In het kort
- Borstkanker is vaak te genezen.
- U kiest de behandeling samen met de arts in het ziekenhuis.
- De behandeling is meestal een operatie:
- een operatie waarbij u uw borst kunt houden
- of een operatie waarbij u uw hele borst weg laat halen
- Voor of na de operatie zijn extra behandelingen mogelijk, zoals bestraling, chemotherapie, medicijnen tegen hormonen of medicijnen tegen een groei-eiwit.
Wat is borstkanker?
Bij borstkanker groeit er een groep kankercellen in uw borst.
- U kunt klachten hebben, zoals een knobbeltje in de borst of eczeem bij de tepel.
- U kunt er ook niks van merken en door borstfoto's en ander onderzoek weten dat u borstkanker heeft.
Er zijn verschillende soorten borstkanker:
- De kankercellen zitten alleen op 1 plek: in de melkgangen (DCIS) of melkklieren (LCIS).
Er zijn geen kankercellen in het vet of ander weefsel van de borst gegroeid. Er kunnen geen kankercellen verder het lichaam ingaan (niet uitzaaien). - De kankercellen zijn in het vet en ander weefsel van de borst gegroeid.
Deze kanker kan uitzaaien. Bijvoorbeeld naar de botten of de lever.
Deze soort borstkanker komt het meeste voor.
Veel vrouwen krijgen borstkanker: in Nederland 12 van de 100 vrouwen.
Waardoor ontstaat borstkanker?
In ons lichaam worden steeds nieuwe cellen gemaakt. Oude cellen worden opgeruimd. Soms gaat daarbij iets mis. Er ontstaan cellen die sneller delen. Daardoor komen er sneller nieuwe cellen bij. Waardoor dit in de borst gebeurt, is nog niet precies duidelijk.
Wel is duidelijk dat de kans op borstkanker groter is in deze situaties:
- Als u ouder wordt. Borstkanker komt het meeste voor bij vrouwen ouder dan 60 jaar.
- Als borstkanker in uw familie voorkomt. U kunt een erfelijke aanleg hebben voor borstkanker. Dit is zo bij 1 van de 12 vrouwen met borstkanker.
In uw DNA zit dan een fout in een gen. Bijvoorbeeld in het gen BRCA1 of het gen BRCA2. Zo'n fout geeft een groter risico op borstkanker, en ook op eierstokkanker. - Als u alcohol drinkt. Alcohol maakt de kans op borstkanker groter.
- Als u rookt. Roken maakt de kans op borstkanker groter.
- Als u heel lang de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron in uw lichaam heeft. De kans op borstkanker wordt daarom iets groter:
- als u op jonge leeftijd ongesteld werd
- als u pas heel laat in de overgang komt
- als u niet zwanger bent geweest
- als uw eerste zwangerschap op latere leeftijd was
- als u de pil lang slikt
- als u na de overgang hormonen blijft slikken tegen klachten in de overgang
- als u na de overgang overgewicht heeft
De kans op borstkanker wordt kleiner:
- door het geven van borstvoeding
- door veel te bewegen
progesteron
Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon, namelijk een progestageenhormoon. Het speelt een belangrijke rol bij de vruchtbaarheidscyclus.
Artsen schrijven dit medicijn voor bij verminderde vruchtbaarheid, abnormaal vaginaal bloedverlies, stoornissen tijdens de menstruatiecyclus, overgangsklachten en om vroeggeboorte te voorkomen. Soms schrijven artsen het voor bij dreigende vroeggeboorte.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Hoe ernstig is de borstkanker: het stadium
U hoort na de onderzoeken van uw arts hoe ernstig de borstkanker bij u is. Dit heet het stadium: stadium 1 is het minst erg, stadium 4 het ergst.
Stadium 1
De kanker is kleiner dan 2 centimeter. Er zijn nergens uitzaaiingen.
Stadium 2
Het is stadium 2 in een van deze situaties:
- De kanker is kleiner dan 2 centimeter.
Er zijn wel uitzaaiingen naar de lymfeklieren in de oksel of achter het borstbeen.
Er zijn geen andere uitzaaiingen. - De kanker is tussen de 2 en 5 centimeter groot.
Er zijn wel of geen uitzaaiingen naar de lymfeklieren in de oksel of achter het borstbeen.
Er zijn geen andere uitzaaiingen. - De kanker is groter dan 5 centimeter.
Er zijn nergens uitzaaiingen.
Stadium 3
Het is stadium 3 in een van deze situaties:
- De kanker is groter dan 5 centimeter.
Er zijn uitzaaiingen naar de lymfeklieren in de oksel of achter het borstbeen.
Er zijn geen andere uitzaaiingen. - De kanker is kleiner dan 5 centimeter.
De kanker is door de huid naar buiten gegroeid of zit vast aan de borstwand of is een agressieve kanker.
Er kunnen uitzaaiingen naar lymfeklieren zijn.
Er zijn geen andere uitzaaiingen. - Er zijn uitzaaiingen in:
- meer dan 4 lymfeklieren in de oksel of achter het borstbeen,
- of uitzaaiingen in de oksel én achter het borstbeen,
- of uitzaaiingen in andere lymfeklieren dan in de oksel of achter het borstbeen.
Er zijn geen andere uitzaaiingen.
Stadium 4
Er zijn uitzaaiingen naar andere plekken in het lichaam.
Hoe snel de kanker groeit
Verder kan de arts vertellen hoe snel de kankercellen groeien:
- Graad 1: de kankercellen lijken nog veel op gezonde cellen en groeien langzaam.
- Graad 2: de kankercellen lijken minder op gezonde cellen en groeien sneller.
- Graad 3: de kankercellen lijken nog maar heel weinig op gezonde cellen en groeien snel.
Behandelingen bij borstkanker
Er zijn verschillende behandelingen voor borstkanker. Samen met uw arts kiest u de behandeling die het beste bij u past. Vaak krijgt u een combinatie van verschillende behandelingen.
Welke behandeling(en) u kunt kiezen, hangt af van:
- het soort borstkanker
- hoe groot de kanker is
- of er uitzaaiingen zijn in de lymfeklieren of op andere plekken in het lichaam
- uw eigen wensen
De behandeling is meestal een operatie:
- een operatie waarbij de chirurg uw hele borst weghaalt (borst-amputatie)
- of een operatie waarbij de chirurg de kanker wegsnijdt en u uw borst houdt (borst-sparend)
Voor of na de operatie krijgt u soms ook nog 1 of meer van deze behandelingen:
- bestraling
- medicijnen die kankercellen doden (chemotherapie)
- medicijnen die zorgen dat uw lichaam minder hormonen maakt of dat hormonen minder goed werken (antihormoon-behandeling)
- medicijnen die het groei-eiwit op kankercellen afsluiten
Is de borstkanker bij u uitgezaaid? Kijk voor behandelingen dan bij uitgezaaide borstkanker.
Kijk bij behandeling kiezen voor meer informatie over deze behandelingen.
De arts kan vragen of u mee wilt doen aan een nieuwe behandeling. U kunt hier ook zelf naar vragen.
Operatie bij borstkanker
Er zijn 2 soorten operaties: een operatie waarbij u uw borst houdt en een operatie waarbij uw borst wordt weggehaald.
U bespreekt samen met de chirurg wat er bij u mogelijk is. En wat het beste is. Soms kunt u zelf kiezen welke operatie u wilt. Het kan ook zijn dat het weghalen van de borst medisch de beste keus is.
Als de borst wordt weggehaald, kunt u meestal ook een nieuwe borst krijgen. Die kan gemaakt worden met vet of spier uit uw eigen lichaam. Of met een implantaat, bijvoorbeeld een vulling met siliconen of zout water.
Lees meer over welke operatie geschikt is voor u.
Twijfelt u over een operatie? Of wilt u horen hoe een andere arts denkt over uw situatie? Dan kunt u een andere arts (van een ander ziekenhuis) vragen wat die ervan vindt. Dit heet een second opinion. Artsen begrijpen dit en vinden dit niet raar.
Na de behandeling van borstkanker
Controles
U krijgt controles bij de specialist in het ziekenhuis. Dit is om te kijken of de kanker terug komt.
Heeft u een behandeling gehad om helemaal te genezen? Dan is de kans klein dat de kanker terug komt: dit gebeurt bij 5 van de 100 vrouwen binnen 5 jaar.
Controleer uw borsten zelf 1 keer per maand.
Misschien blijft u na de behandeling klachten houden, zoals een dikke arm (lymfoedeem), overgangsklachten, moeheid, problemen met seks of angst dat de kanker terug komt. Deze kunt u met uw huisarts bespreken.
Als u borstkanker heeft gehad, mag u geen voorbehoedmiddelen gebruiken met hormonen erin. Zoals de pil. U mag ook geen hormonen gebruiken bij klachten van de overgang.
Omgaan met angst
Als u borstkanker heeft gehad, kunt u last houden van angst en onzekerheid. U kunt erg bang zijn dat de borstkanker terug komt. Misschien slaapt u slecht en bent u gespannen. Praat over uw angst met vrienden of familie. Dat helpt vaak. Kijk bij vaak bang zijn voor adviezen om de angst minder te maken.
Worden de angstklachten niet minder na een paar weken? Praat er dan over met uw huisarts of de praktijkondersteuner.
Kanker en werk
Als u kanker heeft (gehad), bekijkt u samen met uw werkgever en de bedrijfsarts of u weer kunt gaan werken. U bekijkt wanneer dat weer gaat, en hoe. U kunt ook begeleiding krijgen van een bedrijfsarts die gespecialiseerd is in kanker of een re-integratiebureau.
Meer informatie over borstkanker
- Informatie over borstkanker: Borstkankervereniging Nederland (BVN)
- Informatie over borstkanker in veel talen: Mammarosa.nl
- Onderzoeken naar nieuwe behandelingen waar je als vrouw met borstkanker aan mee kunt doen: kanker.nl
- Erfelijke aanleg voor borstkanker: kankerindefamilie.nl
- Website voor kinderen en jongeren met een vader of moeder met kanker: kankerspoken.nl
- Over borstfoto's vanaf 50 jaar: RIVM
We hebben deze informatie over borstkanker gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over borstkanker.