In het kort
- Bij blaasontsteking kunt u 1 of meer van deze klachten hebben:
- pijn bij het plassen
- vaker kleine beetjes plassen
- pijn in de rug of onderin de buik
- Bel en breng uw (ochtend)plas voor onderzoek naar de praktijk.
- Bij blaasontsteking kunt u:
- 1 week afwachten of de klachten vanzelf overgaan
- of antibiotica slikken
- Antibiotica zijn altijd nodig bij zwangerschap, diabetes of een ziekte van uw nieren of blaas.
- Drink veel (bijvoorbeeld water, thee, melk).
- Bel dezelfde dag uw huisarts of huisartsenpost bij koorts of zieker worden.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 2:36 minuten, 29mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 2:36 minuten, 4mb
- Ondertitelingsbestand srt, 3kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is een blaasontsteking?
De binnenkant van uw blaas is ontstoken. Dat komt door bacteriën.
Blaasontsteking komt veel voor. Vooral bij:
- vrouwen tussen de 15 en 24 jaar
- vrouwen ouder dan 65 jaar
Wat merk je bij een blaasontsteking?
Een vrouw met blaasontsteking kan 1 of meer van deze klachten hebben:
- Plassen doet pijn of plassen voelt branderig.
- Je voelt vaker dat je moet plassen. Maar je plast elke keer maar een klein beetje.
- Het gevoel dat je moet plassen kan al pijn doen.
- Je kunt ook pijn hebben onder in je buik of rug.
- Je plas ziet er anders uit: Je plas is bijvoorbeeld niet helder doordat er heel kleine stukjes in zweven. Je plas kan ook roze zijn doordat er bloed in zit.
- Je plas kan sterk ruiken of vies ruiken.
Bij een blaasontsteking heb je geen koorts.
Waardoor komt een blaasontsteking (vrouw)?
Een blaasontsteking komt door bacteriën.
- Bacteriën komen via de plasbuis in de blaas.
- Ze gaan aan de binnenkant van de blaas vastzitten. Die gaat ontsteken.
Vaak is het de bacterie die bij iedereen in de darm leeft. Deze zit ook rond de anus (het poepgat) en de plasbuis.
Vrouwen krijgen vaker een blaasontsteking dan mannen:
- Doordat bij vrouwen de uitgang van de plasbuis dichterbij de anus ligt.
- Ook is de plasbuis van vrouwen korter.
- Bacteriën uit de anus komen zo makkelijker bij de plasbuis en blaas.
- Ook tijdens de seks komen bacteriën in de plasbuis. Daarom kunt u na de seks blaasontsteking krijgen.
U heeft ook meer kans op een blaasontsteking:
- als u uw blaas niet helemaal leeg kunt plassen
- na de overgang
- als u blaasstenen of nierstenen heeft
- als uw afweer minder goed is, zoals bij diabetes of door medicijnen die uw afweer remmen
- als u een urine-katheter heeft (een slangetje door de plasbuis naar uw blaas)
- als u seks heeft met een condoom of pessarium, vooral als daar een zaad-dodend glijmiddel op zit
- bij een zwangerschap
Een blaasontsteking is niet besmettelijk.
Onderzoek bij klachten van een blaasontsteking (vrouw)
- Bel en breng uw plas (urine) voor onderzoek naar de praktijk. Oók als u de klachten herkent van een eerdere blaasontsteking. Want bij 1 op de 5 vrouwen met klachten blijkt het toch geen blaasontsteking te zijn. De klachten komen dan bijvoorbeeld door een vaginale schimmelinfectie, een soa of iets anders.
- Vang het liefst ’s ochtends de eerste plas op. Andere maatregelen zijn niet (meer) nodig om uw plas op te vangen.
- Plas in een schoon potje en sluit dit goed af.
- Breng het potje plas binnen 2 uur naar de praktijk.
- Kunt u het pas later brengen? Zet het potje dan meteen in de koelkast en breng het binnen 24 uur.
- Vul deze vragenlijst in en geef deze samen met het potje aan de assistente.
- De uitslag is er meestal binnen 1 dag. Bel de assistente en vraag naar de uitslag.
Soms is het nog onduidelijk of u blaasontsteking heeft. Dan kan de assistente soms een extra onderzoek doen. Dit heet 'dipslide'.
Extra onderzoek: dipslide
- Uw plas gaat in een buisje.
- De volgende dag kijkt de assistente hoeveel bacteriën in het buisje groeien. Veel bacteriën wijst op een blaasontsteking.
- Bel de assistente en vraag naar de uitslag.
- Op vrijdag en zondag geeft de assistente het buisje soms mee naar huis.
- Bewaar het buisje thuis op kamertemperatuur. Dus niet in de koelkast.
- Maak het buisje niet open.
- Heeft u het buisje op vrijdag meegekregen? Breng het dan de volgende dag naar de huisartsenpost. U krijgt de uitslag van de huisartsenpost.
- Heeft u het buisje op zondag meegekregen? Breng het dan op maandag naar de assistente van uw eigen huisarts. U krijgt de uitslag van de assistente.
Soms kan de huisarts u behandelen zonder eerst de plas te onderzoeken. Dan bespreekt de huisarts dit met u.
Wanneer is een kweek van de urine nodig (vrouw)?
Soms is er bij een blaasontsteking meer kans op problemen, zoals een ontsteking van het nierbekken.
Dan is een extra onderzoek van de urine nodig. Dit heet een kweek. De kweek laat zien welke bacterie de blaasontsteking veroorzaakt. En voor welke medicijnen (antibiotica) de bacterie gevoelig is. Dan kan de huisarts gelijk de goede medicijnen geven als u problemen krijgt door de blaasontsteking.
Een kweek van de urine is nodig, als u een blaasontsteking heeft en 1 van deze punten klopt voor u:
- U bent zwanger.
- U heeft minder weerstand, bijvoorbeeld door diabetes of medicijnen die de weerstand verminderen.
- U heeft een ziekte van de blaas of nieren (zoals bij nierstenen of cystenieren).
Om een kweek te maken stuurt de huisarts uw urine naar het laboratorium. De uitslag is er 1 week later. Bel dan de assistente en vraag naar de uitslag.
Adviezen bij een blaasontsteking (vrouw)
Bij blaasontsteking:
- Drink veel: 2 tot 3 liter per dag (bijvoorbeeld water, thee of melk).
Cranberry of vitamine C slikken helpt niet als u een blaasontsteking heeft.
Zo voorkomt u dat u weer blaasontsteking krijgt:
- Blijf veel drinken: 2 tot 3 liter per dag (bijvoorbeeld water, thee of melk).
- Ga direct plassen als u voelt dat u moet.
- Plas de blaas helemaal leeg.
- Plas direct na het vrijen. Bacteriën die tijdens het vrijen in de plasbuis zijn gekomen, plast u dan snel weer uit.
- Gebruik geen zaad-dodend glijmiddel bij het vrijen.
- Heeft u vaak blaasontsteking? Lees dan ook Ik heb vaak blaasontsteking.
vitamine C
Vitamine C heet ook wel ascorbinezuur. Het is nodig voor veel belangrijke processen in het lichaam.
Ons lichaam kan vitamine C niet zelf maken. Daarom moeten we het binnenkrijgen via ons voedsel, via aardappelen, groente en fruit. Vitamine C wordt in kleine beetjes uitgeplast. Om gezond te blijven zijn daarom steeds nieuwe vitamines uit voedsel nodig.
Extra vitamine C werkt bij een gebrek aan vitamine C en bij een bepaalde vorm van bloedarmoede. Hoge doseringen vitamine C worden ook gebruikt bij verkoudheid, griep, kanker en om wonden sneller te genezen. Maar het is niet bewezen of vitamine C goed werkt bij deze toepassingen.
In sommige gevallen kan een arts ook vitamine C voorschrijven aan personen die hun pols hebben gebroken. Dan zou vitamine C de aandoening 'posttraumatische dystrofie' kunnen voorkomen.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Behandeling van een blaasontsteking (vrouw)
Bij blaasontsteking bespreekt de huisarts deze 3 mogelijkheden:
- Afwachten: bij de helft van de vrouwen gaat blaasontsteking binnen 1 week vanzelf over. Als u weinig of kort klachten heeft, kunt u 1 week afwachten. Zo nodig kunt u een paar dagen een pijnstiller slikken. Bijvoorbeeld paracetamol: 3 tot 4 keer per dag 2 pillen van 500 mg tegelijk.
- Antibiotica slikken: door antibiotica zijn uw klachten sneller over. Ook is de kans iets kleiner dat u nierbekkenontsteking krijgt. Antibiotica kunnen bijwerkingen geven, bijvoorbeeld een schimmelinfectie van de vagina, misselijkheid of braken. Ook kunnen bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica.
- Een 'uitgesteld recept' voor antibiotica: de huisarts geeft u alvast een recept voor antibiotica mee. Maar u gaat de antibiotica niet meteen slikken. U kijkt eerst een paar dagen of de blaasontsteking vanzelf overgaat.
Blijven de klachten of worden ze erger? Dan haalt u de antibiotica bij de apotheek en gaat u de antibiotica slikken.
Of haal de antibiotica toch alvast in huis, als de apotheek over 2 dagen dicht is. Of als u over 2 dagen op vakantie bent.
De keuzekaart over blaasontsteking kan u helpen om samen met uw huisarts een keuze te maken.
Voorbeelden van antibiotica
Voorbeelden van antibiotica zijn:
- nitrofurantoïne : slik 2 keer per dag 1 pil van 100 mg. (Of 4 keer per dag 1 pil van 50 mg). Slik dit 5 tot 7 dagen.
- fosfomycine: slik 1 keer 1 zakje voor het slapen. Zorg dat u eerst plast en 2 uur van tevoren niet eet.
Let op: neem fosfomycine niet als u borstvoeding geeft. - trimethoprim : slik 1 keer per dag 1 pil van 300 mg, voordat u gaat slapen. Slik dit 3 tot 7 dagen.
Blijf de pillen slikken tot ze op zijn. Ook als u geen klachten meer heeft. Anders kunnen bacteriën in de blaas blijven en krijgt u weer blaasontsteking.
Altijd antibiotica in deze situaties
Soms heeft u bij blaasontsteking meer kans op ontsteking van het nierbekken. Dan krijgt u altijd antibiotica.
Bijvoorbeeld als u blaasontsteking heeft en:
- u bent zwanger
- u heeft minder weerstand: door diabetes of medicijnen die de afweer verminderen
- u heeft een blaasziekte of nierziekte
- u heeft al een keer nierbekkenontsteking gehad
fosfomycine
Fosfomycine is een antibioticum. Het werkt tegen infecties met bacteriën.
Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals blaasontsteking, luchtweginfecties, beenmergontsteking, ontsteking van de binnenkant van het hart en hartkleppen (endocarditis), hersenvliesontsteking, huidinfecties, ontsteking van bot, beenmerg en gewrichten.
nitrofurantoïne
Nitrofurantoïne is een antibioticum. Het werkt tegen infecties met bacteriën.
Artsen schrijven het voor bij blaasontsteking bij mannen en bij blaasontsteking bij vrouwen.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.trimethoprim
Trimethoprim is een antibioticum. Het werkt tegen infecties met bacteriën.
Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals blaasontsteking en luchtweginfecties.
Keuzekaart Blaasontsteking
Met deze keuzekaart kunt u samen met de huisarts kijken welke behandeling bij u past.
Hoe gaat het verder bij een blaasontsteking (vrouw)?
Bij de helft van de vrouwen is een blaasontsteking binnen 1 week vanzelf over. Als uw klachten over zijn, hoeft u uw urine niet opnieuw te brengen.
Slikt u antibiotica? Dan zijn uw klachten meestal na een paar dagen minder of weg. Soms kan het na het slikken van alle pillen antibiotica nog 2 dagen duren voordat de klachten helemaal weg zijn. Dat is niet erg, de antibiotica hebben wel geholpen.
Blijft u toch langer klachten houden? Bel uw huisarts en breng dan weer een potje plas naar uw huisarts. Soms zijn de bacteriën in uw blaas niet gevoelig voor de antibiotica die u slikt. U krijgt dan andere antibiotica.
Heel soms komt er ook een ontsteking van het nierbekken bij. Meestal krijgt u dan ook koorts, u voelt zich erg ziek en/of heeft pijn in uw zij. Bel dan dezelfde dag uw huisarts of huisartsenpost.
Heeft u vaak blaasontsteking? Kijk voor informatie en adviezen bij Ik heb vaak blaasontsteking.
Wanneer bellen bij een blaasontsteking (vrouw)?
Bel dezelfde dag uw huisarts of huisartsenpost als u blaasontsteking heeft én 1 van deze dingen klopt voor u:
- U heeft koorts (38 graden of hoger), Meet de temperatuur via de anus (poepgat).
- U voelt zich ziek.
- U heeft pijn in uw zij.
- U bent zwanger.
- U heeft diabetes of een ziekte van uw nieren of blaas.
Bel op werkdagen uw huisarts als u blaasontsteking heeft en 1 van deze dingen klopt voor u:
- U heeft veel last en wilt niet afwachten.
- U heeft afgewacht en de klachten zijn na 1 week niet minder.
- U heeft 2 dagen na het slikken van de laatste pil antibiotica nog steeds klachten.
Neem weer een potje verse urine mee. Dat wordt weer onderzocht.
Meer informatie over blaasontsteking
We hebben deze tekst gemaakt met: