In het kort
- Je bent heel bang voor iets. Bijvoorbeeld voor een dier, bloed of in een kleine ruimte zijn. Dit heet een fobie.
- Je hart gaat snel kloppen, je ademt snel en je gaat zweten.
- Schrijf op wat er precies gebeurt op angstige momenten.
- Bedenk positieve dingen die je rustig maken.
- Daar probeer je voortaan aan te denken in moeilijke situaties.
- Probeer zo veel mogelijk alles te blijven doen.
- Praten met je huisarts of de praktijkondersteuner helpt ook.
Heel bang voor een dier, ding of situatie: een fobie
Je bent heel erg bang voor iets, zoals:
- spinnen
- slangen
- bloed
- op iets hoogs staan: hoogtevrees
- vliegen: vliegangst
- autorijden: rijangst
- in een kleine ruimte zijn, zoals een lift of een wc: claustrofobie
Je weet meestal wel dat de angst overdreven is, maar dat helpt niet. Je bent er toch heel bang voor.
Wat merk je bij een fobie voor een dier, ding of situatie?
Als je in de situatie komt waar je bang voor bent, kun je allerlei klachten krijgen. Zoals:
- hart dat sneller klopt
- zweten
- trillen
- duizelig zijn
- een vervelend gevoel in de borst
- geen gevoel meer in je handen of voeten
Door deze klachten kun je nog banger worden en een paniekaanval krijgen. Meestal gaat de paniek snel over als dat waar je bang voor bent weg is.
Je gaat ontwijken waar je bang voor bent. Je hoopt daardoor minder last te hebben van angst. Maar het kan ervoor zorgen dat je er last van houdt. Of dat je angst steeds erger wordt.
Waardoor komt een fobie?
Een fobie krijg je vaak al als kind. Waarschijnlijk ontstaat een fobie door hoe je als kind reageerde op angst. Je dacht dat iets gevaarlijk was. Je voelde angst. Je trilde bijvoorbeeld en zweette.
Door die lichamelijke klachten ben je nog banger geworden. Je ging er ook voor zorgen dat je liever niet meer in die situatie kwam.
Je kunt een fobie krijgen door een combinatie van:
- je karakter: sommige mensen zijn van zichzelf sneller bang. Vooral als je gevoelig bent voor stress en verlegen bent.
- je erfelijke aanleg
- bepaalde stoffen in zenuwen en hersenen die stress regelen
- ervaringen die je hebt gehad en hoe je bent opgevoed
Adviezen bij een fobie
Zo kun je met je angst omgaan en voel je je beter:
- Vertel iemand die je vertrouwt over je angst.
- Blijf alles doen. Ook dingen die je eng vindt. Zo leer je met de spanning om te gaan. De angst wordt daardoor minder.
Krijg je een paniekaanval? De angst wordt dan meestal vanzelf minder na 60 tot 90 minuten. Als je dat weet, durf je misschien toch de dingen te doen die je eng vindt.
Gedachtes die je rustig maken
Als je bang bent, denk je vaak aan dingen die de angst erger maken. Bijvoorbeeld: 'Dit gaat misschien nooit meer over'.
Je kunt leren om dat te veranderen:
- Schrijf in een dagboek. Dat kan op papier of in je telefoon. Schrijf op wat er precies gebeurt op angstige momenten. Waar denk je dan aan? Waar ben je bang voor? Wat voel je? En wat doe je dan?
- Denk goed na of er wel een reden is om zo bang te zijn.
- Bedenk daarna positieve dingen waaraan je voortaan kunt proberen te denken.
Bijvoorbeeld: je durft niet meer een winkel in te gaan. Bedenk dan wat je vroeger altijd zo leuk vond aan winkelen. Vaak lukt het dan beter om rustig te blijven als je de angst voelt. - Schrijf die positieve gedachtes op. Je kunt ze dan op moeilijke momenten nalezen.
- Schrijf ook op wat je vanaf nu op angstige momenten kunt doen. Bijvoorbeeld rustig ademen.
Behandeling van een fobie voor een dier, ding of situatie
Je huisarts vertelt eerst hoe angst werkt. Je krijgt uitleg en je bespreekt hoe je met je klachten kunt omgaan.
Online cursus en gesprekken
Soms kun je online een cursus doen. Van je huisarts of de praktijkondersteuner hoor je hoe je je kunt aanmelden.
In zo'n online cursus krijg je informatie en oefeningen.
Je bespreekt regelmatig met je huisarts of de praktijkondersteuner hoe het gaat.
Behandeling om anders te denken en te doen
Zijn je klachten zo erg dat je er veel last van hebt in je leven?
Of wil je geen online cursus doen?
Of merk je na 6 tot 8 weken geen verbetering?
Dan kan de huisarts je doorsturen naar een psycholoog. In de behandeling leer je hoe je angstige gedachtes kunt veranderen. En je oefent met situaties die je spannend vindt.
Medicijnen?
Medicijnen tegen angst helpen vaak niet bij een fobie.
Hoe gaat het verder als je een fobie hebt?
Vaak verdwijnt een fobie als je ouder wordt.
Meer informatie over angst
- Meer informatie: Wijzijnmind.nl, de Angst, Dwang en Fobie stichting en Nederlands kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD).
- Contact met mensen die ook last hebben van angst: de Angst, Dwang en Fobie stichting.
- Oefeningen en cursussen: Mentaalvitaal.nl.
- Informatie over therapie om angst minder te maken: MIND.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters: kiezenindeggz.nl.
We hebben deze tekst gemaakt met: