werkt is niet bekend. Het heeft ook niet bij iedereen effect.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.
Bijwerkingen van medicijnen tegen angst
Medicijnen tegen angst kunnen bijwerkingen geven. Deze ontstaan vaak al in de eerste weken dat u het medicijn gebruikt. Dat is dus voordat u de positieve werking van de medicijnen begint te merken.
Vaak voorkomende bijwerkingen zijn:
- toename van angst (vooral aan het begin van de behandeling)
- slaperigheid of juist slapeloosheid
- een droge mond
- problemen met zien
- duizeligheid
- hartkloppingen
- zweten
- misselijkheid
- verstopping
- seksuele problemen: minder zin in vrijen, erectieproblemen en problemen met klaarkomen
Andere bijwerkingen die regelmatig voorkomen:
- aankomen in gewicht
- moeilijk plassen
- onrustige benen
- langzamer bewegen
- stijve spieren, stijve bewegingen
- trillen, onregelmatige spierbewegingen, spierkrampen
- glaucoom (een ziekte van het oog)
Als u net begint met de medicijnen, kan het zijn dat u eerst:
- tijdelijk juist onrustiger of somber wordt.
- heel soms worden gedachten aan de dood sterker. Vooral bij jongvolwassenen kan dat gebeuren.
Bent u tussen 18 en 25 jaar? Dan zal uw huisarts daarom eerst uitgebreid met u praten om te weten of u gedachten aan de dood heeft. Soms is ook een gesprek met een psychiater nodig. Als u samen met uw arts besluit met de medicijnen te beginnen, krijgt u eerst een halve dosering. U komt elke week op het spreekuur, zeker de eerste maand. Verdraagt u het medicijn goed, dan kan de huisarts geleidelijk meer van het medicijn voorschrijven.
Sommige mensen merken dat ze agressief reageren. Of agressie door deze medicijnen kan komen is nog onduidelijk.
De bijwerkingen verschillen per medicijn. Ze kunnen na verloop van tijd verdwijnen. Het is niet altijd duidelijk of een bepaalde klacht een bijwerking is of een klacht die bij de angststoornis hoort.
Hoe gaat het verder bij gebruik van medicijnen tegen angst?
Medicijnen tegen angst (antidepressiva) beginnen vaak pas na een paar weken duidelijk te werken.
Tot dan kunt u eventueel een kalmeringsmiddel (benzodiazepine) gebruiken. Kalmeringsmiddelen helpen direct tegen slapeloosheid en onrust. Ze werken wel versuffend en zijn verslavend. Gebruik ze daarom hooguit 1 tot 2 weken.
In het begin van de behandeling komt u iedere 1 tot 2 weken bij de arts om te bespreken hoe het gaat. Zo nodig kan de arts de dosering aanpassen.
Jongvolwassenen (18-25 jaar) komen in het begin van de behandeling iedere week bij de huisarts.
Als u merkt dat het medicijn helpt, dan kunt u er het beste nog minstens 6 maanden mee doorgaan.
Helpt het medicijn niet genoeg? Dan kunt u een ander medicijn tegen angst (antidepressivum) proberen. Vaak blijkt dat dan wél goed te werken.
Als het beter met u gaat, kunt u in overleg met uw arts besluiten met de medicijnen te gaan stoppen. U stopt niet ineens, maar gaat geleidelijk minder medicijnen slikken (afbouwen). Ineens stoppen of te snel minderen kan namelijk (ernstige) klachten geven.
Wanneer naar de arts als u medicijnen tegen angst gebruikt?
Overleg in deze gevallen met uw arts:
- U wilt meer of minder van het medicijn gaan gebruiken.
- U wilt stoppen met het medicijn.
- Uw angsten worden erger.
- U krijgt klachten van een depressie.
- U krijgt veel last van bijwerkingen.
- Bel direct als gedachten aan de dood/zelfdoding sterker worden.
Meer informatie over angst en medicijnen
- Meer informatie: Wijzijnmind.nl, de Angst, Dwang en Fobie stichting en Nederlands kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD).
- Contact met mensen die ook last hebben van angst: de Angst, Dwang en Fobie stichting.
- Oefeningen en cursussen: Mentaalvitaal.nl.
- Informatie over therapie om angst minder te maken: MIND.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters: kiezenindeggz.nl.
We hebben deze tekst gemaakt met: