In het kort
- Bij etalage-benen zitten de bloedvaten in je benen een beetje of erg dicht.
- Als je een stukje loopt krijg je pijn, kramp of een zwaar gevoel in je been.
- Als je stilstaat, verdwijnen de klachten binnen 10 minuten.
- Stop met roken, ga meer bewegen en eet gezond.
- Looptraining van een fysiotherapeut helpt tegen de klachten.
- Je krijgt bloedverdunners en pillen voor je cholesterol.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 2:35 minuten, 25mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 2:35 minuten, 4mb
- Ondertitelingsbestand srt
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wanneer bellen bij etalage-benen?
Bel direct de huisarts of de huisartsen-spoedpost bij 1 of meer van deze dingen:
- Je krijgt hele erge pijn in je been.
- Je been krijgt opeens minder kleur en wordt koud.
- Je hebt opeens veel minder gevoel in je been.
- Je hebt opeens veel minder kracht in je been.
Deze klachten kunnen komen doordat de slagader naar je been plotseling dicht zit. Dan krijgt je been opeens veel te weinig bloed. Je moet dan snel naar het ziekenhuis.
Maak binnen 1 of 2 dagen een afspraak met de huisarts bij 1 of meer van deze dingen:
- Je krijgt 's nachts pijn in je been of je voet. Maar overdag heb je geen pijn. Of de pijn gaat weg als je je voet naar beneden laat hangen.
- Een wondje aan je been of voet geneest niet.
- Als je loopt, krijg je opeens veel sneller pijn in je been.
Je kon bijvoorbeeld eerst meer dan 100 meter lopen zonder pijn, maar nu heb je al na een paar meter pijn.
Maak een afspraak met de huisarts bij deze dingen:
- Je doet looptraining, maar je klachten worden toch erger.
- Je hebt 3 maanden looptraining gedaan, maar je klachten worden niet minder.
Wat merk je van etalage-benen?
Dit zijn de klachten die je kunt hebben van etalage-benen. De klachten zitten meestal vooral in 1 been:
- Als je een stukje loopt, krijg je pijn of kramp in je been. Of een moe gevoel. Je voelt het in je voet, kuit, dijbeen of bil. Soms voelt je voet koud aan.
- Je krijgt telkens op hetzelfde moment klachten. Bijvoorbeeld steeds na 200 meter.
- Als je stilstaat, gaan de klachten binnen 10 minuten weg.
- Loop je weer verder, dan beginnen de klachten weer. Vaak sneller dan voordat je stilstond.
- Je krijgt sneller klachten als je sneller loopt. Of een helling op loopt. Dat komt doordat je spieren dan meer bloed en zuurstof nodig hebben.
- Je krijgt ook sneller klachten als het koud is.
Mensen met deze ziekte blijven vaak even staan totdat de pijn weg is. Bijvoorbeeld voor de etalage van een winkel. Vandaar de naam etalage-benen.
Als de ziekte erger wordt, kun je ook deze klachten krijgen:
- Je krijgt steeds sneller pijn als je gaat lopen.
- Je krijgt 's nachts pijn. Deze pijn heb je vaak eerst in je voet, maar soms doet je hele been pijn. De pijn wordt minder als je je been uit bed laat hangen. Of als je opstaat.
- Je krijgt deze klachten ook overdag als je gaat liggen.
- Je voet kan kouder worden.
- Je voet kan minder kleur krijgen. Of juist rood, paars of donkerder worden. Soms wordt je voet dik.
- Wondjes aan je voeten genezen slecht.
Heel soms gaat de slagader naar je been plotseling helemaal dicht zitten. Dan heb je opeens veel pijn in je been en wordt je been koud. En krijgt het minder kleur. Ook heb je dan vaak minder kracht in je been.
Waardoor komen etalage-benen?
Je krijgt etalage-benen doordat een slagader naar je benen een beetje dicht gaat zitten. Hierdoor krijgen je beenspieren te weinig bloed en zuurstof als je loopt. Als je een paar minuten stilstaat, gaat de pijn weer weg. Dat komt omdat je spieren dan minder bloed en zuurstof nodig hebben.
Je hebt meestal last van 1 been. Dat is het been waar de slagader het meest dicht zit. Als je gaat lopen, gaat dat been het eerst pijn doen. De slagader in je andere been kan ook een beetje dicht zitten.
Je hebt meer kans op etalage-benen door deze dingen:
- Je hebt een ziekte van hart en bloedvaten.
- Je hebt diabetes, nierschade of reuma.
- Je bloeddruk is te hoog.
- Je cholesterol is te hoog.
- Mensen in je familie hebben een hoog cholesterol.
Lees meer over je risico op een ziekte van hart en bloedvaten.
Meer risico op een ziekte van hart en bloedvaten bij etalage-benen
Als je etalage-benen hebt, heb je ook meer kans op een ziekte van hart en bloedvaten. Bijvoorbeeld deze ziektes:
- een hartaanval
- pijn op de borst bij sporten of emoties (hartkramp)
- een beroerte
- een TIA
- een wijde buik-slagader
Kijk hoe je het risico op zo'n ziekte kleiner kunt maken.
Welke onderzoeken krijg je bij etalage-benen?
De huisarts stelt eerst een paar vragen om te weten wanneer je de pijn hebt. En vraagt of je rookt en hoeveel je beweegt. De huisarts bekijkt en voelt de slagaders op je voeten. En meet vaak ook je bloeddruk.
Doppler-onderzoek
Daarna krijg je een onderzoek om de bloeddruk in je arm te vergelijken met de bloeddruk in je been. Dit heet een doppler-onderzoek. Bij gezonde bloedvaten is de bloeddruk in je enkel hoger dan de bloeddruk in je arm. Of hetzelfde. Bij een etalage-been is de bloeddruk in je enkel duidelijk lager dan in je arm.
Soms stuurt de huisarts je voor dit onderzoek naar een huisartsen-laboratorium of een ziekenhuis.
Voor dit onderzoek kun je het beste kleding dragen die je makkelijk uit kunt doen. Of kleren die niet zo strak om je armen of benen zitten. Vanaf 2 uur voor het onderzoek mag je niet roken.
Welke behandelingen kun je krijgen bij etalage-benen?
Er zijn verschillende behandelingen voor etalage-benen. Samen met je arts bespreek je of 1 van deze behandelingen je kan helpen. En of je deze behandeling wilt.
Deze behandelingen zijn er:
Stoppen met roken
Rook je? Stoppen met roken zorgt ervoor dat de bloedvaten in je benen minder snel dicht gaan zitten. Of helemaal niet dicht gaan zitten. Je hebt ook veel minder kans op een andere ziekte aan je hart en bloedvaten als je stopt met roken.
Looptraining
Als je iedere dag loopt, stroomt er meer bloed naar je benen. Er gaat meer bloed door de kleine bloedvaatjes. Of er worden nieuwe bloedvaatjes gemaakt. Zo krijgen je spieren meer bloed en heb je minder snel pijn.
Je kunt zelf loop-oefeningen doen. Dat mag een beetje pijn doen. Je kunt ook samen trainen met een fysiotherapeut. Dat werkt nog beter dan zelf proberen te trainen. Lees hoe looptraining gaat.
Medicijnen
Er zijn geen medicijnen tegen etalage-benen. Maar je krijgt wel deze medicijnen:
- Bloedverdunners, bijvoorbeeld acetylsalicylzuur als antistollingsmiddel of clopidogrel. Door deze medicijnen heb je minder kans op een bloedpropje in je slagaderen. Of dat de slagader naar je been helemaal dicht gaat zitten. Deze medicijnen moet je de rest van je leven gebruiken.
- Medicijnen tegen hoge bloeddruk of een hoog cholesterol. Door deze medicijnen heb je minder kans op andere ziektes van je hart en bloedvaten. Zoals een hartinfarct of een beroerte. De medicijnen kunnen er ook voor zorgen dat het niet slechter gaat met je etalage-benen.
Behandelingen in het ziekenhuis
Helpt looptraining niet genoeg? Of worden je klachten erger? Dan kan een behandeling in het ziekenhuis helpen. Deze behandelingen kun je krijgen:
- Dotteren. Met een ballonnetje wordt de nauwe slagader open geduwd.
- Een stent. Dat is een buisje dat de slagader open houdt.
- Een operatie. De arts maakt een nieuw stukje ader vast aan de nauwe slagader. Zo kan er bloed omheen stromen.
Lees meer over de behandelingen in het ziekenhuis.
acetylsalicylzuur als antistollingsmiddel
Acetylsalicylzuur in een dosering onder de 300 mg is een antistollingsmiddel. Het gaat de vorming van bloedstolsels in de bloedvaten tegen.
Artsen schrijven het voor na een hartinfarct, na een beroerte (herseninfarct) of TIA (lichte beroerte), bij angina pectoris (hartkramp), bij verhoogde kans op trombose en bij bepaalde hartritmestoornissen.
clopidogrel
Clopidogrel is een anti-stollingsmiddel. Het voorkomt dat er bloedstolsels in de bloedvaten ontstaan.
Artsen schrijven het voor na een hartinfarct en bij niet-stabiele angina pectoris (hartkramp). Verder na een beroerte (herseninfarct) en om de kans op trombose te verminderen, bijvoorbeeld bij de hartritmestoornis atriumfibrilleren en bij verminderde bloeddoorstroming in de benen.
Artsen schrijven het soms voor bij stabiele angina pectoris en een lichte beroerte (TIA), als u acetylsalicylzuur in lage dosering niet kunt gebruiken omdat u er overgevoelig voor bent.
Wat kun je zelf doen bij dichte been-slagaderen?
Als je een ziekte aan je bloedvaten hebt, is gezond leven heel belangrijk. Deze dingen helpen je het meest als je gezond wilt leven:
- Rook je? Stop daar dan mee. En kom niet op plekken waar andere mensen roken. Ook dat is ongezond.
- Beweeg genoeg.
Bewegen doet pijn als je etalage-benen hebt. Toch is bewegen niet gevaarlijk. Probeer te bewegen door bijvoorbeeld een stuk te wandelen. - Zit niet te veel.
- Eet en drink gezond.
- Drink geen alcohol.
- Gebruik weinig zout en eet geen drop. Drop en te veel zout maken je bloeddruk hoger.
- Probeer genoeg te ontspannen en iets te doen tegen stress.
Leef je al gezond? Probeer dat dan vol te houden. Misschien kun je toch nog dingen beter doen. Bijvoorbeeld meer bewegen of gezonder eten. Bekijk samen met je huisarts of praktijkondersteuner wat je kunt veranderen om gezonder te gaan leven. Of doe de keuzehulp.
Waar moet je op letten bij etalage-benen?
Controleer regelmatig of je wondjes aan je been of voet hebt. Wondjes aan je voeten genezen meestal slecht als je etalage-benen hebt.
Ga naar de huisarts als je wondjes hebt die niet dicht gaan. Of plekken die pijn doen, likdoorns of eeltplekken. Als het nodig is, stuurt de huisarts je naar een pedicure.
Loop zo weinig mogelijk op blote voeten of sokken. Zodat je geen wondjes krijgt aan je voeten.
Zorg voor goed passende schoenen. Lukt dat niet goed? Omdat je bijvoorbeeld platvoeten hebt? Dan kan de huisarts je doorsturen naar een therapeut die veel weet van problemen met de voeten (podotherapeut).
Voeten verzorgen bij diabetes
Heb je diabetes? Dan heb je meer kans op problemen met je bloedvaten. En meer kans op wondjes aan je been of voet die niet overgaan. Als je diabetes hebt, voel je die wondjes misschien niet. Dat kan gevaarlijk zijn. Kijk bij Ik wil mijn voeten goed verzorgen bij diabetes.
Leven met etalage-benen
Als je last hebt van etalage-benen, moet je misschien je leven aanpassen. Je kunt niet ver lopen, dus kun je niet meer alles doen wat je vroeger deed. Je bent misschien meer thuis. Of je kunt je werk niet meer doen.
Je kunt je somber voelen omdat je etalage-benen hebt. Omdat je minder kan dan vroeger. Deze dingen kun je doen om te leren omgaan met etalage-benen:
- Vertel de mensen om je heen over je etalage-benen. En over wat het met jou doet, wat je nog wel kunt en wat niet.
- Praat erover met andere mensen. Bijvoorbeeld met mensen die deze ziekte ook hebben. Je kunt er ook met de huisarts over praten. Die kan je doorsturen naar een psycholoog of maatschappelijk werker als je dat wilt.
Hoe gaat het verder met etalage-benen?
Je gaat voor controle naar de huisarts. De huisarts vraagt naar deze dingen:
- Helpt de looptraining?
- Heb je nieuwe klachten gekregen?
- Heb je wondjes aan je voeten of benen?
- Lukt het om gezonder te leven?
Ook kom je ieder jaar bij de praktijkondersteuner van de huisarts. Die vraagt ook of het je lukt om gezonder te leven. De praktijkondersteuner meet je bloeddruk. En laat je bloed onderzoeken als dat nodig is.
De meeste mensen kunnen door looptraining beter lopen. Dit kan jarenlang zo blijven. Maar sommige mensen krijgen toch weer meer klachten en gaan steeds slechter lopen.
De huisarts stuurt je naar het ziekenhuis bij 1 of meer van deze dingen:
- De looptraining helpt niet.
- Je krijgt steeds sneller pijn in je been als je loopt.
- Je krijgt pijn als je zit of ligt.
- Je hebt wondjes die slecht genezen.
- Je hebt opeens veel pijn aan je been.
Meer informatie over etalage-benen
Meer informatie over etalage-benen:
- Harteraad
- Nederlandse Hartstichting
- Infolijn Hart en Vaten van de Hartstichting
Contact met andere mensen met etalage-benen of nauwe been-slagaderen: Harteraad.nl.
Therapeuten die looptraining geven: Chronisch ZorgNet.