In het kort
- Er zijn twee soorten operaties: een borstsparende operatie en een borstamputatie.
- Bij een borstsparende operatie snijdt de chirurg de tumor met een stuk weefsel eromheen weg.
- Bij een borstamputatie verwijdert de chirurg uw hele borst.
- Na een borstamputatie is een borstreconstructie meestal mogelijk. Dit kan meestal direct tijdens dezelfde narcose, of in latere operaties.
- De keus voor het type operatie hangt af van wat er in uw situatie mogelijk is en van wat u zelf belangrijk vindt.
- Praat met uw arts over wat u zelf belangrijk vindt.
Operaties bij borstkanker
Bij een borstoperatie snijdt de arts de tumor weg. Er zijn 2 soorten operaties: een borstsparende operatie of een borstamputatie.
Borstsparende operatie
De chirurg snijdt de tumor met een stuk gezond weefsel eromheen weg. De arts probeert uw borst zoveel mogelijk onbeschadigd te laten. U houdt wel een litteken.
Na de verwijdering van de tumor kan een plastisch chirurg meestal al tijdens dezelfde operatie de vorm van uw borst herstellen.
Na een borstsparende operatie is altijd bestraling nodig. De bestraling bestaat uit 16 tot 23 bestralingen en duurt ongeveer 3 tot 5 weken. Een bestraling zelf duurt een paar minuten.
Bij veel vrouwen met borstkanker is een borstsparende operatie mogelijk.
Borstamputatie
De chirurg verwijdert de hele borst met ook de tepel en de tepelhof. Na een borstamputatie is een borstreconstructie meestal mogelijk.
Moet u nog bestraling krijgen na de amputatie? Directe reconstructies geven dan soms complicaties, zoals verminking van de gereconstrueerde borst. Daarom is het soms beter om de reconstructie uit te stellen tot een paar maanden na de bestraling.
Bij sommige vrouwen is een borstamputatie medisch de beste keus. Overleg met uw arts hoe dit voor u is.
Hoe kies ik tussen een borstamputatie of een borstsparende operatie?
Samen met de chirurg bespreekt u wat voor u het beste is: een borstsparende operatie of een borstamputatie. Soms kunt u zelf kiezen welke operatie u wilt. Uw keus hangt dan af van wat u zelf belangrijk vindt. Bijvoorbeeld, hoe belangrijk u het vindt hoe uw borsten eruit zien na de operatie, of hoe snel u herstelt van de operatie.
Het kan ook zijn dat een borstamputatie medisch de beste keus is.
De volgende factoren kunnen meespelen bij de keus voor een borstsparende operatie of een borstamputatie:
- De grootte van de tumor in verhouding tot uw borst.
Soms is de tumor zo groot of zo slecht afgegrensd dat een borstsparende operatie niet mogelijk is. - Of de tumor op 1 plek zit, of dat er meer tumoren zitten op verschillende plekken.
Zitten er meer tumoren op verschillende plekken? Dan is een borstamputatie mogelijk beter. - Of uw borst bestraald kan worden.
Na een borstsparende operatie volgt altijd bestraling. - Wat de plastisch chirurg verwacht van het cosmetische resultaat.
Overleg met uw arts wat bij u waarschijnlijk het mooiste cosmetisch resultaat geeft. - Of u een erfelijke vorm van borstkanker heeft.
Sommige vrouwen kiezen dan bewust voor een borstamputatie.
Onderzoek en behandeling van de okselklieren
Tijdens de borstoperatie onderzoekt de chirurg ook uw oksel. Het uitzaaien van borstkanker gaat meestal via de lymfeklieren in de oksel. De chirurg verwijdert daarom de lymfeklier die als eerste het lymfevocht met eventuele kankercellen uit het tumorgebied krijgt. Deze klier heet de ‘schildwacht-lymfeklier’.
Vindt de chirurg uitzaaiingen in die schildwacht-lymfeklier? Dan moet ook de rest van de lymfeklieren in de oksel worden behandeld. Dit kan op 2 manieren:
- Met bestraling van de oksel
Dit heeft minder bijwerkingen dan okselklieren weghalen. Bestraling geeft bijvoorbeeld de helft minder kans op vochtophoping in de arm.
De bestraling van de oksel gebeurt vaak tegelijkertijd met de bestraling van de borst en is ook 16 tot 23 keer. - Door alle oksel-lymfeklieren weg te halen
Soms is dit nodig als bestraling alleen niet voldoende is. Dit geeft meestal bijwerkingen zoals:- minder gevoel in de arm of zenuwpijn
- het minder goed kunnen gebruiken van uw arm
- vochtophoping in de arm (lymfoedeem)
Deze klachten beginnen soms pas (jaren) later.
Een nieuwe borst na een borstamputatie bij borstkanker
Bij een borstamputatie is meestal een borstreconstructie mogelijk. Bespreek met de chirurg of u dit wilt. De plastisch chirurg maakt dan een nieuwe borst, die zoveel mogelijk lijkt op uw andere borst.
Als dat medisch mogelijk is, dan kunt u de borstreconstructie direct na de amputatie krijgen, tijdens dezelfde narcose. Voor de operatie kunt u aangeven of u dit wilt of dat u kiest voor een latere reconstructie.
Kiest u er zelf voor om de reconstructie uit te stellen of kan de reconstructie medisch gezien niet direct na de amputatie? Dan gebeurt het maken van de nieuwe borst minstens 6 maanden na de amputatie.
Een directe reconstructie:
- geeft een langere operatie;
- geeft meestal een mooier resultaat;
- geeft meer risico op complicaties, bijvoorbeeld een ontsteking van de operatiewond;
- een eventuele bestraling na de operatie geeft dan meer littekenvorming.
Een latere reconstructie:
- heeft als nadeel dat u dan twee operaties nodig zijn: de amputatie en de reconstructie;
- dat u tijdelijk geen borst heeft;
- geeft minder kans op complicaties dan bij een directe reconstructie.
U kunt er ook voor kiezen om geen nieuwe borst te laten maken. U kunt dan eventueel kiezen voor een uitwendige prothese.
Waarmee kan een nieuwe borst gemaakt worden na een borstamputatie?
Een borstreconstructie kan op verschillende manieren:
- Met een implantaat. Dat heet een inwendige prothese.
Een inwendige prothese bestaat uit een omhulsel van siliconenrubber, gevuld met siliconen-gel of zout water.
Krijgt u na de operatie bestraling? Dan heeft u na een directe reconstructie meer kans op problemen met de prothese. De borst kan bijvoorbeeld krimpen. Informeer hiernaar bij uw arts wanneer u over de soort reconstructie beslist. - Met weefsel van uw eigen lichaam, bijvoorbeeld:
- met een rugspier
- met spierweefsel, huid en vet uit de buikwand
Meer informatie over borstreconstructie vindt u bij Borstkanker.nl.
Meer informatie over borstkanker
Wilt u meer weten over borstkanker dan kunt u aanvullende betrouwbare informatie vinden op de website van:
Op de website van kanker.nl staat een overzicht van alle onderzoeken waar mensen met borstkanker aan mee kunnen doen.
Informatie over ziekenhuizen die borstkanker behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
Op Zorgkaart Nederland kunt u ervaringen met zorgverleners vinden en zelf zorgverleners waarderen.
We hebben de informatie over borstkanker gemaakt met:
- de richtlijn voor huisartsen over borstkanker: NHG-Standaard Borstkanker.
- de richtlijn voor medisch specialisten over borstkanker.