Ik heb borstkanker en wil een behandeling kiezen

Bij een operatie snijdt de arts de kanker weg. Er zijn 2 soorten borstoperaties:

• een operatie om de kanker uit de borst weg te halen (borst-sparende operatie)
  De arts snijdt de kanker weg. En een stukje gezonde borst eromheen. De arts probeert zo veel mogelijk van je borst te laten zitten. Je houdt wel een litteken.
  Na deze operatie krijg je altijd bestraling.
• een operatie om de borst weg te halen (borst-amputatie)
  Bij deze operatie haalt de arts de hele borst weg. Dit kan de beste keuze zijn. Bijvoorbeeld als de kanker groot is en de borst klein.

Je bespreekt met de arts de voordelen en nadelen van de verschillende operaties. Soms kun je zelf kiezen welke operatie je krijgt. Vertel de arts wat je belangrijk vindt.

Nagemaakte borst

Haalt de arts bij de operatie je hele borst weg? Dan kan die een nagemaakte borst in je lichaam plaatsen (borst-prothese).

Bestraling is meestal bedoeld om de kanker helemaal weg te halen. En om de kans kleiner te maken dat de kanker terugkomt.
Bestraling kan ook helpen tegen klachten als de kanker niet meer weg kan gaan.

Bestraling na een borst-sparende operatie

Na een borst-sparende operatie krijg je altijd bestraling. Hiervoor ga je meestal 5 keer per week naar het ziekenhuis. Meestal een paar weken achter elkaar. Soms 1 week, soms wel 4 weken. De bestraling zelf duurt een paar minuten.

Bestraling na een borst-amputatie

Als je een borst-amputatie hebt gehad, kun je bestraling van je borstkas krijgen. Bijvoorbeeld bij deze dingen:

• De kanker was heel groot.
• De arts kon de kanker niet helemaal wegsnijden.
• Er zijn weinig andere behandelingen mogelijk.

Bestraling tegen klachten

Als de kanker niet meer helemaal weg kan gaan, kun je ook bestraling krijgen. De bestraling is dan bedoeld om de klachten minder te maken. Zoals pijn of problemen met ademen. Door de bestraling wordt de kanker kleiner en groeit die minder snel.

Hoe gaat bestraling

De arts tekent op je borst waar de stralen moeten komen. Dit gebeurt heel precies, zodat gezonde delen van je borst zo weinig mogelijk straling krijgen.

Je ligt op een tafel. Een apparaat draait om je heen. Uit dit apparaat komt straling. De stralen gaan door je huid heen en maken de kankercellen kapot.

Bijwerkingen van bestraling

Je kunt kort na de bestraling bijwerkingen krijgen, bijvoorbeeld:

• Je huid ziet er rood uit of donkerder. En kan gaan jeuken of pijn doen. Of je krijgt losse velletjes op je huid.
• De bestraalde borst kan een tijdje dikker zijn. Meestal verdwijnt dit na de bestralingen.
• Je voelt je moe.

Je kunt ook maanden of jaren later nog bijwerkingen van de bestraling krijgen, bijvoorbeeld:

• Je arm of borst blijft dik door vocht. Dit heet oedeem.
• De bestraalde borst verandert. De borst kan kleiner worden. Of het litteken van de operatie voelt harder.
• Je arm of schouder kan stijver worden.
• Je kunt pijn houden in je ribben.
• Heel soms krijg je problemen aan je longen of je hart. Bijvoorbeeld moeilijk kunnen ademen.
  Of problemen met de zenuwen naar je arm. Bijvoorbeeld tintelingen of een dood gevoel in je arm of schouder.

Bij chemotherapie krijg je medicijnen die de kankercellen doodmaken. Of zorgen dat de kanker niet kan groeien.

Je kunt chemotherapie krijgen voor of na een borst-operatie.

Vaak krijg je de medicijnen via een slangetje in een bloedvat (infuus). Dat duurt een paar uur. Na een paar weken krijg je de medicijnen opnieuw. In de tussentijd kan je lichaam weer sterker worden. In totaal duurt de chemotherapie meestal 3 tot 6 maanden.

Is de kanker naar andere delen van je lichaam gegaan (uitzaaiingen)? Dan kun je chemotherapie krijgen om ervoor te zorgen dat de kanker niet snel groeit. Of tegen klachten zoals pijn.

Bijwerkingen van chemotherapie

De medicijnen werken in het hele lichaam. Ook gezonde delen van je lichaam kunnen kapotgaan door chemotherapie. Daardoor kun je bijvoorbeeld kaal worden. Of erg moe zijn of bloedarmoede krijgen. Je kunt ook misselijk zijn en overgeven. Of diarree hebben. Je kunt ook sneller griep krijgen of verkouden worden. Of bijvoorbeeld een longontsteking krijgen.

Sommige klachten krijg je niet meteen maar pas later.

De meeste vrouwen met borstkanker hebben een soort die sneller groeit door de hormonen oestrogeen en progesteron. Je lichaam maakt deze hormonen zelf.

Als je deze soort kanker hebt, kun je medicijnen krijgen die zorgen dat je lichaam minder hormonen maakt. Of medicijnen die zorgen dat de hormonen minder invloed hebben op de kanker. Deze medicijnen heten anti-hormonen. Door anti-hormonen kan de kanker niet meer groeien en kleiner worden. Deze medicijnen kunnen ook de kans kleiner maken dat de borstkanker later op andere plekken terugkomt (uitzaaiingen).

Er zijn verschillende anti-hormonen:

• Anti-hormonen die ervoor zorgen dat de eierstokken geen oestrogeen meer maken.
  Dit is bedoeld voor vrouwen met borstkanker die nog niet in de overgang zijn. Een voorbeeld is het medicijn goselerine.
• Anti-hormonen die ervoor zorgen dat het vetweefsel minder oestrogeen maakt.
  Dit medicijn is bedoeld voor vrouwen die na de overgang borstkanker krijgen. Bijvoorbeeld de medicijnen letrozol en anastrozol.
• Anti-hormonen die ervoor zorgen dat er geen oestrogeen meer bij de kanker kan komen. Bijvoorbeeld het medicijn tamoxifen.
  Voor dit medicijn maakt het niet uit of je in de overgang bent geweest of niet.

Vaak krijg je anti-hormonen voor een operatie. De medicijnen moeten dan de kanker kleiner maken.

Je kunt ook anti-hormonen krijgen na een operatie, chemotherapie of bestraling. Dan moeten deze medicijnen de laatste restjes kanker doodmaken. Zodat de kans kleiner is dat de kanker terugkomt. Je krijgt deze medicijnen dan vaak 5 of 10 jaar.

Kan de borstkanker niet meer weggaan? Ook dan kunnen anti-hormonen ervoor zorgen dat de kanker minder snel naar andere plekken gaat (uitzaaiingen). En dat uitzaaiingen kleiner worden.

Bijwerkingen van anti-hormonen

Anti-hormonen kunnen overgangs-klachten geven. Zoals opvliegers, 's nachts zweten, een droge vagina en problemen met je gewrichten. Je kunt hiervoor een behandeling krijgen.

Het medicijn tamoxifen kan zorgen voor een prop in een bloedvat (trombose). Dit gebeurt bij 1 van de 10 vrouwen, vooral in het begin van de behandeling. Je krijgt dan bloedverdunners.

Ongeveer 1 van de 5 vrouwen heeft kanker met veel groei-eiwit (HER2-eiwit). Dit eiwit zorgt ervoor dat de kanker snel blijft groeien.

Als je deze soort kanker hebt, kun je medicijnen krijgen die het groei-eiwit stoppen. Zodat de kanker minder snel groeit. Bijvoorbeeld het medicijn trastuzumab.

Je krijgt deze medicijnen meestal samen met chemotherapie. En soms ook samen met anti-hormonen.

Bijwerkingen van medicijnen tegen groei-eiwit

De medicijnen kunnen bijwerkingen geven. Bijvoorbeeld deze bijwerkingen:

• erg moe zijn
• afvallen
• diarree hebben of juist moeilijk kunnen poepen (verstopping)
• misselijk zijn en overgeven

Je hebt ook meer kans op ontstekingen, zoals longontsteking of ontstekingen in je mond.