In het kort
- U gaat stoppen met het drinken van alcohol. Dat is een belangrijk besluit.
- Schrijf op waarom en hoe u gaat stoppen.
- Bedenk in welke situaties het moeilijk zal zijn en wat u dan kunt doen.
- In het begin kunt u last hebben van trillen, zweten, hartkloppingen en slecht slapen.
- Met een duidelijk plan en steun van uw omgeving lukt het u beter om te stoppen met alcohol.
- Uw huisarts of de praktijkondersteuner kunnen u daarbij helpen.
- U kunt ook op internet een zelfhulpprogramma volgen om te stoppen met alcohol drinken.
- Soms kan uw huisarts u verwijzen naar een arts voor verslavingszorg.
Maak een plan om te stoppen en schrijf afspraken op
Maak een aantal afspraken met uzelf en uw omgeving. Schrijf deze afspraken op.
- Kies een begindatum. Wacht niet op een gunstig moment, er is altijd wel een reden om het weer uit te stellen.
- Bedenk alvast een leuke beloning voor uzelf, voor als u het weer een dag of een week heeft volgehouden (bijvoorbeeld een tijdschrift of naar de bioscoop).
- Vertel aan de mensen om u heen dat u besloten heeft te stoppen met alcohol drinken.
- Spreek met hen af dat zij u geen alcoholische drank meer aanbieden.
- Spreek af hoe zij u op moeilijke momenten kunnen steunen en aanmoedigen: moeten zij u met rust laten of juist afleiden?
- Spreek af hoe de mensen om u heen het beste kunnen reageren als u zich niet aan uw plan houdt. Moeten zij u hierop aanspreken, hierover met u in discussie gaan? Of moeten zij u met rust laten?
Bereid uw plan om te stoppen met alcohol voor
- Houd een alcoholdagboek bij: Schrijf 2 weken lang iedere dag op wat u drinkt, hoeveel glazen alcohol, wanneer en in welke situaties. Zo krijgt u meer inzicht in uw drinkgewoontes. U ziet dan op welke momenten u gewend bent alcohol te drinken. Dit zijn de momenten die voor u moeilijk kunnen zijn. Voor de moeilijke momenten kunt u alvast oplossingen of afleidingen bedenken. Zo kunt u zich op deze momenten voorbereiden.
- Schrijf op wat voor u de voordelen en nadelen zijn van alcohol drinken. Noteer de redenen waarom u niet meer wilt drinken. Doe dat zo volledig en eerlijk mogelijk. Laat mensen in uw omgeving het lijstje aanvullen. Bewaar het lijstje, zodat u het op moeilijke momenten opnieuw kunt lezen.
- Had u vaste momenten waarop u gewend was alcohol te drinken? Plan dan voor die momenten iets anders te doen. Ging u bijvoorbeeld altijd na uw werk naar het café? Ga dan voortaan op dat tijdstip sporten of naar de bioscoop. Dronk u altijd alcohol voor het slapengaan? Ga dan voortaan een eindje wandelen of neem een warm bad. De gedachte om alcohol te drinken komt dan niet zo gauw bij uw op.
- Als u gewend was veel te drinken dan heeft u nog vaak momenten dat u naar alcohol verlangt. Dat verlangen duurt meestal maar een halfuur. Bedenk alvast wat u op zulke momenten kunt doen om dat halfuur door te komen. Het gaat erom dat u afleiding zoekt. U kunt bijvoorbeeld:
- 10 keer rustig in- en uitademen
- 10 kniebuigingen doen of 5 keer de trap op en af lopen
- even naar buiten lopen, wandelen of fietsen
- een pot thee zetten of iets fris inschenken
- de krant of een tijdschrift lezen
- televisie kijken of naar muziek luisteren
- iemand opbellen, een mail schrijven of even bij iemand op bezoek gaan
Tips bij het stoppen met drinken
- Zorg dat u geen alcohol in huis heeft. Zorg dat u wel een voorraad niet-alcoholische drank in huis heeft die u lekker vindt, bijvoorbeeld vruchtensap of een lekkere thee.
- Zorg dat u alvast weet wat u wilt zeggen als iemand u een glas alcohol wil geven. Bijvoorbeeld: "Nee dank je, ik ben gestopt met alcohol drinken’’. Of zeg dat u nog moet rijden.
- Als u zich een keer niet aan uw plan heeft gehouden, dan betekent dat niet dat het stoppen is mislukt. Bedenk dan in welke situatie het gebeurde. Bedenk wat u de volgende keer in die situatie anders kunt doen, en schrijf dit op.
Wat zijn ontwenningsverschijnselen?
Uw lichaam is gewend aan een dagelijkse hoeveelheid alcohol. Als u plotseling minder drinkt of stopt met drinken, kunt u daarom tijdelijk klachten krijgen. We noemen dit ontwenningsverschijnselen. Bijvoorbeeld:
- U wordt humeurig, rusteloos of angstig.
- U krijgt hoofdpijn.
- U slaapt slecht.
- U krijgt last van hyperventileren, trillen, zweten, hartkloppingen, tintelingen en duizelingen.
- Uw eetlust en uw stoelgang kunnen veranderen.
Als u meer dan 5 dagen last heeft van ontwenningsverschijnselen, betekent dit dat uw lichaam van de alcohol afhankelijk is geworden. Het is dan verstandig helemaal te stoppen met alcohol. Dit geeft u meer houvast.
Ontwenningsverschijnselen zijn vervelend, maar voor uw gezondheid kunnen ze geen kwaad. Meestal gaan ze binnen enkele weken vanzelf over.
- Afleiding en ontspanning, bewegen en sporten helpen in deze periode.
- Vertel de mensen in uw omgeving dat u last heeft van ontwenningsverschijnselen. Dan begrijpen ze wat er aan de hand is en kunnen ze u steunen.
Wanneer contact met uw huisarts als u gaat stoppen met drinken?
Wanneer u besluit te stoppen met het drinken van alcohol, maak dan een afspraak met uw huisarts. Uw huisarts helpt u bij het maken van een plan. De kans dat u slaagt is dan groter. Soms zal de huisarts de praktijkondersteuner GGZ vragen u te begeleiden.
Neem ook bij een volgend bezoek uw aantekeningen mee: uw alcoholdagboek als u dat heeft, het lijstje redenen om te stoppen, uw plan en de afspraken die u heeft opgeschreven. Dan kunt u samen bespreken hoe het gaat en wat de moeilijke momenten zijn geweest.
Het kan helpen nog een aantal keer contact te hebben voor extra steun en begeleiding.
Heeft u veel last van ontwenningsverschijnselen, zoals hevige angst of heftig trillen? Maak dan de eerste week elke dag een afspraak met uw huisarts. De huisarts controleert of u niet al te ziek wordt van de ontwenning.
Heeft u meer ondersteuning nodig? Dan kan de huisarts u verwijzen naar de verslavingszorg.
Meer hulp nodig bij het minderen of stoppen met alcohol
Heeft u meer ondersteuning nodig? Dan kan de huisarts u verwijzen naar de verslavingszorg. Samen met uw hulpverlener maakt u een plan om te minderen of te stoppen en om weer controle te krijgen over uw leven.
Heeft u al eerder hulp gekregen voor een psychisch probleem of een verslaving? Dan weet u waarschijnlijk wat wel en niet helpt bij u. Bespreek dit met uw hulpverlener. Bespreek ook:
- wat u wilt bereiken
- wat er nodig is om uw doelen te bereiken
- wat uw sterke kanten zijn
- wie u kan helpen bij het minderen of stoppen.
Uw hulpverlener voert gesprekken met u om uw gedrag te veranderen en te voorkomen dat u weer (meer) gaat drinken. Heeft u een ernstig alcoholprobleem? Dan heeft u waarschijnlijk extra begeleiding nodig of kunt u tijdelijk opgenomen worden in een kliniek.
Naast het stoppen met alcohol heeft u waarschijnlijk ook andere doelen. U wilt weer gewoon kunnen leven, uw (financiële) problemen oplossen, weer aan het werk of een andere zinvolle dagbesteding vinden. Ook hierbij kan een hulpverlener u ondersteunen.
Hulp van naasten en ervaringsdeskundigen
- Familie of vrienden kunnen u ook helpen. Zij kunnen bijvoorbeeld meegaan naar afspraken met uw hulpverlener. Zij kunnen u thuis steunen als u het moeilijk heeft.
- U kunt ook hulp krijgen van ervaringsdeskundigen. Dus van mensen die zelf hersteld zijn van een verslaving. Zij begrijpen hoe u zich voelt en met welke problemen u te maken krijgt. Zij weten bijvoorbeeld hoe het is om je te schamen voor je gedrag. Die schaamte kan ervoor zorgen dat u niet over uw probleem wilt praten en het dus ook niet kunt oplossen. Het kan helpen om erover te praten met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt.
- U kunt ook bij een zelfhulpgroep gaan. In zo'n groep kunt u praten met mensen die in eenzelfde situatie zitten als u.
Andere behandelingen bij minder alcohol drinken
Vaktherapie
Bij sommige mensen kan het helpen om vaktherapie te doen. Dat is een verzamelnaam voor verschillende therapieën waarbij je niet alleen praat met een hulpverlener, maar ook dingen doet, zoals toneelspelen (dramatherapie) of bewegen (psychomotorische therapie). Kijk voor meer informatie op vaktherapie.nl.
Aanvullende behandelwijzen
Sommige mensen met een alcoholprobleem kiezen een aanvullende behandelwijze om te proberen hun klachten te verminderen, bijvoorbeeld mindfulness, yoga, ontspanningsoefeningen, lichaamswerk of running therapie. Anderen gebruiken kruiden, zelfzorgmedicijnen of pijnstillers. Bespreek dit altijd met uw behandelaar voordat u ermee begint.
Medicijnen bij ontwenningsverschijnselen
Als u veel last heeft van ontwenningsverschijnselen, zoals angst of slecht kunnen slapen, neem dan contact op met uw huisarts.
U kunt dan voor enkele dagen medicijnen krijgen (lorazepam) om de ontwenningsverschijnselen te verminderen. Omdat u verslaafd kunt raken aan deze middelen, mag u ze hooguit een week gebruiken. U begint al na 2 dagen minder van deze medicijnen te nemen.
lorazepam
Lorazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend, vermindert angstgevoelens en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.
Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid, paniekstoornissen, slapeloosheid, epilepsie, alcoholontwenning, misselijkheid en braken door chemotherapie en onrust.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Meer informatie over alcohol
Informatie
Zelfhulp, steun en professionele hulp
- Allesoverdrinken.nl, voor online advies en zelfhulp
- Alcoholinfo.nl, overzicht van verschillende online-behandelingen met persoonlijke begeleiding
- Mentaalvitaal.nl, voor een training: Minder stress, Minder Piekeren of Beter slapen.
- AA (Anonieme Alcoholisten) is een patiëntenvereniging voor mensen die stoppen met alcohol.
- Zelfhelp.nl, voor zelfhulpgroepen
- www.kiezenindeggz.nl, voor gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters
- Vaktherapie.nl, voor verschillende vormen van vaktherapie.
Wilt u verder werken aan een gezond leven? Praat erover met uw huisarts. Bekijk ook eens de Gezond Leven-kaart van de Patiëntenfederatie Nederland.
De informatie over alcoholgebruik is gebaseerd op de wetenschappelijke richtlijn voor huisartsen, de NHG-Standaard Problematisch alcoholgebruik en de Zorgstandaard Problematisch alcoholgebruik en alcoholverslaving.