Ik heb psychische klachten. Van wie krijg ik hulp?

In 1 of meer van deze situaties kun je hulp krijgen in de huisarts-praktijk:

• Je hebt bij gewone dingen weinig last van je psychische klachten. Je kunt bijvoorbeeld nog werken. En voor jezelf en anderen zorgen.
• Je hebt de klachten nog maar kort.
• Je hebt psychische klachten door je werk, relatie of overlijden van iemand. Of door andere veranderingen in je leven.
• Je hebt klachten waarbij je ook psychische hulp nodig hebt. Bijvoorbeeld bij overspannenheid, somberheid of hyperventilatie.

In de huisarts-praktijk kun je een behandeling krijgen van je huisarts of de praktijkondersteuner.

Huisarts

Een huisarts onderzoekt waar je psychische klachten door komen. En kan je soms zelf behandelen. Soms kun je medicijnen krijgen om je beter te voelen.

Praktijkondersteuner

Een praktijkondersteuner kan je helpen om je beter te voelen. Je leert bijvoorbeeld om je klachten te begrijpen. En om beter met je klachten om te gaan. Ook kan de praktijkondersteuner een korte behandeling geven. De praktijkondersteuner werkt voor je huisarts.

Heb je meer hulp nodig? Dan stuurt de huisarts je door naar de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Daar kun je hulp krijgen van iemand die veel weet van psychische klachten, de behandelaar.

In deze situaties kan je huisarts je doorsturen:

• Je hebt hulp gehad van de huisarts of praktijkondersteuner. Maar dat heeft je niet genoeg geholpen.
• Bij dagelijkse dingen heb je veel last van je psychische klachten. Bijvoorbeeld op je werk. Of in contact met anderen.
• Je hebt misschien een psychische ziekte, zoals een depressie.
• Je bent een gevaar voor jezelf of anderen. Je denkt bijvoorbeeld aan zelfmoord.

Je kunt hulp krijgen van bijvoorbeeld een psycholoog, psychotherapeut of psychiater.

Psycholoog

Een psycholoog helpt bij psychische klachten die je kort hebt. Bijvoorbeeld minder dan 6 maanden. Samen praat je over je klachten en waar ze door komen. Ook leer je beter met je probleem of situatie omgaan. Zo kun je je beter gaan voelen. De behandeling is vaak kort, bijvoorbeeld een paar afspraken.

Psychotherapeut

Heb je ernstige psychische klachten, zoals angst of depressie? Dan kan een psychotherapeut helpen. Je hebt alleen of in een groep gesprekken. Je begrijpt dan beter wat je voelt en doet. Vaak krijg je ook oefeningen. Zo leer je beter met je klachten omgaan en kun je je beter gaan voelen.

Psychiater

Ook een psychiater helpt bij ernstige psychische klachten. Die kan onderzoeken of je misschien een psychische ziekte hebt. Je hebt gesprekken en krijgt soms medicijnen om je beter te voelen. De behandeling is vaak lang: maanden of jaren. Hulp van een familielid of vriend is belangrijk om de behandeling vol te houden.

Heb je een verslaving, bijvoorbeeld aan alcohol of drugs? Dan krijg je ook hulp van een arts die veel weet over verslavingen (verslavingsarts).

Met de behandelaar bespreek je waar en hoe vaak de behandeling is. Dit hangt af van hoe erg je klachten zijn. En wat je zelf wilt.

Bijvoorbeeld:

• Behandeling in de praktijk van de behandelaar. Zoals 1 uur per week een gesprek.
• Een behandeling via internet (online therapie). Je krijgt dan hulp via je computer, tablet of telefoon.
• Behandeling in een ggz-kliniek. Bijvoorbeeld 3 halve dagen per week. Dit heet een dagbehandeling.
• Behandeling in een ggz-kliniek waar je een tijdje blijft. Je hebt dan bijna elke dag een behandeling. Ook slaap je daar.

Je behandelaar helpt je om beter te worden. Samen beslissen jullie over je behandeling.

De soort behandeling kiezen die bij je past

Kies de soort behandeling die bij jou het beste past. Bijvoorbeeld:

• Persoonlijke gesprekken met de behandelaar. Daar mag ook een familielid of vriend bij zijn.
• Een behandeling met je partner (relatietherapie).
• Een behandeling met je gezin (gezinstherapie).
• Een behandeling in een groep (groepstherapie).

Het is belangrijk dat je een goed gevoel bij de behandelaar hebt. Bedenk daarom: voel je je prettig bij de behandelaar? In een behandeling vertel je persoonlijke dingen.

Met je behandelaar praten

• Vertel hoe het met je gaat. Hoe voel je je? Wat is belangrijk voor je? Heb je eerdere behandelingen gehad? En hoe vond je die?
• Praat vooraf ook met familie of vrienden. Zij kennen je goed. En kunnen meedenken over je gesprek.
• Je behandelaar weet veel over je klachten, ziekte en behandeling. Vraag hier gerust naar. Bijvoorbeeld: Welke behandelingen zijn er nog meer? Wat zijn de voordelen en nadelen? Hoe lang duurt de behandeling?

De behandeling veranderen

Voel je je niet beter? Zeg dit tegen je behandelaar. Of als je bijwerkingen van medicijnen hebt. Samen beslissen jullie of de behandeling anders kan.