In het kort
- De arts haalt bij borstkanker de hele borst weg als de kanker groot is en de borst klein.
- Mannen met borstkanker kunnen alleen deze operatie krijgen.
- De arts haalt tijdens de operatie de hele borst weg.
- Je kunt tijdens of na de operatie een nagemaakte borst krijgen.
- Na de operatie kun je nog andere behandelingen krijgen. Bijvoorbeeld bestraling of chemotherapie.
Wanneer haalt de arts bij de operatie de hele borst met kanker weg?
Soms moet de arts bij borstkanker de hele borst weghalen. Dat heet een borst-amputatie. De hele borst weghalen is nodig bij deze dingen:
- De borst is klein en de kanker groot.
- Je hebt kanker in de melkgangen.
- De kanker zit op meer dan 1 plek in de borst.
- De borstkanker is teruggekomen na een eerdere behandeling.
- Meer mensen in de familie hebben borstkanker (erfelijke borstkanker).
- Je bent jonger dan 30 jaar.
Bij mannen met borstkanker is alleen deze operatie mogelijk.
Erfelijke borstkanker
Heb je een gen-fout en daardoor een grotere kans op borstkanker? Dan kun je ervoor kiezen om je borsten weg te laten halen voordat je kanker krijgt. De kans dat je dan nog borstkanker krijgt, is heel klein.
Hoe gaat de voorbereiding op de operatie?
Nagemaakte borst
Samen met je arts beslis je of wel of niet een nagemaakte borst wilt. En wanneer.
De lymfeklieren aanwijzen
Je krijgt onderzoek om te weten welke lymfeklier de arts tijdens de operatie moet weghalen. Je krijgt daarvoor een prik in je borst met een beetje vloeistof die straling afgeeft. Daarna krijg je een scan waarop de lymfeklieren te zien zijn. De arts weet dan naar welke lymfeklier de kanker als eerste kan uitzaaien. En kan die tijdens de operatie weghalen.
Artsen noemen deze lymfeklier de schildwacht-klier. Meestal zit de schildwachtklier in je oksel. Soms op een andere plek in de buurt van je borst. Bijvoorbeeld naast je borstbeen of sleutelbeen.
Lees meer over de zorg voor en na operaties.
Wat kun je zelf doen om je voor te bereiden op een borst-operatie?
De behandelingen voor borstkanker kunnen zwaar zijn. Het helpt als je fit blijft. Dan is de kans kleiner dat je problemen krijgt tijdens en na de behandeling. En je wordt sneller weer sterker na de operatie.
Deze dingen kun je doen om zo fit mogelijk te zijn:
- Rook je? Stop daar dan mee.
Als je rookt, heb je een grotere kans op problemen na de operatie. Zoals een ontsteking.
Je kunt hulp krijgen om te stoppen met roken van je huisarts, praktijkondersteuner of een stoppen-met-roken-coach. - Drink weinig of geen alcohol.
- Beweeg genoeg.
Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen. Vind je het moeilijk om genoeg te bewegen? Een fysiotherapeut kan je hierbij helpen. - Eet gezond.
In veel ziekenhuizen kun je hulp krijgen bij deze dingen. Bijvoorbeeld van een verpleegkundige en een fysiotherapeut.
Hoe gaat een operatie waarbij je hele borst wordt weggehaald?
De arts haalt de hele borst weg, met ook de tepel en de tepelhof. Tijdens of na de operatie kun je een nagemaakte borst krijgen.
Meestal haalt de arts ook 1 of meer lymfeklieren weg. Bijvoorbeeld uit je oksel of een andere plek in de buurt van je borst.
De operatie duurt een paar uur. Aan het einde van de operatie maakt de arts de wond dicht. En laat een slangetje in de wond zitten om vocht en bloed te laten weglopen. Dit heet een wond-drain.
Meestal mag je na ongeveer 2 dagen naar huis. Het duurt daarna nog een paar weken totdat de wond en het gebied rondom je borst weer genezen zijn. En nog iets langer voordat je alles weer kunt en mag.
Je krijgt niet altijd bestraling na een borst-amputatie. Maar soms wel. Krijg je wel bestraling? Dan is het beter om een paar maanden te wachten voordat je een nagemaakte borst in je lichaam laat plaatsen.
Welke risico's heeft een operatie waarbij je hele borst wordt weggehaald?
Dit zijn de risico's van een operatie waarbij je borst wordt weggehaald:
- De wond kan gaan bloeden.
- De wond kan gaan ontsteken.
- Je kunt een propje in een bloedvat krijgen (trombose).
Je krijgt dan een behandeling.
Onderzoek van de weggehaalde borst
In het laboratorium wordt de weggehaalde borst onderzocht. Zitten er op de randen van de weggehaalde borst geen kankercellen? Dan is het gelukt om de kanker helemaal weg te halen.
Zitten er wel nog kankercellen op de randen van de weggehaalde borst? Dan kun je bestraling krijgen. Of andere behandelingen, zoals chemotherapie of medicijnen met anti-hormonen.
Onderzoek van de lymfeklieren
Heeft de arts tijdens de operatie ook lymfeklieren weggehaald? Dan worden die ook onderzocht op kanker. De arts weet dan of de kanker naar andere delen van je lichaam kan zijn gegaan (uitzaaiingen).
Waar kun je last van hebben na de operatie?
Je borst en het litteken
De eerste weken na de operatie kan de wond pijn doen. En een trekkend gevoel geven. De huid rondom de wond kan ook roder of donkerder worden. Het litteken kan dik worden door wondvocht. Deze dingen gaan vanzelf over. Als je veel last hebt van het vocht, kan de arts het wegzuigen met een naald.
Soms lijkt het alsof de borst er nog steeds zit. Dit heet fantoompijn. Dit gevoel gaat meestal vanzelf weg binnen een half jaar.
Je oksel
Zijn er 1 of meer okselklieren weggehaald? Dan kun je tijdelijk een dikke oksel hebben. Meestal gaat dit vanzelf over.
Pijn
- Soms krijg je zenuwpijn na het weghalen van de borst. Dit is tintelende, prikkelende of branderige pijn. Je voelt het aan de binnenkant van je oksel, bovenarm, schouder of borstkas.
- De pijn begint meestal meteen na de operatie. Maar het kan ook maanden of jaren later.
- Heb je zenuwpijn? Bespreek dan met je arts of verpleegkundige wat je ertegen kunt doen.
Je arm of schouder
- Je kunt een stijve schouder krijgen als je je arm minder beweegt. Bijvoorbeeld door pijn na de operatie. Vraag om oefeningen voor je arm aan je arts, je verpleegkundige of een fysiotherapeut.
- Je kunt een doof gevoel krijgen aan de binnenkant van je arm of bij je schouder. Vaak gaat dit vanzelf over.
Wat kun je zelf doen na de operatie waarbij je borst is weggehaald?
Wassen en douchen
- 1 dag na de operatie mag je weer douchen. Gebruik de eerste weken geen zeep of bodylotion.
- Na 2 weken mag je in bad of zwemmen.
- Heb je een litteken in je oksel, gebruik dan geen deodorant.
De wond
- De hechtingen verdwijnen vanzelf. Heb je last van de hechtingen, dan kan de verpleegkundige ze weghalen.
- Heb je pijn, dan kun je paracetamol nemen.
Bewegen en tillen
De eerste week na de operatie mag je je arm bewegen bij normale dagelijkse dingen. Bijvoorbeeld jezelf wassen en eten koken. Na de eerste week kun je steeds meer gaan bewegen. Vaak krijg je oefeningen voor je arm en schouder.
- Heb je nog een drain om vocht te laten weglopen, dan mag je je arm niet hoger dan je schouder bewegen.
- Til de eerste 6 weken geen zware dingen. Je mag ook geen zwaar werk in huis doen. Zoals stofzuigen of het bed opmaken.
- Krijg je meer pijn? Doe dan weer minder. Neem meer rust. Je kunt paracetamol nemen als dat nodig is.
- Wacht met autorijden en fietsen tot de wond goed genezen is. En je je arm weer goed kunt bewegen.
- Bespreek met de arts wanneer je weer mag sporten.
Werk
Bespreek met je arts wanneer je weer aan het werk kunt. Kijk ook bij werken met of na kanker.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Naar jezelf kijken
Het is niet te voorspellen hoe het litteken eruit gaat zien. De meeste mensen vinden het van tevoren eng om naar hun borst te kijken na de operatie. Het kan fijn zijn om de eerste keer samen met een verpleegkundige naar je borst te kijken. En als je wilt met je partner, een vriendin of familielid.
Hoe gaat het verder na een operatie waarbij je borst is weggehaald?
Na ongeveer 2 weken krijg je de uitslag van het onderzoek van de weggehaalde borst. En van de lymfeklieren als die ook zijn weggehaald.
Als er toch nog kanker in je lichaam zit, krijg je vaak behandelingen. Bijvoorbeeld deze:
- bestraling
- chemotherapie
- medicijnen met anti-hormonen
- medicijnen tegen groei-eiwitten
Zo'n behandeling maakt de kans kleiner dat de kanker terugkomt. Of naar andere delen van je lichaam gaat (uitzaaiingen).
Je bespreekt met de arts welke behandeling je kunt krijgen. Bespreek je wensen en voorkeuren ook goed met je arts. Stel de arts al je vragen. Bijvoorbeeld over de bijwerkingen van de behandelingen.
Controles
Je bespreekt met de arts hoe vaak je voor controle naar het ziekenhuis gaat. En hoe het verdergaat.
Wanneer bellen na een operatie voor borstkanker?
Bel direct de arts in het ziekenhuis als je 1 of meer van deze dingen hebt:
- Je hebt koorts (38 graden of hoger).
- Je borst wordt dikker en warmer.
- Je hebt veel pijn aan je borst.
- De huid rond je wond is rood of donker en doet pijn.
- De wond gaat weer open of er komt weer bloed uit.
- Er komt pus uit de wond.
- Je voelt je erg ziek.
Meer informatie over borstkanker
- Kanker.nl
- Borstkankervereniging Nederland
- Kankerindefamilie.nl (over erfelijkheid)
Informatie over ziekenhuizen die borstkanker behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
Over deze tekst
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over borstkanker.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees hier wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.